Việt Nam gia nhập ASEAN đánh dấu sự chuyển đổi từ một khu vực chia rẽ và đối đầu thành một gia đình các quốc gia, một cộng đồng các dân tộc sống hòa hợp và trong hòa bình.
Phó Thủ tướng, Bộ trưởng Ngoại giao Bùi Thanh Sơn cho biết tại Lễ cắt băng khai mạc Triển lãm ảnh 30 năm Việt Nam gia nhập ASEAN - sự kiện nằm trong khuôn khổ Diễn đàn Tương lai ASEAN lần thứ 2, sáng 25/2/2025.
Ngày 28/7/1995, quốc kỳ Việt Nam tung bay tại Thủ đô Bandar Seri Begawan (Brunei), chính thức đánh dấu cột mốc quan trọng khi Việt Nam gia nhập Hiệp hội các quốc gia Đông Nam Á (ASEAN).
Sự kiện mang ý nghĩa lịch sử này không chỉ mở ra chặng đường hội nhập khu vực và quốc tế của Việt Nam mà còn tạo nền tảng cho giai đoạn phát triển mới với hòa bình, ổn định và hợp tác bền vững. Đồng thời, đây cũng là bước khởi đầu quan trọng trong quá trình mở rộng ASEAN, đưa tổ chức từ một khu vực bị chia rẽ trở thành cộng đồng thống nhất gồm mười quốc gia Đông Nam Á và sắp tới là Timor-Leste.
Việc Việt Nam gia nhập ASEAN đánh dấu bước chuyển mình mạnh mẽ trong chính sách đối ngoại thời kỳ đổi mới, góp phần củng cố sự đoàn kết trong khu vực, thúc đẩy hợp tác vì hòa bình và phát triển chung của cả cộng đồng ASEAN.
Thứ trưởng Ngoại giao Đỗ Hùng Việt nhấn mạnh, ba thập kỷ có thể chỉ là một quãng thời gian ngắn trong dòng chảy lịch sử hàng nghìn năm của Việt Nam, nhưng đó là một hành trình đặc biệt với những nỗ lực to lớn nhằm đóng góp cho sự phát triển và củng cố vai trò trung tâm của ASEAN.
Từ việc xây dựng lòng tin, tham gia thông qua Hiến chương ASEAN, đến những sáng kiến chiến lược giúp định hình tương lai khu vực, Việt Nam đã khẳng định vai trò tích cực trong ASEAN. Diễn đàn Tương lai ASEAN là một ví dụ điển hình cho những đóng góp thiết thực của Việt Nam vào sự phát triển chung của tổ chức.
Triển lãm lần này cũng tái khẳng định cam kết nhất quán của Việt Nam trong việc hợp tác cùng các quốc gia thành viên và đối tác nhằm thúc đẩy một ASEAN đoàn kết, vững mạnh, đưa Đông Nam Á trở thành khu vực hòa bình, an ninh và thịnh vượng.
Phát biểu tại sự kiện, Tổng Thư ký ASEAN Kao Kim Hourn khẳng định việc Việt Nam gia nhập ASEAN năm 1995 là một cột mốc lịch sử, không chỉ đánh dấu bước tiến quan trọng trong quá trình hội nhập khu vực và quốc tế của Việt Nam, mà còn góp phần khép lại hàng thập kỷ chia rẽ, mở ra kỷ nguyên mới của sự gắn kết và hợp tác toàn diện trong ASEAN.
Trong ba thập kỷ qua, Việt Nam đã thể hiện vai trò là một thành viên tích cực, chủ động và có trách nhiệm, một hành trình mà theo ông Kao Kim Hourn là "đáng chú ý và đáng khen ngợi". Từ những ngày đầu xây dựng năng lực thể chế và phát triển nguồn nhân lực để hòa nhập với ASEAN, Việt Nam đã vươn lên trở thành một trong những thành viên "năng động và có ảnh hưởng nhất" của tổ chức.
Ông cũng nhấn mạnh rằng triển lãm lần này là minh chứng sinh động cho hành trình hội nhập của Việt Nam, thông qua những hình ảnh, tư liệu ngoại giao giàu ý nghĩa. "Mỗi bức ảnh trưng bày đều phản ánh sự năng động của quá trình hội nhập ASEAN cũng như nghệ thuật ngoại giao tinh tế của Việt Nam", Tổng Thư ký ASEAN nhận định.
Tổng Thư ký ASEAN Kao Kim Hourn đã điểm lại những khoảnh khắc nổi bật trong hành trình hội nhập của Việt Nam, khẳng định vai trò quan trọng của Việt Nam trong quá trình mở rộng ASEAN, đưa tổ chức này bao trùm toàn bộ Đông Nam Á. Việt Nam đã góp phần thúc đẩy để Lào và Myanmar gia nhập ASEAN vào năm 1997, tiếp đó là Campuchia vào năm 1999, hoàn thành bức tranh thống nhất của khu vực.
Trước những thách thức từ sự chênh lệch về trình độ phát triển giữa các quốc gia thành viên, Việt Nam đã tích cực ủng hộ các sáng kiến thu hẹp khoảng cách phát triển trong ASEAN. Tuyên bố Hà Nội năm 2001 là một minh chứng rõ nét, khẳng định cam kết chung nhằm thúc đẩy hội nhập sâu rộng hơn, đặc biệt là hỗ trợ Campuchia, Lào, Myanmar và Việt Nam hội nhập vào dòng chảy kinh tế chung của khu vực.
Những nỗ lực này đã góp phần quan trọng trong việc xây dựng một ASEAN đoàn kết, gắn kết và phát triển bền vững, khẳng định vai trò chủ động, tích cực của Việt Nam trong tổ chức khu vực quan trọng này.
Trong vai trò Chủ tịch ASEAN năm 2010, Việt Nam đã thúc đẩy nhiều sáng kiến quan trọng nhằm tăng cường hội nhập khu vực. Một trong những thành tựu đáng chú ý là việc khởi xướng Kế hoạch tổng thể về kết nối ASEAN, giúp củng cố sự liên kết giữa các quốc gia thành viên. Đồng thời, Việt Nam đóng vai trò chủ chốt trong việc mở rộng Hội nghị Thượng đỉnh Đông Á (EAS) với sự tham gia của Hoa Kỳ và Nga, qua đó tăng cường tính bao trùm và ảnh hưởng của diễn đàn này. Những bước đi này đã giúp ASEAN giữ vững vai trò trung tâm trong việc định hình cấu trúc khu vực.
Khi đảm nhận vai trò Chủ tịch ASEAN lần thứ hai vào năm 2020, Việt Nam tiếp tục thể hiện năng lực lãnh đạo vượt trội, đặc biệt trong bối cảnh đại dịch COVID-19 tác động mạnh mẽ đến khu vực và thế giới. Với chủ đề "ASEAN gắn kết và chủ động thích ứng", Việt Nam đã dẫn dắt ASEAN vượt qua giai đoạn đầy thách thức, đề xuất và triển khai các cơ chế quan trọng như Quỹ ứng phó COVID-19 của ASEAN và Kho dự phòng vật tư y tế khu vực ASEAN nhằm tăng cường khả năng ứng phó với các tình huống y tế khẩn cấp.
Những đóng góp này không chỉ khẳng định vai trò dẫn dắt của Việt Nam trong ASEAN mà còn thể hiện cam kết mạnh mẽ đối với sự đoàn kết và phát triển bền vững của khu vực.
Hiện nay, Việt Nam là một trong những nền kinh tế tăng trưởng mạnh mẽ nhất khu vực, đồng thời đóng vai trò then chốt trong thúc đẩy hội nhập và xây dựng Cộng đồng ASEAN. Với cam kết vững chắc đối với hợp tác khu vực, các nhà lãnh đạo Việt Nam luôn xác định ASEAN là nền tảng trong chính sách đối ngoại, khẳng định rằng sự thịnh vượng, an ninh và ổn định của quốc gia gắn liền với sự phát triển chung của ASEAN.
Tầm nhìn này đặt ASEAN vào vị trí trung tâm trong chiến lược ngoại giao và kinh tế của Việt Nam, nhấn mạnh vai trò của một tổ chức khu vực mạnh mẽ, đoàn kết và có khả năng thích ứng trước những biến động toàn cầu. Trong bối cảnh thế giới đang thay đổi nhanh chóng, Việt Nam tiếp tục thúc đẩy các sáng kiến nhằm nâng cao vai trò trung tâm của ASEAN, bảo đảm khu vực Đông Nam Á phát triển bền vững, ổn định và thịnh vượng.
Hướng tới Tầm nhìn Cộng đồng ASEAN 2045, vai trò của Việt Nam được kỳ vọng ngày càng quan trọng trong việc xây dựng một ASEAN hội nhập hơn, kiên cường hơn, sáng tạo hơn và lấy con người làm trung tâm. Tổng Thư ký ASEAN khẳng định, với những đóng góp tích cực và trách nhiệm, Việt Nam sẽ tiếp tục là một nhân tố chủ chốt trong việc định hình tương lai của khối.
Bày tỏ niềm tin vào sự phát triển bền vững của ASEAN, Tổng Thư ký ASEAN kỳ vọng Việt Nam sẽ tiếp tục ghi dấu ấn trong chặng đường sắp tới, góp phần đưa ASEAN vững bước trong một thế giới đầy biến động, hướng tới một khu vực thịnh vượng và gắn kết hơn.