"Vũ khí" của doanh nghiệp châu Á trong cuộc chiến thuế quan

Với các chính sách toàn cầu của Mỹ ngày càng được định hình bởi lập trường bảo hộ và biệt lập gia tăng dưới chính quyền Trump, các nhà sản xuất châu Á muốn đa dạng hóa chuỗi cung ứng sẽ được khuyến nghị nên chuyển từ cách tiếp cận "Trung Quốc + 1" sang "Trung Quốc + n". Trên thực tế, 32% doanh nghiệp toàn cầu đang áp dụng chuỗi cung ứng kép vì những rủi ro đang diễn ra trong khu vực.

Ngoài các chính sách thương mại mới nổi dưới thời ông Trump, nhiều sự kiện quan trọng khác đã diễn ra và tác động đến các nhà sản xuất châu Á trên trường quốc tế. Đầu năm nay, Indonesia trở thành quốc gia châu Á mới nhất chính thức gia nhập BRICS, một quyết định được mô tả là bước đi quan trọng nhằm thúc đẩy hợp tác giữa các nền kinh tế đang phát triển.

Ngoài ra còn có vấn đề về việc cựu Tổng thống Mỹ Joe Biden ngăn chặn thương vụ Nippon Steel mua lại U.S. Steel với lý do quan ngại an ninh. Quyết định này đã tác động đáng kể đến triển vọng của ngành thép Nhật Bản và mối quan hệ của ngành này với Mỹ, đặc biệt khi tập đoàn thép Nhật Bản đã đáp trả bằng một vụ kiện.

Tuy nhiên, vẫn có những điểm sáng trong bối cảnh hỗn loạn, bao gồm cơ hội đánh giá lại các trọng tâm của chuỗi cung ứng hiện tại trong khi củng cố mối quan hệ với các thị trường mới và trong các quốc gia thành viên ASEAN. Hơn nữa, các doanh nhân châu Á có một lợi thế độc đáo khi sở hữu lực lượng lao động sản xuất giàu kinh nghiệm vì khu vực này từ lâu được mệnh danh là "công xưởng của thế giới".

Theo Shinichiro Nakamura, Chủ tịch của One to ONE Holdings: "Điều quan trọng là không nên phản ứng vội vàng trước những diễn biến mới nhất, mà thay vào đó, cần áp dụng cách tiếp cận bình tĩnh và tiếp tục tiến bước." Các doanh nghiệp châu Á cần đánh giá lại, điều chỉnh và sửa đổi chiến lược hiện tại của mình dựa trên bối cảnh thực tế ảnh hưởng đến lợi nhuận, từ đó nắm bắt những cơ hội mới.

Chuyên gia này cho biết, các nhà sản xuất Đông Nam Á đang ở vị thế thuận lợi để khai thác những cơ hội mới trong việc xây dựng quan hệ đối tác, đặc biệt trong bối cảnh chính sách và tình hình quốc tế thay đổi nhanh chóng. Những quốc gia như Việt Nam đang trở thành điểm đến đầu tư hấp dẫn nhờ chính trị, kinh tế ổn định.

Chẳng hạn, các nhà sản xuất Nhật Bản đang tìm cách mở rộng quan hệ thương mại với doanh nghiệp Ấn Độ nhằm tận dụng nguồn nhân lực dồi dào và vị thế chiến lược của nước này. Điều này phản ánh xu hướng gia tăng của thương mại nội vùng, được dự báo sẽ tăng thêm 400 tỷ USD mỗi năm đến năm 2030, cũng như phản ánh thực tế rằng 10 trong số các hành lang thương mại phát triển nhanh nhất thế giới nằm ở châu Á.

Nhiều chuyên gia dự đoán rằng nền kinh tế Trung Quốc sẽ chịu tác động trong ngắn hạn, với khả năng xuất khẩu sang Mỹ giảm do chính sách thuế quan của Mỹ. Tuy nhiên, các quốc gia như Ấn Độ có khả năng không bị ảnh hưởng vì Thủ tướng Narendra Modi muốn đạt được thỏa thuận thương mại với Mỹ trong khi mở rộng quan hệ thương mại ở các khu vực khác. Những yếu tố này giúp Ấn Độ trở thành điểm đến thuận lợi hơn để các doanh nghiệp châu Á mở rộng hoạt động chuỗi cung ứng.

Ông Nakamura nhận định, điều quan trọng đối với các doanh doanh nghiệp là đa dạng hóa phạm vi kinh doanh và đảm bảo tính linh hoạt trong chiến lược sản xuất và vận hành.

Ví dụ, thép Việt Nam chủ yếu được xuất khẩu sang thị trường Mỹ, khiến nó dễ bị ảnh hưởng bởi những bất ổn thương mại trong ngành thép. Để giảm thiểu rủi ro, các doanh nghiệp thép cần tăng cường các liên minh thương mại nội vùng và liên vùng, giúp giảm sự phụ thuộc vào một quốc gia duy nhất trong xuất khẩu.

"Khi đa dạng hóa sự hiện diện trên thị trường, một lựa chọn cho các doanh nghiệp châu Á là tìm kiếm các nhà cung cấp tại các địa điểm thân thiện với Mỹ, chẳng hạn như Thái Lan, để tránh các rào cản thương mại hiện tại", ông Nakamura nói.

Để xây dựng mối quan hệ với các nhà cung cấp ở các thị trường thay thế, như những thị trường thân thiện với Mỹ hoặc được coi là "nơi trú ẩn an toàn", các công ty châu Á nên dựa vào thế mạnh và các dịch vụ độc đáo, bao gồm cả sức mạnh mềm.

Châu Á được kỳ vọng sẽ trở thành trung tâm công nghệ và trí tuệ nhân tạo. Khu vực này được dự đoán sẽ mang lại nhiều cơ hội trong ngắn hạn và được công nhận là nơi đăng ký phần lớn bằng sáng chế sở hữu trí tuệ trên toàn cầu.

Ngoài ra, các doanh nghiệp châu Á có thể tận dụng lợi thế về lực lượng lao động mà họ có. Ví dụ, ở Nhật Bản, văn hóa làm việc trọn đời đã chiếm ưu thế trong nhiều thập kỷ. Do đó, các công ty Nhật Bản đã đầu tư mạnh vào đào tạo nhân viên, đặc biệt là trong các lĩnh vực kỹ thuật quan trọng. Hiện nay, quốc gia này tự hào có lực lượng lao động có chuyên môn cao trong các lĩnh vực như sản xuất và công nghệ.