Vì sao 3 người giàu nhất thế giới không đóng thuế thu nhập cá nhân?

KHÁNH HÀ• 18/12/2020 02:00

Jeff Bezos, Elon Musk và Bill Gates không phải đóng thuế thu nhập cá nhân nhờ chính sách tại các bang họ sinh sống.

Tại hội nghị trực tuyến của Wall Street Journal tuần trước, CEO Tesla Elon Musk xác nhận ông đã chuyển nhà từ California sang Texas. Quyết định này của Elon Musk đã được dự đoán trước, sau những tin đồn rằng Texas sẽ trở thành nơi cư trú của ông. Musk từng xung đột với các quan chức California về các hạn chế giãn cách xã hội được áp dụng để chống Covid-19 của bang, đến mức ông từng nộp đơn kiện quận Alameda vào tháng 5 và đe dọa chuyển công ty khỏi bang này sau khi nhà máy của họ không được phép hoạt động lại. California cũng là bang đánh thuế thu nhập cá nhân cao nhất Mỹ (tối đa 12,3%).

Elon Musk hiện là người giàu thứ hai thế giới với giá trị tài sản ròng ước tính 152 tỷ USD. Jeff Bezos và Bill Gates (hai người còn lại trong top 3 giàu nhất hành tinh) đều đang sống ở Washington - bang cũng không đánh thuế thu nhập cá nhân. Điều đó có nghĩa là ba người giàu nhất thế giới, sở hữu tổng cộng 462 tỷ USD, không phải nộp thuế thu nhập cá nhân cho bang họ cư trú.

Elon Musk, Jeff Bezos và Bill Gates (từ trái sang) đều sống ở những bang không đánh thuế thu nhập cá nhân. Ảnh: Forbes.

Năm ngoái, Tổng thống Mỹ Donald Trump đã chuyển nơi cư trú của mình sang Florida, sau nhiều thập kỷ sống trong tòa tháp Trump ở Manhattan, New York. Những nhà tài phiệt phố Wall như Carl Icahn và Paul Singer cũng đã chuyển quỹ đầu tư của họ sang Florida lần lượt vào năm 2019 và 2020 để tránh đóng thuế thu nhập cá nhân. Florida cũng là nơi vợ chồng Ivanka dự định chuyển đến định cư khi họ vừa tậu một khu đất trị giá hơn 30 triệu USD ở đảo tỷ phú Indian Creek.

Daniel Geltrude - người sáng lập công ty tư vấn tài chính và kế toán Geltrude & Company, cho rằng Musk đã đi đến thời điểm mang tính bước ngoặt. "Bạn đã đạt mức độ thành công đủ để bị đánh thuế nhiều đến mức phải di cư", Geltrude nói, "Đó là những gì Musk đang làm".

Làn sóng chuyển dịch của các tỷ phú Mỹ ngày càng diễn ra mạnh mẽ đến những bang có thuế thu nhập thấp, các ưu đãi kinh doanh, sự hiện diện của những sân bay quốc tế và thái độ thân thiện của chính quyền với doanh nghiệp, chuyên gia kế toán Daniel Geltrude thuộc hãng Geltrude & Company nhận định.

Tuy nhiên, vì nhiều bang đánh thuế thu nhập của người dân dựa trên nơi họ làm việc, gọi là "thuế thu nhập không cư trú", nên bộ ba này có thể vẫn phải trả thuế đối với thu nhập từ công việc trong thời gian ở các bang khác. Ví dụ, California vẫn có thể cố gắng đánh thuế Musk những ngày ông làm việc tại bang này.

Thuế thu nhập của bang phản ánh vấn đề chi tiêu của bang đó. Ngoài Texas và Washington, các bang không thu thuế thu nhập cá nhân khác là Alaska, Florida, Nevada, South Dakota và Wyoming. New Hampshire và Tennessee cũng nằm trong danh sách này, nhưng họ đánh thuế thu nhập từ đầu tư.

Tiểu bang Texas – nền kinh tế đứng thứ hai hoa Kỳ (theo Wikipedia)

Thông thường, thuế thu nhập cá nhân mà các bang thu sẽ được chuyển vào ngân sách bang để chi trả cho những thứ như cơ sở hạ tầng, hệ thống giáo dục và bảo trì đường bộ. Theo dữ liệu mới nhất của Tổ chức Thuế, chúng chiếm 37% nguồn thu thuế của các bang trong năm tài chính 2017.

Các bang không có thuế thu nhập cá nhân thường bù đắp cho khoản thu này ở các lĩnh vực khác. Florida dựa vào du lịch, trong khi Alaska dựa vào tài nguyên thiên nhiên như khai thác dầu.

Bên cạnh đó, người dân sẽ phải đánh đổi. Một số bang không đánh thuế thu nhập cá nhân thì lại có thuế bán hàng hoặc thuế bất động sản cao hơn để bù đắp. Ví dụ, Tennessee có mức thuế bán hàng kết hợp cao nhất ở Mỹ vào năm 2019, và Texas và Florida có thuế bất động sản cao hơn mức trung bình, theo Bankrate.

Tuy nhiên, cũng có ngoại lệ như California - vừa đánh thuế thu nhập cá nhân, vừa áp các loại thuế khác ở mức cao. "California có một trong những mức thuế bán hàng và thuế bất động sản (ở một số hạt nhất định) cao nhất ở Mỹ", Ruby Banipal của công ty thuế Legamaro Banipal đánh giá.

Bà nói thêm, thuế thu nhập cá nhân của bang là 12,3% dành cho những cư dân có thu nhập từ 590.743 USD mỗi năm trở lên. Bà thừa nhận chuyển sang các bang có thuế thấp hơn là "một quyết định tài chính tốt hơn".