Xử lý vướng mắc các dự án đường cao tốc do VEC làm chủ đầu tư

Cụ thể, Phó Thủ tướng yêu cầu Ủy ban Quản lý vốn nhà nước tại doanh nghiệp thống nhất với các Bộ: Tư pháp, Giao thông vận tải, Kế hoạch và Đầu tư, Tài chính về cơ quan thực hiện quyền và nhiệm vụ quyết định đầu tư đối với các dự án do VEC quản lý để giải quyết dứt điểm theo đúng quy định của pháp luật; trường hợp vượt thẩm quyền, Ủy ban Quản lý vốn nhà nước tại doanh nghiệp đề xuất biện pháp xử lý, báo cáo Thủ tướng Chính phủ.

Bộ Kế hoạch và Đầu tư nghiên cứu ý kiến của Bộ Giao thông vận tải; đồng thời khẩn trương thực hiện Nghị quyết số 59/NQ-CP ngày0 13/8/2019 và chỉ đạo của Thủ tướng Chính phủ tại văn bản số 5889/VPCP-CN ngày 4/7/2019 về xử lý các vướng mắc của các tập đoàn, tổng công ty được chuyển giao về Ủy ban Quản lý vốn nhà nước tại doanh nghiệp.

Trước đó, Phó Thủ tướng Trịnh Đình Dũng cũng đã có ý kiến về tình hình thực hiện, các tồn tại vướng mắc trong quá trình thực hiện các dự án đường cao tốc Bến Lức - Long Thành và Đà Nẵng - Quảng Ngãi do Tổng công ty Đầu tư phát triển đường cao tốc Việt Nam (VEC) làm chủ đầu tư.

Theo Bộ Giao thông vận tải, 2 dự án cao tốc quy mô lớn là cao tốc Bến Lức - Long Thành và Đà Nẵng - Quảng Ngãi đang chậm tiến độ. Hiện cả 3 đoạn tuyến của dự án cao tốc Bến Lức - Long Thành đều đang chậm từ 8% - 18%. Với cao tốc Đà Nẵng - Quảng Ngãi, đoạn tuyến Đà Nẵng - Tam Kỳ hiện đã thông xe và tiến hành thu phí, còn lại đoạn tuyến Tam Kỳ - Quảng Ngãi sử dụng vốn vay của Ngân hàng Thế giới (WB) mới thông xe tạm và chưa thu phí do chưa hoàn thiện mở rộng 5 nút giao: Túy Loan, Hà Lam, Tam Kỳ, Dung Quất, Bắc Quảng Ngãi.

Theo đánh giá của Bộ Giao thông vận tải, 2 dự án chậm tiến độ là do công tác điều hành, quản lý dự án của VEC chưa thống nhất, chưa quyết liệt và chưa hiệu quả. Đặc biệt, từ khi chuyển sang Ủy ban Quản lý vốn nhà nước tại doanh nghiệp, VEC đã thực hiện không đầy đủ các chỉ đạo của Bộ Giao thông vận tải.

Bộ Giao thông vận tải đã đề nghị Ủy ban Quản lý vốn nhà nước tại doanh nghiệp phối hợp, chỉ đạo VEC thực hiện các giải pháp tháo gỡ vướng mắc để đẩy nhanh tiến độ các dự án, giảm thiểu thiệt hại do chậm tiến độ.

Dự án đường cao tốc Bến Lức-Long Thành có tổng chiều dài toàn tuyến 57,1 km, đi qua địa phận Thành phố Hồ Chí Minh, tỉnh Long An và Đồng Nai. Dự án là công trình quan trọng, nằm trong hệ thống đường cao tốc Bắc-Nam, khi hoàn thành, tuyến đường sẽ giúp giao thông giữa các tỉnh Tây và Đông Nam Bộ không phải qua trung tâm của TP. Hồ Chí Minh, rút ngắn thời gian lưu thông, vận chuyển hàng hóa giữa các tỉnh trong vùng.

Dự án xây dựng đường cao tốc Đà Nẵng - Quảng Ngãi là một trong những dự án trọng điểm quốc gia và cũng là dự án đường bộ cao tốc đầu tiên ở khu vực miền Trung do VEC làm chủ đầu tư và quản lý khai thác. Dự án khởi công năm 2013, đi qua địa phận các tỉnh/thành phố: TP. Đà Nẵng (7,9km), tỉnh Quảng Nam (91,2km) và tỉnh Quảng Ngãi (40,1km).

Tổng chiều dài toàn tuyến cao tốc là 139,204km, trong đó tuyến cao tốc có chiều dài 131,5km, đoạn nối tuyến cao tốc với Quốc lộ 1A có chiều dài 7,7km.

Về tiến độ triển khai thu phí không dừng tại các dự án do Tổng công ty phát triển đường cao tốc Việt Nam (VEC) quản lý, Bộ GTVT mới đây cũng đã phát đi thông báo về tình hình thực hiện hệ thống thu phí tự động không dừng tại các trạm thu phí do Bộ GTVT là cơ quan nhà nước có thẩm quyền.

Theo đó, Bộ GTVT cho biết do nhiều vướng mắc trong quá trình thực hiện nên 4/5 tuyến cao tốc thực hiện rất chậm, khó có thể hoàn thành tiến độ theo chỉ đạo của Thủ tướng Chính phủ.

Nguyên nhân chính được xác định là việc chưa bố trí được nguồn vốn để đầu tư hệ thống thiết bị Front-End tại các trạm thu phí do hiệp định vay vốn các dự án đã hết; việc chuyển VEC về Ủy ban quản lý vốn nhà nước tại doanh nghiệp, trong khi quy định pháp luật về phân cấp, phân quyền giữa Bộ GTVT và Ủy ban quản lý vốn nhà nước chưa rõ ràng cũng ảnh hưởng đến tiến độ triển khai hệ thống thu phí không dừng.

Bên cạnh đó còn có vướng mắc về đàm phán tỷ lệ trích doanh thu giữa VEC và đơn vị cung cấp dịch vụ thu phí tự động không dừng (hợp đồng dịch vụ).

Bộ GTVT cũng cho biết đến thời điểm này cơ bản các trạm thu phí thuộc dự án giai đoạn 1 đã được lắp đặt, vận hành công nghệ thu phí tự động, bước đầu tạo sự thuận lợi cho người sử dụng. Tuy nhiên, do nhiều nguyên nhân khách quan nên việc triển khai dự án gặp nhiều khó khăn, vướng mắc, trong đó vướng mắc lớn nhất hiện nay của dự án là doanh thu hoàn vốn cho dự án thu phí không dừng không như dự kiến ban đầu do tiến độ ký hợp đồng dịch vụ, trích doanh thu còn chậm.

Liên quan đến việc nhà đầu tư dự án (VETC) đề xuất dừng triển khai dự án để chuyển giao cho nhà đầu tư khác hoặc Nhà nước nhận lại dự án để tiếp tục thực hiện, Bộ GTVT khẳng định không đồng thuận với đề xuất này, đồng thời yêu cầu VETC phải có trách nhiệm tiếp tục thực hiện hợp đồng đã ký kết với Bộ GTVT.