Vietcap: Thương vụ M&A của Hợp Trí - Summit Agro International khẳng định sức hút Việt Nam

Thương vụ cũng đánh dấu sự trở lại của nhà đầu tư Nhật Bản sau gần một năm vắng bóng trên thị trường M&A ở Việt Nam. Ông Huỳnh Nhật Trình, Trưởng Bộ phận Tư vấn Tài Chính Doanh Nghiệp (Corporate Finance), CTCP Chứng khoán Vietcap (VCI) chia sẻ về thương vụ.

- Trong bối cảnh thị trường mua bán và sáp nhập doanh nghiệp theo chiều inbound (nước ngoài vào) có sự suy giảm, đặc biệt vốn từ thị trường Nhật vào Việt Nam, thì quá trình tìm kiếm nhà đầu tư chiến lược, đàm phán và hoàn tất thương vụ chuyển nhượng 49% cổ phần cho Summit Agro International (Nhật Bản) của Vietcap mất bao nhiêu thời gian, thưa ông?

Thương vụ này kéo dài 2 năm. Nhà đầu tư tham gia từ rất sớm, nhưng quá trình thẩm định kéo dài do tính phức tạp của thương vụ. Có tới 8 đơn vị thẩm định độc lập thuộc các lĩnh vực khác nhau tham gia đánh giá doanh nghiệp, dẫn đến việc thương lượng giữa hai bên cần nhiều thời gian hơn dự kiến ban đầu. Ngoài ra, các yêu cầu nghiêm ngặt trong cấu trúc thương vụ đã đòi hỏi sự đồng thuận chi tiết giữa hai bên, làm gia tăng đáng kể độ phức tạp của quá trình.

- Lợi thế và thách thức của Hợp Trí khi tìm kiếm nhà đầu tư là gì? Vai trò cụ thể của Vietcap trong thương vụ này đã thể hiện trong quá trình 2 năm ra sao, thưa ông?

Hợp Trí có nhiều lợi thế nổi bật khi tìm kiếm nhà đầu tư. Với hơn 20 năm hoạt động ổn định, doanh nghiệp đã xây dựng nền tảng tài chính vững mạnh cùng hiệu quả kinh doanh bền vững, ngay cả trong những giai đoạn thách thức như đại dịch COVID-19. Những yếu tố này là minh chứng rõ ràng cho năng lực quản lý và tầm nhìn chiến lược của ban lãnh đạo. Hơn nữa, hệ thống quản trị minh bạch và chuyên nghiệp của Hợp Trí đã tạo dựng được niềm tin đáng kể từ phía các nhà đầu tư.

Tuy nhiên, thương vụ này không tránh khỏi những thách thức đáng kể:

Thứ nhất, thị trường ngách: Ngành thuốc bảo vệ thực vật là một lĩnh vực đặc thù và kén nhà đầu tư, khiến việc tìm kiếm các đối tác phù hợp trở nên khó khăn. Số lượng nhà đầu tư tiềm năng không nhiều, đặc biệt khi phải đáp ứng các tiêu chuẩn cao và yêu cầu cụ thể của Hợp Trí.

Thứ hai, bảo mật thông tin: Làm việc trong lĩnh vực thuốc bảo vệ thực vật đòi hỏi sự hợp tác với nhiều nhà cung cấp và đối tác đại lý. Do đó, yêu cầu bảo mật thông tin được đặt ra rất nghiêm ngặt, vì việc rò rỉ thông tin có thể gây ảnh hưởng tiêu cực đến mối quan hệ hợp tác cũng như hoạt động kinh doanh của công ty.

Thứ ba, khác biệt chiến lược và văn hóa: Sự khác biệt về chiến lược kinh doanh, văn hóa quản trị, và cách thức vận hành giữa Hợp Trí và nhà đầu tư tiềm năng (đặc biệt là nhà đầu tư nước ngoài) cũng là trở ngại lớn trong quá trình đàm phán và hợp tác.

Thứ tư, xung đột lợi ích với công ty con của Summit Agro International (SAI): Một trong những thách thức lớn nhất của thương vụ này là việc Summit Agro International (SAI) đã sở hữu một công ty con tại Việt Nam, Summit Agro Vietnam (SAV), hoạt động trong cùng lĩnh vực từ năm 2016. Việc SAI đầu tư 49% vốn vào Hợp Trí đặt ra yêu cầu cần thiết phải sáp nhập SAV vào Hợp Trí để tránh xung đột lợi ích, đồng thời tối ưu hóa nguồn lực và hiệu quả hoạt động.

Yêu cầu sáp nhập này là điều kiện tiên quyết từ phía nhà đầu tư đã gây ra những lo ngại với Hợp Trí, bởi quá trình Hợp Trí mua lại 100% vốn góp của SAI tại SAV và sáp nhập SAV vào Hợp Trí tiềm ẩn nhiều rủi ro đáng kể. Những rủi ro này bao gồm: sự khác biệt về văn hóa doanh nghiệp, mô hình vận hành, và hệ thống quản trị giữa SAV và Hợp Trí, cũng như khả năng xảy ra mâu thuẫn lợi ích trong nội bộ sau sáp nhập.

Thêm vào đó, việc đàm phán các điều khoản để vừa đảm bảo đầu tư vừa thực hiện sáp nhập đã khiến các bên đối mặt với nhiều tình huống phức tạp và áp lực đáng kể. Không ít lần, các cuộc đàm phán rơi vào bế tắc, dẫn đến nguy cơ thương vụ có thể đổ vỡ hiện hữu.

Đối với thương vụ này và những thách thức như nêu trên, Vietcap đã đóng vai trò chiến lược và quan trọng trong việc tháo gỡ các nút thắt của thương vụ. Với kinh nghiệm dày dặn trong việc xử lý các giao dịch phức tạp, Vietcap đã đảm bảo sự thành công của thương vụ triển khai các giải pháp:

Phân tích và tư vấn các rủi ro khi sáp nhập cho các bên: Vietcap tiến hành đánh giá chi tiết các rủi ro, xây dựng các kịch bản sáp nhập khả thi và đề xuất những phương án tối ưu, phù hợp với lợi ích của cả Hợp Trí và SAI.

Xây dựng sự đồng thuận: Vietcap tổ chức các buổi làm việc minh bạch và cởi mở, tạo điều kiện cho các bên hiểu rõ mục tiêu và vấn đề của nhau. Điều này giúp gia tăng sự đồng thuận và thấu hiểu lẫn nhau giữa Hợp Trí và SAI.

Thiết kế và triển khai cấu trúc thương vụ: Vietcap thiết kế các điều khoản ràng buộc trong hợp đồng để đảm bảo việc sáp nhập SAV vào Hợp Trí diễn ra thuận lợi, đồng thời quản trị chặt chẽ các rủi ro tài chính và nghĩa vụ liên quan cho cả hai bên khi quá trình sáp nhập diễn ra.

Với việc triển khai các giải pháp, Vietcap đã thành công thuyết phục các bên chấp nhận các điều khoản và cấu trúc giao dịch, mở đường cho việc ký kết thành công. Đây là một thương vụ đầy thách thức, bởi số lượng nhà đầu tư phù hợp và sẵn sàng tham gia là rất hạn chế. Tuy nhiên, nhờ vào mạng lưới đối tác và nhà đầu tư sâu rộng, Vietcap đã giúp Hợp Trí tiếp cận được những nhà đầu tư tiềm năng, đáp ứng tốt các tiêu chí và nhu cầu đề ra.

Thêm vào đó, trước những yêu cầu khắt khe và mức độ phức tạp của thương vụ, Vietcap đã thể hiện năng lực vượt trội trong việc thiết kế và triển khai một cấu trúc giao dịch tỉ mỉ, cân bằng được lợi ích và kỳ vọng của tất cả các bên liên quan. Quy trình được thực hiện một cách chuyên nghiệp, không chỉ đảm bảo thành công cho thương vụ mà còn tối ưu hóa giá trị cho cả nhà đầu tư lẫn Hợp Trí. Thành công này một lần nữa khẳng định Vietcap là một đối tác chiến lược đáng tin cậy, chuyên xử lý các giao dịch M&A phức tạp và đòi hỏi chuyên môn cao.

- Vậy đâu là lý do chọn Summit Agro International thay vì các nhà đầu tư khác?

Vietcap đã giới thiệu 3 nhà đầu tư tiềm năng cho Hợp Trí, trong đó SAI và một nhà đầu tư đa quốc gia khác thể hiện sự quan tâm đặc biệt. Mặc dù nhà đầu tư đa quốc gia kia cam kết thực hiện giao dịch nhanh hơn và sẵn sàng trả một mức giá tốt hơn, SAI lại vượt trội nhờ sự tương đồng trong tầm nhìn dài hạn, chiến lược phát triển, và văn hóa doanh nghiệp. Sự đồng thuận về các giá trị cốt lõi này là yếu tố quan trọng giúp SAI giành được sự ủng hộ từ các cổ đông sáng lập của Hợp Trí.

- Ông có thể chia sẻ về kỳ vọng của hai bên và Vietcap đối với thương vụ này, cũng như về cơ hội thu hút đầu tư từ Nhật Bản và lĩnh vực nông nghiệp Việt Nam?

Ngành nông nghiệp là một trong những lĩnh vực có lợi thế cạnh tranh của Việt Nam, nhưng vẫn còn hạn chế trong việc ứng dụng khoa học công nghệ. Thương vụ này đánh dấu bước tiến lớn trong việc chuyển giao các công nghệ từ Nhật Bản, giúp nâng cao giá trị chuỗi cung ứng nông nghiệp tại Việt Nam. Vietcap kỳ vọng rằng với sự hợp tác này, Hợp Trí không chỉ tăng cường khả năng cạnh tranh mà còn góp phần phát triển bền vững ngành nông nghiệp.

Nhật Bản từ lâu đã là đối tác đầu tư chiến lược của Việt Nam nhờ mối quan hệ bền vững giữa hai quốc gia. Các nhà đầu tư Nhật Bản, như Sumitomo Corporation, đặt yêu cầu cao về tính minh bạch, quản trị chuyên nghiệp, và tầm nhìn dài hạn. Đây vừa là cơ hội vừa là thách thức lớn cho doanh nghiệp Việt Nam.

Trong lĩnh vực nông nghiệp, việc kết hợp thế mạnh nội tại của Hợp Trí với năng lực tích hợp từ SAI và tập đoàn mẹ Sumitomo sẽ tạo ra hệ sinh thái hoàn chỉnh. Điều này không chỉ đáp ứng nhu cầu ngày càng cao về thực phẩm mà còn nâng tầm ngành nông nghiệp Việt Nam thông qua việc cung cấp giải pháp toàn diện và bền vững.

- Một thống kê cho thấy nhà đầu tư Nhật đã gần như không hoạt động inbound tại thị trường Việt từ 2023-2024. Vậy Vietcap có nhìn nhận như thế nào về ý nghĩa của thương vụ trong bối cảnh thiếu vắng nhà đầu tư Nhật Bản?

Dù Việt Nam không ghi nhận nhiều thương vụ M&A từ nhà đầu tư Nhật Bản trong thời gian qua, thị trường Việt Nam vẫn là điểm đến hấp dẫn nhờ quy mô dân số lớn, lực lượng lao động trẻ, và tiềm năng kinh tế dài hạn. Thương vụ này không chỉ khẳng định sức hút của Việt Nam mà còn tạo tiền đề thu hút thêm các nhà đầu tư Nhật Bản khác, nhờ việc chứng minh tính minh bạch và khả năng hợp tác lâu dài từ phía doanh nghiệp Việt.

Hiện Vietcap đang hỗ trợ khách hàng trong các lĩnh vực F&B, chăm sóc sức khỏe, giáo dục, bất động sản, và nông nghiệp. Một số thương vụ đã tiến đến giai đoạn đàm phán cuối cùng. Dự báo năm 2025, mặc dù nền kinh tế phục hồi chậm, M&A vẫn sẽ mang lại nhiều cơ hội cho nhà đầu tư nhờ nhu cầu tái cơ cấu và mở rộng kinh doanh của các doanh nghiệp trong nước.

- Trân trọng cảm ơn Ông!