30/12: Diễn đàn “Gian lận thương mại trên không gian mạng: Thách thức và giải pháp ngăn chặn”

Thương mại điện tử đang được xem là một trong những động lực tăng trưởng quan trọng của nền kinh tế số Việt Nam. Những năm qua các sàn thương mại điện tử, mạng xã hội bán hàng và nền tảng số đã mở ra không gian kinh doanh rộng lớn, giúp doanh nghiệp tiết giảm chi phí và tiếp cận thị trường kinh doanh nhanh hơn, ngượi lại người tiêu dùng cũng được hưởng lợi từ sự tiện lợi từ việc mua hàng tại chỗ và đa dạng hơn trong việc lựa chọn. Tuy nhiên, song hành với những lợi ích to lớn đó là một thực trạng đáng báo động. Đó là tình trạng hàng giả, hàng nhái, hàng kém chất lượng trên không gian mạng ngày càng nhức nhối, trong khi công tác quản lý, xử lý vẫn còn nhiều lỗ hổng, thiếu tính sức răn đe.

Thực tế này cho thấy, việc kiểm soát gian lận thương mại trên không gian mạng đang đối mặt với những thách thức lớn. Khác với mô hình kinh doanh truyền thống, hoạt động buôn bán trực tuyến diễn ra với tốc độ nhanh, phạm vi rộng, chủ thể bán hàng có thể ẩn danh hoặc ở ngoài lãnh thổ Việt Nam. Trong khi đó, cơ chế phối hợp giữa các cơ quan quản lý, nền tảng trung gian và lực lượng thực thi pháp luật chưa thực sự đồng bộ, khiến việc phát hiện, xác minh và xử lý vi phạm gặp nhiều khó khăn.

Đáng lo ngại hơn, mức xử phạt đối với hành vi kinh doanh hàng giả, hàng nhái trên môi trường số hiện nay vẫn chưa đủ sức răn đe. Nhiều trường hợp vi phạm chỉ dừng lại ở việc gỡ sản phẩm, khóa gian hàng trong thời gian ngắn hoặc xử phạt hành chính với mức tiền thấp hơn nhiều so với lợi nhuận thu được. Chính sự “nhẹ tay” này vô tình tạo ra tâm lý coi thường pháp luật, khiến gian lận thương mại tiếp tục tái diễn với quy mô ngày càng tinh vi, xảo quyệt.

Hệ lụy của hàng giả, hàng nhái trên không gian mạng không chỉ dừng lại ở việc xâm hại quyền lợi người tiêu dùng. Về lâu dài, nó làm xói mòn niềm tin vào thương mại điện tử, lĩnh vực được kỳ vọng trở thành trụ cột của nền kinh tế số. Doanh nghiệp làm ăn chân chính bị cạnh tranh không lành mạnh, thương hiệu Việt bị tổn hại, môi trường kinh doanh trở nên méo mó. Nếu không được kiểm soát hiệu quả, chính “mặt trái” này sẽ trở thành điểm nghẽn, kìm hãm sự phát triển bền vững của thương mại điện tử.

Theo ông Đặng Văn Dũng, Phó Chánh Văn phòng Thường trực Ban Chỉ đạo 389 quốc gia, cho biết trước những sự nhức nhối của vấn nạn hàng giải, hàng nhái, các cấp, ngành đã nhanh chóng phối hợp triển khai, thực hiện nhiều giải pháp đồng bộ trong công tác chống buôn lậu, gian lận thương mại và hàng giả đạt nhiều kết quả quan trọng. Hoạt động kiểm tra, bắt giữ góp phần bảo vệ môi trường đầu tư kinh doanh lành mạnh, tăng thu ngân sách và giữ vững an ninh trật tự. Thế nhưng kết quả xử lý vẫn chưa tương xứng với thực tế còn tồn đọng trên thị trường.

Theo tổng hợp của Văn phòng Thường trực Ban Chỉ đạo 389 quốc gia, thời gian qua các lực lượng chức năng đã phát hiện, xử lý khoảng 58.000 vụ vi phạm, khởi tố gần 800 vụ với hơn 1.600 đối tượng, qua đó thu nộp ngân sách nhà nước trên 6.000 tỷ đồng.

Tuy nhiên, thực tế cho thấy hoạt động buôn lậu, sản xuất và kinh doanh hàng giả vẫn tiềm ẩn nhiều diễn biến phức tạp, nhất là trong thời điểm cuối năm, khi nhu cầu tiêu dùng tăng cao, Tết Nguyên đán đang đến gần. Bên cạnh các phương thức vận chuyển truyền thống, các đối tượng vi phạm ngày càng sử dụng thủ đoạn tinh vi, mới mẻ như lợi dụng chính sách thương mại thông thoáng, chia nhỏ lô hàng, vận chuyển vòng cung qua nước thứ ba, cất giấu hàng hóa tại các kho bãi trung chuyển, hợp thức hóa chứng từ, nhãn mác; đồng thời tận dụng livestream, sàn thương mại điện tử và nền tảng số để tiêu thụ nhanh hàng hóa trước khi bị cơ quan chức năng phát hiện, xử lý.

Nhằm nghi nhận những bất cập còn tồn tại và lắng nghe ý kiến từ các cấp trong việc tăng cường phối hợp giữa các cơ quan chức năng, hiệp hội ngành hàng và doanh nghiệp về việc phát hiện, xử lý vi phạm gian lận thương mại. Đồng thời ghi nhận những góp ý nhằm hoàn thiện khung pháp lý, ứng dụng công nghệ trong truy xuất nguồn gốc, nhận diện hàng giả, đồng thời nâng cao vai trò, trách nhiệm của các sàn thương mại điện tử trong công tác phòng, chống gian lận thương mại. Được sự chỉ đạo của VCCI, Tạp chí Diễn đàn Doanh nghiệp phối hợp với các Cơ quan liên quan tổ chức diễn đàn với chủ đề:” Diễn đàn “Gian lận thương mại trên không gian mạng: Thách thức và giải pháp ngăn chặn”

Thời gian: 13h00 – 16h00, thứ Ba ngày 30/12/2025

Địa điểm: Tầng 7, tòa nhà VCCI, số 9 Đào Duy Anh, Hà Nội

Diễn đàn được kỳ vọng sẽ là không gian đối thoại thẳng thắn giữa cơ quan quản lý, doanh nghiệp, chuyên gia và các nền tảng số. Diễn đàn không chỉ nhìn thẳng vào những bất cập hiện hữu, mà còn hướng tới các giải pháp khả thi, nhằm vừa ngăn chặn hiệu quả gian lận thương mại, vừa bảo vệ và phát huy vai trò tích cực của thương mại điện tử đối với nền kinh tế.

THÔNG TIN LIÊN HỆ:

Phóng viên Nguyễn Thành – Bích Phương - Tạp chí Diễn đàn Doanh nghiệp. Điện thoại: 0914583113 & 0949410296. Email: [email protected]

Đăng ký tham dự tại đây: https://docs.google.com/forms/d/e/1FAIpQLScl4S-d2Uwb3DSUJvjpaUcOFJ2MRgLjTGJAJkQ3KJao7Xiimw/viewform?usp=sharing&ouid=109894477103909145090