Việt Nam và hành trình định hình vị thế quốc gia

Nhiều tổ chức quốc tế, từ Ngân hàng Thế giới đến OECD, đều chung một nhận định: Việt Nam không chỉ tăng trưởng nhanh, mà đang tăng trưởng có chiều sâu và bền vững hơn.

Dấu ấn cải cách, hội nhập

Từng là quốc gia nghèo, phụ thuộc vào nông nghiệp, thu nhập bình quân đầu người dưới 100 USD, Việt Nam hôm nay đã vươn lên thành một nền kinh tế thu nhập trung bình cao, với GDP tăng gần 100 lần và thu nhập bình quân đạt xấp xỉ 5.000 USD. Thành quả đó không phải ngẫu nhiên.

Theo bà Mariam Sherman - Giám đốc Quốc gia Ngân hàng Thế giới tại Việt Nam, Campuchia và Lào, thành công của Việt Nam “dựa trên nền tảng cải cách kiên định trong suốt 4 thập kỷ qua kể từ thời kỳ Đổi mới”. Tỷ lệ đói nghèo từ hơn 50% dân số xuống còn 1%, một thành tích đáng nể, ngay cả trong nhóm các quốc gia có tốc độ phát triển nhanh nhất thế giới.

Một điểm nổi bật của mô hình phát triển Việt Nam là chiến lược hội nhập chủ động, sâu rộng. Việc ký kết và thực thi 17 hiệp định thương mại tự do với hơn 60 quốc gia, bao phủ gần như toàn bộ các nền kinh tế lớn, đã đưa Việt Nam trở thành một trong 20 quốc gia dẫn đầu về thương mại quốc tế.

Không chỉ đạt thặng dư thương mại bền vững, Việt Nam còn liên tục đứng trong nhóm các nước hấp dẫn hàng đầu về đầu tư trực tiếp nước ngoài (FDI) và kiều hối. Theo ông Álvaro Pereira - Kinh tế trưởng của OECD tại Việt Nam: “Thu nhập bình quân của người dân Việt Nam gần như tăng gấp đôi sau mỗi thập kỷ”. Điều này phản ánh sự ổn định vĩ mô, chính sách kinh tế đúng hướng và sự linh hoạt trong thích ứng với bối cảnh toàn cầu thay đổi nhanh chóng.

Niềm tin chiến lược từ nhà đầu tư quốc tế

Niềm tin vào Việt Nam không chỉ đến từ các tổ chức quốc tế mà còn từ cộng đồng doanh nghiệp. Ông Ted Osius - Chủ tịch Hội đồng Kinh doanh Hoa Kỳ - ASEAN nhận xét: “Việt Nam là điểm đến đầu tư đầy hứa hẹn với thị trường 100 triệu dân, lực lượng lao động cần cù và năng động, cùng Chính phủ biết lắng nghe và hành động”. Đây là một lợi thế cạnh tranh quan trọng trong bối cảnh dòng vốn FDI toàn cầu đang tái định vị sau đại dịch và căng thẳng địa chính trị.

Tuy nhiên, tăng trưởng kinh tế nhanh không đồng nghĩa với việc miễn nhiễm rủi ro. Ông Álvaro Pereira, nhà Kinh tế trưởng Tổ chức Hợp tác và Phát triển OECD trong Báo cáo Kinh tế Việt Nam 2025 đã đưa ra nhiều khuyến nghị quan trọng để Việt Nam không chỉ tăng trưởng cao mà còn bền vững, toàn diện.

Trước hết là vai trò dẫn dắt của đầu tư công. Cần phát huy vai trò kích hoạt hạ tầng chiến lược, tạo nền tảng cho kinh tế tư nhân và FDI phát triển. Bên cạnh đó, vai trò của FDI cũng được đặc biệt nhấn mạnh, không chỉ dừng lại ở số lượng dự án, mà cần hướng đến chất lượng, chuyển giao công nghệ, phát triển chuỗi giá trị và nâng cao năng lực nội tại của doanh nghiệp Việt.

OECD cũng chỉ ra những yêu cầu cấp thiết trong việc cải cách hệ thống phúc lợi xã hội, gồm tiền lương, y tế, giáo dục; thúc đẩy chính quy hóa khu vực phi chính thức; tăng hiệu quả chính sách tài khóa, tiền tệ, nâng cao năng lực thu ngân sách, mở rộng cơ sở thuế theo hướng công bằng và minh bạch.

Một điểm đáng chú ý khác là định hướng phát triển kinh tế carbon thấp. Trong bối cảnh chuyển đổi năng lượng đang là xu thế toàn cầu, Việt Nam cần tận dụng các cơ hội từ năng lượng tái tạo, hệ thống giao dịch phát thải carbon, cũng như đẩy mạnh các ngành công nghệ xanh, kinh tế tuần hoàn để giảm phụ thuộc vào các ngành có hàm lượng phát thải cao.

Việc chuyển đổi mô hình tăng trưởng sang hướng đổi mới sáng tạo, bền vững và bao trùm không chỉ là mục tiêu phát triển, mà còn là yêu cầu cấp bách để duy trì sức bật cạnh tranh trong giai đoạn tới.

Tự tin hội nhập - Kiến tạo vị thế mới

Việt Nam hôm nay là kết quả của hành trình 40 năm đổi mới, một hành trình không dễ dàng nhưng đầy bản lĩnh. Tăng trưởng kinh tế ấn tượng, hội nhập sâu rộng, quản trị vĩ mô ổn định và khát vọng dân tộc bền bỉ đang là những trụ cột giúp Việt Nam vượt qua các biến động toàn cầu và định hình vai trò ngày càng rõ nét trong chuỗi cung ứng, chuỗi giá trị quốc tế.

Tuy nhiên, hành trình phía trước đòi hỏi sự bền bỉ hơn nữa trong cải cách thể chế, chủ động thích ứng với các cú sốc toàn cầu, và quan trọng hơn cả là phát triển với tinh thần công bằng, bao trùm và lấy con người làm trung tâm. Đó mới chính là thước đo cuối cùng của một quốc gia phát triển thực chất và bền vững.