5.200 tỷ USD "bốc hơi", giới doanh nghiệp Mỹ ngày càng chán nản

“Sự bất định là điều tồi tệ nhất với thị trường,” tỷ phú Marc Lasry, đồng sáng lập Avenue Capital Group, nhận định trong một cuộc phỏng vấn tại Đại học New York và cho rằng một nền kinh tế không thể duy trì tình trạng này lâu dài. Nó làm chậm mọi thứ và có thể đẩy chúng ta vào suy thoái.

Là một nhà đầu tư lão luyện trong lĩnh vực tín dụng và nợ xấu, Lasry cho rằng chính sách khó lường của Tổng thống Donald Trump – đặc biệt là thuế quan – đang khiến giới đầu tư chùn bước. Sự bấp bênh này không chỉ ảnh hưởng đến tâm lý thị trường mà còn định hướng dòng tiền rời xa cổ phiếu để đổ vào các tài sản an toàn hơn.

Chỉ số S&P 500 đã ghi nhận bốn tuần giảm liên tiếp, mất khoảng 4,5% so với đầu năm, đảo chiều sau hai năm tăng trưởng rực rỡ. Trong ba tuần tính đến ngày 13/3, hơn 5.200 tỷ USD đã bị rút khỏi thị trường chứng khoán Mỹ. Các ngân hàng lớn như Goldman Sachs và Barclays đã lên tiếng cảnh báo rằng rủi ro tín dụng có thể sớm gia tăng.

Từ kỳ vọng đến hoang mang

Sự bi quan không chỉ đến từ giới đầu tư mà còn từ các CEO hàng đầu nước Mỹ – những người từng đặt kỳ vọng lớn vào nền kinh tế khi ông Trump nhậm chức. Nhưng giờ đây, thay vì niềm tin, họ đang đối mặt với sự hoang mang.

Tuần qua, một cuộc gặp kín giữa ông Trump và nhiều CEO quyền lực đã lập kỷ lục về số người tham dự, phản ánh sự lo lắng ngày càng gia tăng trong giới doanh nghiệp. Những động thái thuế quan thất thường của Nhà Trắng đã khiến các lãnh đạo doanh nghiệp liên tục gửi lời kêu gọi đến chính quyền Trump.

Business Roundtable – nhóm quy tụ các CEO có tầm ảnh hưởng nhất nước Mỹ – đã có cuộc trao đổi trực tiếp với ông Trump chỉ hai ngày sau khi thị trường chứng khoán lao dốc mạnh, cuốn bay hàng nghìn tỷ USD. Nguyên nhân chủ yếu đến từ tâm lý bất an của nhà đầu tư trước các quyết sách khó lường từ Washington.

Từ đầu tháng 3, ông Trump liên tục áp đặt mức thuế mới, sau đó lại đảo ngược một số quyết định, đồng thời tỏ ra không mấy quan tâm đến tác động kinh tế của chúng. Khi được hỏi về nguy cơ suy thoái, ông trả lời lấp lửng: “Luôn có giai đoạn chuyển đổi, vì những gì chúng tôi đang làm là rất lớn. Chúng tôi đang đưa của cải trở lại nước Mỹ.” Phản ứng này ngay lập tức châm ngòi cho một tuần đầy bất ổn trên thị trường.

Doanh nghiệp thận trọng

Sau cuộc gặp với ông Trump, các CEO chỉ đưa ra những tuyên bố cẩn trọng, không quên dành lời khen cho Tổng thống. “Sự bất định không bao giờ là điều tốt,” Jamie Dimon, CEO JPMorgan Chase, phát biểu tại một hội nghị do Semafor tổ chức.

Larry Fink, người đứng đầu quỹ đầu tư BlackRock, nhấn mạnh với CNN rằng nền kinh tế đang yếu đi ngay lúc này, nhưng nhanh chóng bổ sung rằng chính sách của chính quyền Trump về lâu dài có thể mang lại lợi ích cho nước Mỹ.

Theo giới phân tích, sự dè dặt này phản ánh chiến lược “ngoại giao tế nhị” mà giới lãnh đạo doanh nghiệp đang áp dụng. Thay vì chỉ trích công khai, họ chọn cách thể hiện quan điểm thận trọng hơn.

Điều này khác hẳn với nhiệm kỳ đầu của ông Trump, khi một số CEO đã mạnh dạn rời khỏi các hội đồng tư vấn của Nhà Trắng để phản đối các quyết sách gây tranh cãi. Giờ đây, dù chính sách thuế quan bất nhất đang làm phức tạp triển vọng kinh doanh, phần lớn doanh nghiệp vẫn tránh đối đầu trực tiếp, một phần vì họ vẫn được hưởng lợi từ chính sách cắt giảm thuế và nới lỏng quy định.

Tâm lý chán nản trong giới doanh nghiệp Mỹ

Bên ngoài những phát ngôn cẩn trọng, nội bộ doanh nghiệp Mỹ dường như đang ngày càng bi quan. “Các CEO cảm thấy rất nản chí,” Jeffrey Sonnenfeld, Phó Khoa tại Trường Quản lý Yale, cho biết sau một cuộc họp kín với các lãnh đạo doanh nghiệp hôm thứ Ba tuần này.

Theo Sonnenfeld, 80% CEO tham gia cuộc họp cho biết họ cảm thấy “phải xin lỗi các đối tác quốc tế vì sự thất thường của Trump.” Ông cũng tiết lộ rằng “khoảng 70% CEO tin rằng chính quyền Trump sẽ gây bất lợi cho nền kinh tế.”

Anna Tavis, Trưởng khoa Quản lý Nguồn nhân lực tại Đại học New York, cho rằng một phần trách nhiệm của CEO là thể hiện sự tự tin vào công ty, thị trường và nền kinh tế nói chung. “Họ không thể kiểm soát chính phủ, dù quan điểm cá nhân của họ có thế nào đi nữa,” bà nhận xét.

Tuy nhiên, giữa bối cảnh thị trường lao dốc và các chính sách thiếu nhất quán từ Nhà Trắng, sự tự tin đó có lẽ cũng đang lung lay. Và khi những người điều hành nền kinh tế Mỹ bắt đầu cảm thấy lo lắng, có lẽ một "cơn bão" thực sự đang đến gần.