Gửi bình luận
Tổng thống Mỹ cho rằng đây là "giai đoạn chuyển đổi" khi ông nỗ lực định hình lại nền kinh tế, nhưng đây có vẻ không phải là điều giới đầu tư mong muốn.
Tổng thống Donald Trump không bác bỏ khả năng nền kinh tế Mỹ suy giảm trong năm nay, thậm chí có thể rơi vào suy thoái. Ông lý giải rằng những biến động hiện tại là kết quả của chương trình kinh tế quy mô lớn mà chính quyền đang triển khai, với mục tiêu mang lại sự thịnh vượng dài hạn cho nước Mỹ.
Trong cuộc phỏng vấn với Fox News phát sóng ngày 9/3 vừa qua, khi được hỏi về nguy cơ suy thoái của Mỹ trong năm 2025, ông Trump trả lời: "Tôi không thích dự đoán điều đó. Nhưng sẽ có một giai đoạn chuyển đổi, vì những gì chúng tôi đang làm rất lớn."
Chỉ sau chưa đầy hai tháng cầm quyền, ông Trump đã thực hiện hàng loạt thay đổi mang tính đột phá đối với nền kinh tế Mỹ. Chính sách mới của ông tập trung vào việc áp đặt thuế quan, siết chặt nhập cư, cắt giảm quy định, thu nhỏ bộ máy chính phủ và giảm chi tiêu liên bang.
Dù ban đầu nhận được sự ủng hộ từ nhiều doanh nghiệp trong nước, song sự thiếu nhất quán trong chính sách thuế quan của ông Trump đã khiến thị trường toàn cầu chao đảo. Trong thời gian ngắn, Nhà Trắng liên tục thay đổi quyết định về thuế suất, gây bất ổn cho thương mại quốc tế. Đơn cử, chỉ trong vòng chưa đầy 48 giờ sau khi có hiệu lực, mức thuế 25% đối với ô tô và phụ tùng nhập khẩu từ Mexico và Canada đã bị đình chỉ.
Trong nước, những động thái của ông Trump đang thử thách khả năng chịu đựng của nền kinh tế Mỹ, vốn đã có tốc độ tăng trưởng mạnh và tỷ lệ thất nghiệp thấp trong năm trước. Một số dấu hiệu căng thẳng ban đầu đã xuất hiện, bao gồm sự sụt giảm chi tiêu tiêu dùng và lo ngại lạm phát ngày càng lớn dần trong cộng đồng doanh nghiệp.
Khi được hỏi liệu có thể giúp các doanh nghiệp có tầm nhìn rõ ràng hơn về chính sách thuế quan hay không, ông Trump chỉ đáp: "Tôi nghĩ là có… Bạn biết đấy, thuế quan có thể sẽ tăng lên theo thời gian."
Bộ trưởng Tài chính Mỹ Scott Bessent cũng thừa nhận những khó khăn trong thời gian chuyển đổi này. Phát biểu trên CNBC, ông cho rằng: "Nền kinh tế Mỹ đã quá phụ thuộc vào chi tiêu chính phủ. Giờ đây, chúng ta bước vào giai đoạn "cai nghiện", và điều đó sẽ không dễ dàng."
Bản thân ông Trump cũng thừa nhận những biến động do thuế quan gây ra. "Có thể sẽ có một số gián đoạn, một chút xáo trộn," ông phát biểu hôm thứ Sáu tuần trước. Trước Quốc hội vào tuần trước, ông bảo vệ chương trình nghị sự của mình nhưng cũng thừa nhận rằng một số thay đổi sẽ gây ảnh hưởng trong ngắn hạn.
Dữ liệu công bố gần đây cho thấy nền kinh tế Mỹ vẫn tiếp tục tạo việc làm trong tháng Hai. Tuy nhiên, các nhà kinh tế cảnh báo rằng tốc độ tăng trưởng việc làm có thể chững lại trong những tháng tới, do sa thải trong khu vực công, cắt giảm tài trợ liên bang và tình trạng bất ổn về thuế quan.
Trong khi tác động của thuế quan đối với thương mại toàn cầu cần thời gian để thể hiện rõ, thị trường tài chính lại phản ứng ngay lập tức. Chứng khoán là thước đo sớm nhất về tâm lý nhà đầu tư, và diễn biến gần đây cho thấy lo ngại đang gia tăng.
Năm 2024, thị trường chứng khoán Mỹ từng bùng nổ nhờ cơn sốt AI, trước khi tiếp tục hưởng lợi từ kỳ vọng vào chương trình kinh tế của ông Trump sau khi thắng cử. Tuy nhiên, kết phiên thứ Sáu tuần trước, cả ba chỉ số Dow Jones, S&P 500 và Nasdaq Composite đều giảm xuống dưới mức ghi nhận vào ngày 20/01 – thời điểm ông Trump nhậm chức.
Một số cổ phiếu lớn chứng kiến mức giảm đáng kể. Tesla, công ty của CEO Elon Musk, đã mất 45% giá trị so với đỉnh điểm hồi tháng 12 năm ngoái – đánh dấu lần thứ hai trong lịch sử công ty chứng kiến mức sụt giảm nghiêm trọng như vậy kể từ khi niêm yết.
Chỉ số Nasdaq 100 – đại diện cho các công ty công nghệ lớn – cùng Russell 2000, chỉ số của các doanh nghiệp nhỏ, đều giảm hơn 10% so với đỉnh điểm sau cuộc bầu cử Mỹ. Chỉ số S&P 500 cũng vẫn thấp hơn so với mức ghi nhận vào ngày 5/11.
Nhà bình luận James Mackintosh của Wall Street Journal nhận định: "Những tác động tiêu cực từ chính sách thuế quan của ông Trump đang làm tê liệt hoạt động kinh doanh và khiến người tiêu dùng hoảng sợ."
Dù chứng khoán có thể phản ánh tâm lý ngắn hạn, nhiều chuyên gia lo ngại về hậu quả lâu dài. Việc doanh nghiệp trì hoãn kế hoạch tuyển dụng và mở rộng do lo ngại về thuế quan có thể khiến suy thoái kinh tế lan rộng. “Niềm tin của thị trường là yếu tố quyết định. Cách tiếp cận hiện tại không phải là phương pháp tối ưu để duy trì tâm lý tích cực,” Mackintosh viết.
Dù một số nhà phân tích cho rằng sự suy giảm gần đây một phần là do điều chỉnh sau giai đoạn tăng trưởng quá nhanh trong năm ngoái, Mackintosh cảnh báo: "Nếu niềm tin bị ảnh hưởng, đây có thể chỉ là khởi đầu của một điều gì đó tồi tệ hơn nhiều."
