Việc Liên minh châu Âu (EU) liên tiếp cảnh báo nhiều loại nông sản, thực phẩm Việt, khiến chúng ta có nguy cơ mất thị trường xuất khẩu tỷ USD nếu không chấn chỉnh…
Một số liệu thống kê vừa được công bố cho thấy, năm 2024 EU đã phát đi 5.268 cảnh báo mối nguy đối với nông sản thực phẩm toàn cầu, trong đó, Việt Nam có 114 cảnh báo chiếm 2,2% số cảnh báo từ EU và tăng gần gấp đôi năm 2023.
Chỉ tính riêng 2 tháng đầu năm nay, EU phát đi 624 cảnh báo, trong đó Việt Nam có 16 cảnh báo, chiếm 2,6%. So sánh với 1 quốc gia vùng lãnh thổ có điều kiện tương tự xuất khẩu nông sản, thực phẩm sang EU như Thái Lan, Indonesia, Malaysia… thì con số 16 này tương đối cao. Đáng chú ý, 2 tháng đầu năm, trong số 624 cảnh báo có 8 cảnh báo với thực phẩm mới, trong đó 4 cảnh báo liên quan đến sản phẩm xuất khẩu của Việt Nam, chiếm 50%.
Phân theo mối nguy cảnh báo nông sản, thực phẩm của Việt Nam xuất khẩu vào EU, dư lượng hóa chất (thuốc trừ sâu và thuốc thú y) vẫn chiếm tỷ lệ lớn. Năm 2024, trong 114 cảnh báo thì cảnh báo dư lượng hóa chất là 61 cảnh báo (chiếm 53,5%).
2 tháng đầu năm, cảnh báo về dư lượng hóa chất có dấu hiệu giảm xuống, chỉ chiếm 31,3% trong tổng số 16 cảnh báo với Việt Nam, tuy nhiên có dấu hiệu gia tăng đối với phụ gia thực phẩm (chiếm 12,5%) và thực phẩm mới (chiếm 25%).
Nguyên nhân được cho là các doanh nghiệp chưa nắm vững được những quy định về thực phẩm mới của thị trường EU. Trao đổi về nội dung này, ông Ngô Xuân Nam - Phó Giám đốc Văn phòng SPS Việt Nam cho biết, các quy định của EU thường được thay đổi và cập nhật liên tục, đặc biệt tính từ đầu năm đã có những cảnh báo từ EU liên quan đến thực phẩm mới. EU không quy định về khối lượng hàng nên đôi khi hàng hóa chỉ vài kilogram cũng bị kiểm tra và cảnh báo nếu vi phạm.
“Với nhóm hàng đã bị EU cảnh báo ở mức độ cao, nếu chúng ta không có giải pháp kịp thời, cải thiện, thậm chí EU sẽ không cho nhập vào thị trường này”, ông Nam nói, đồng thời khuyến nghị các doanh nghiệp nên cập nhật thay đổi các quy định của EU thường xuyên. Trước khi xuất khẩu, doanh nghiệp cần có văn bản hỏi Văn phòng SPS Việt Nam để phối hợp với Tổng cục Y tế và An toàn thực phẩm của EU (DG-SANTE) hướng dẫn cụ thể vì các quy định này rất phức tạp và cần tuân thủ theo quy trình cụ thể.
Trước những yêu cầu ngày càng khắt khe từ EU, một số ý kiến cũng cho rằng, EU đã có quy định chặt chẽ hơn đối với thực phẩm hỗn hợp chứa thành phần động vật. Điều này đòi hỏi các doanh nghiệp phải đảm bảo nguồn gốc nguyên liệu rõ ràng và cơ sở sản xuất được phê duyệt theo tiêu chuẩn quốc tế. Bên cạnh đó, doanh nghiệp cũng cần đặc biệt chú trọng đến việc đăng ký cấp phép nghiêm ngặt đối với các loại thực phẩm mới và phụ gia để tránh vi phạm.