Trung tâm logistics hàng không gắn khu phi thuế quan tại Long Thành kỳ vọng là “mắt xích” kinh tế quốc tế, tạo động lực để Việt Nam cạnh tranh sòng phẳng với các trung tâm logistics hàng đầu khu vực.
Tổng công ty Cảng hàng không Việt Nam (ACV) vừa có tờ trình gửi Bộ Tài chính và Bộ Xây dựng, đề xuất thành lập trung tâm logistics hàng không kết hợp với khu phi thuế quan tại Cảng HKQT Long Thành, tỉnh Đồng Nai. Đây được coi là bước đi chiến lược, hướng tới hình thành khu thương mại tự do quốc tế trong tương lai.
Theo đề xuất, trung tâm sẽ được bố trí tại khu vực phía Tây Nam sân bay, trên diện tích 136 ha trong tổng thể 5.000 ha đã được quy hoạch và giải phóng mặt bằng từ năm 2011. ACV mong muốn giữ vai trò chủ đầu tư, phát triển hạ tầng đồng bộ, hiện đại, đồng thời xây dựng cơ chế, chính sách ưu đãi. Dự án khuyến khích sự tham gia liên kết từ các hãng hàng không và doanh nghiệp trong nhiều lĩnh vực.
Trung tâm này dự kiến thu hút nhiều đối tượng như: hãng hàng không vận tải, doanh nghiệp thương mại điện tử xuyên biên giới, tập đoàn dược phẩm - công nghệ sinh học, doanh nghiệp logistics quốc tế, hãng chuyển phát nhanh cũng như doanh nghiệp tạm nhập, tái xuất và trung chuyển hàng hóa.
Theo kế hoạch, trung tâm sẽ gồm hai cấu phần chính: Phần cứng: cơ sở hạ tầng và các công trình logistics hiện đại. Phần mềm: khu phi thuế quan với các chính sách đột phá về thuế và hải quan.
Trong giai đoạn đầu, ACV kiến nghị áp dụng cơ chế kiểm soát thuế, hải quan theo quy định pháp luật Việt Nam. Đây sẽ là nền tảng để Long Thành từng bước phát triển thành khu thương mại tự do quốc tế khi được cấp có thẩm quyền phê duyệt.
Theo ACV, lợi thế “cửa ngõ quốc gia” của sân bay Long Thành giúp trung tâm logistics hàng không gắn phi thuế quan trở thành điểm trung chuyển duy nhất tại Việt Nam, có kết nối trực tiếp với khu bay. Từ đây, hàng hóa có thể tham gia mạng lưới logistics châu Á, kết nối các hành lang kinh tế lớn như ASEAN, APEC.
ACV dự báo, khi đi vào hoạt động hoàn chỉnh, trung tâm logistics hàng không Long Thành có thể đóng góp khoảng 0,7% GDP vùng Đông Nam Bộ và 1 - 2% kim ngạch xuất khẩu cả nước mỗi năm.
Ngoài ra, trung tâm sẽ giúp kim ngạch xuất nhập khẩu qua đường hàng không tăng 15 - 20%/năm, đồng thời tạo ra khoảng 15.000 việc làm, trong đó 6.000 việc làm trực tiếp và 9.000 việc làm gián tiếp nhờ hiệu ứng lan tỏa.
Dự án cũng được định hướng phát triển theo tiêu chí xanh, thông minh và quản trị hiện đại, với cơ sở hạ tầng đồng bộ, ứng dụng công nghệ tiên tiến và mô hình vận hành chuyên nghiệp.
Kinh nghiệm quốc tế cho thấy, mô hình logistics gắn khu phi thuế quan là yếu tố then chốt để hình thành trung tâm thương mại hàng đầu.
Cảng hàng không Changi (Singapore) đã phát triển trung tâm logistics hàng không tích hợp khu thương mại tự do từ năm 1981, cho phép miễn thuế nhập khẩu và VAT đối với hàng hóa lưu trữ, trung chuyển hoặc tái xuất, đưa Changi trở thành một trong 10 sân bay hàng hóa lớn nhất thế giới.
Tương tự, Cảng HKQT Incheon (Hàn Quốc) với khu thương mại tự do kết nối trực tiếp sân bay và cảng biển nước sâu cũng đã trở thành trung tâm logistics hàng không tích hợp hàng đầu châu Á.
ACV kỳ vọng, với cơ chế ưu đãi về thuế và hải quan, trung tâm logistics Long Thành sẽ hấp dẫn các tập đoàn đa quốc gia trong lĩnh vực điện tử, dược phẩm, thương mại điện tử, logistics và hàng hóa lạnh. Khi các “ông lớn” FDI hiện diện, hệ sinh thái doanh nghiệp phụ trợ, đóng gói, vận chuyển và thương mại cũng sẽ phát triển mạnh mẽ.
Theo nhiều ý kiến, đề xuất của ACV không chỉ đơn thuần là một dự án hạ tầng, mà còn là tầm nhìn chiến lược nhằm định vị Việt Nam như một mắt xích quan trọng trong chuỗi cung ứng toàn cầu.
Sự kết hợp giữa logistics hàng không và khu phi thuế quan tại Long Thành sẽ mở ra cơ hội để Việt Nam cạnh tranh sòng phẳng với Singapore, Thái Lan, nâng cao vị thế trên bản đồ thương mại quốc tế, đồng thời tạo động lực phát triển bền vững cho cả nền kinh tế.