Vì sao Bộ Xây dựng bỏ đề xuất "áp niên hạn" chung cư?

>> Người mua nhà được lợi nếu quy định chung cư có thời hạn

Tại phiên thảo luận ngày 19/6 về Luật Nhà ở (sửa đổi), Bộ trưởng Bộ Xây dựng Nguyễn Thanh Nghị đã giải trình, làm rõ một số ý kiến của đại biểu Quốc hội (ĐBQH). Một trong những vấn đề được quan tâm là quy định về thời hạn sở hữu nhà chung cư để tạo cơ sở pháp lý cho công tác phá dỡ, xây dựng lại.

Cụ thể, theo Bộ trưởng Nguyễn Thanh Nghị, trong tờ trình trình Chính phủ, cơ quan chủ trì soạn thảo đã đề xuất 2 phương án là sở hữu nhà chung cư có thời hạn và phương án không quy định về sở hữu nhà chung cư có thời hạn.

Song, thông báo của Ủy ban Thường vụ Quốc hội xác định đây là vấn đề có tính nhạy cảm cao, tác động lớn đến xã hội và còn có những ý kiến chưa thống nhất. Theo đó, Bộ đã trình đề nghị Chính phủ tiếp thu ý kiến Ủy ban Thường vụ Quốc hội là không quy định về sở hữu nhà chung cư có thời hạn trong dự thảo Luật Nhà ở (sửa đổi) để trình Quốc hội cho ý kiến.

Bên cạnh đó, Dự thảo luật đã có bổ sung làm rõ thêm các nội dung về thời hạn sử dụng nhà chung cư, các trường hợp phá dỡ nhà chung cư, quyền và nghĩa vụ của chủ sở hữu trong việc di dời, phá dỡ và đóng góp kinh phí để xây dựng lại nhà chung cư, làm rõ trách nhiệm của các chủ thể có liên quan khi phá dỡ, cải tạo, xây dựng lại nhà chung cư để có cơ sở xử lý, giải quyết, tháo gỡ các trường hợp đang gặp khó khăn, vướng mắc trên thực tế hiện nay.

Cũng phát biểu về vấn đề này, Đại biểu Hoàng Văn Cường (TP Hà Nội) cho rằng hiện sở hữu không thời hạn là nguyên nhân làm khó việc cải tạo, xây dựng lại chung cư cũ. 

Theo ông Cường, các nhà chung cư cũ hiện nay đang là nhà thấp tầng, do đó, nhà đầu tư đầu tư vào có thể nâng cao tầng lên, mới có điều kiện để thỏa thuận đền bù cho người sở hữu chung cư đó theo một hệ số nào đó. Tuy nhiên, trong tương lai, khi các chung cư cũ đều là nhà cao tầng thì khi nhà chung cư đó phải phá dỡ thì không có chuyện nâng cao tầng nữa, tất cả những người đang ở đó nếu muốn có nhà mới phải tự bỏ tiền, không có nhà đầu tư nào bỏ tiền thay cho.

"Như vậy, quy định sở hữu dài hạn hay có thời hạn thì thực chất khi nhà chung cư đó hết thời hạn sử dụng thì quyền của cư dân cũng không còn gì, có chăng là quyền sở hữu nhà ghi trên giấy chứng nhận”, đại biểu Hoàng Văn Cường phân tích. Do đó, đại biều đề nghị quy định thời hạn sở hữu chung cư phải theo thời hạn của công trình thiết kế. 

>> Tác động chính sách và quy luật cung, cầu tới thị trường chung cư

Tranh luận về vấn đề này, đại biểu Trương Trọng Nghĩa (đoàn Hồ Chí Minh) cho rằng, nên có phương án duy trì loại chung cư sở hữu dài hạn hoặc lâu dài đồng thời với chung cư có thời hạn và để người dân được lựa chọn giữa chung cư có thời hạn và dài hạn.

Ông Nghĩa cho hay, ở nước ngoài có những chung cư hàng trăm năm và những nơi này "làm nên hồn cốt của đô thị đó". Ông ví dụ, tại Singapore nhà ở thương mại có thể sở hữu lên đến hàng trăm năm nhưng khi thời hạn an toàn không bảo đảm, các công ty phát triển bất động sản sẽ thương thảo với người dân để mua lại nhà cũ để duy tu, sửa chữa, xây mới.

Vì thế, ông Nghĩa đề nghị có phương án duy trì loại chung cư sở hữu dài hạn, bên cạnh sở hữu có thời hạn. Cùng đó, để người dân được lựa chọn giữa chung cư có thời hạn và dài hạn.