Xe điện giờ đã bền bỉ như xe xăng, thậm chí vượt trội về tuổi thọ và độ tin cậy, nhưng vẫn cần thời gian dài để kiểm chứng hiệu suất thực tế.
Một nghiên cứu mới từ Đại học Birmingham và Trường Kinh tế London (LSE), đăng trên Nature Energy, đã phân tích dữ liệu từ 30 triệu xe tại Anh, với hơn 300 triệu hồ sơ kiểm định từ năm 2005 - 2022. Kết quả cho thấy xe điện hiện có độ bền ngang bằng, thậm chí nhỉnh hơn xe chạy xăng dầu, nhờ vào những bước tiến vượt bậc của công nghệ.
Ban đầu, xe điện có tuổi thọ kém hơn, nhưng nay đã bắt kịp với mức trung bình 18,4 năm và quãng đường khoảng 200.000km trước khi "nghỉ hưu". Trong khi đó, xe xăng có tuổi thọ 18,7 năm nhưng chạy trung bình 187.000km, còn xe diesel dù chỉ bền 16,3 năm nhưng đi được tới 410.000km.
Một điểm đáng chú ý khác là mức độ tin cậy của xe điện đang cải thiện nhanh chóng. Tỷ lệ hỏng hóc giảm 12% mỗi năm, cao hơn mức 6,7% của xe xăng và 1,9% của xe diesel. Điều này cho thấy xe điện đời mới ngày càng bền hơn và khắc phục được những nhược điểm của thế hệ đầu.
Theo tiến sĩ Viet Nguyen-Tien từ LSE, nghiên cứu này chứng minh rằng xe điện không còn là lựa chọn "ngách" mà đã trở thành phương tiện bền vững, giúp giảm phát thải carbon. Giáo sư Robert Elliott của Đại học Birmingham cũng nhấn mạnh rằng dù sản xuất xe điện thải nhiều CO2 ban đầu, nhưng tuổi thọ dài sẽ giúp chúng bù đắp lượng khí thải, đặc biệt khi các quốc gia tăng sử dụng năng lượng tái tạo.
Trước nay, nhiều người vẫn hoài nghi về tuổi thọ của xe điện, đặc biệt là vấn đề pin xuống cấp theo thời gian và chi phí thay thế quá cao. Nhưng nghiên cứu này đã mang đến một góc nhìn khác: không chỉ ngang bằng xe xăng, xe điện còn có thể bền hơn. Đây là một phát hiện đáng chú ý, bởi nó phản bác lại những lo ngại phổ biến từ trước đến nay.
Điểm đáng quan tâm nhất chính là tốc độ cải thiện của xe điện. Nếu nhìn vào tỷ lệ hỏng hóc giảm đến 12% mỗi năm, có thể thấy công nghệ đang phát triển với tốc độ đáng kinh ngạc. Các hãng xe liên tục tối ưu pin, động cơ và hệ thống phần mềm, khiến những vấn đề của xe điện đời đầu giờ đây gần như không còn đáng lo ngại. Trong khi đó, xe xăng chỉ cải thiện 6,7% mỗi năm, còn xe diesel thậm chí chỉ đạt 1,9%. Sự khác biệt này đặt ra một câu hỏi lớn: nếu tiếp tục với tốc độ này, phải chăng xe điện sẽ sớm vượt xa xe truyền thống không chỉ về tuổi thọ mà còn về độ tin cậy?
Dù vậy, vẫn có những thách thức cần cân nhắc. Trước hết, chi phí thay pin vẫn là một yếu tố gây tranh cãi. Dù xe điện có thể chạy bền hơn, nhưng nếu một bộ pin cần thay sau hơn 10 năm sử dụng với chi phí đáng kể, người dùng sẽ phải suy nghĩ rất nhiều trước khi quyết định gắn bó lâu dài. Bên cạnh đó, nghiên cứu này dựa trên dữ liệu từ Anh – nơi có hệ thống hạ tầng xe điện phát triển tương đối tốt. Ở những nước khác, chẳng hạn như Việt Nam, vẫn còn nhiều rào cản, từ số lượng trạm sạc đến điều kiện khí hậu ảnh hưởng đến tuổi thọ pin.
Ngoài ra, mặc dù xe điện được đánh giá bền hơn, nhưng thời gian thực sự để kiểm chứng vẫn chưa đủ dài. Một chiếc xe xăng 30 năm tuổi vẫn có thể lăn bánh nếu được bảo dưỡng tốt, nhưng xe điện phổ thông hiện đại mới chỉ xuất hiện hơn một thập kỷ. Liệu trong 20 - 30 năm nữa, xe điện có thể duy trì hiệu suất như xe xăng đã làm không? Đây vẫn là một câu hỏi bỏ ngỏ.
Dù còn nhiều tranh luận, nghiên cứu này vẫn là một tín hiệu tích cực, khẳng định xe điện không chỉ là trào lưu mà đang dần trở thành một lựa chọn thực sự bền vững. Nếu các vấn đề về pin và hạ tầng được cải thiện, tương lai mà xe điện thay thế hoàn toàn xe xăng có thể đến sớm hơn nhiều so với dự đoán.