Bảo mật “mỏ vàng” dữ liệu

>>>Dữ liệu Việt Nam: Chặng đường còn dài

Tại Hội thảo và triển lãm quốc tế về an toàn không gian mạng Việt Nam - Vietnam Security Summit 2023 với chủ đề “An toàn dữ liệu: Bảo vệ tài nguyên số quốc gia”, Phó chủ tịch UBND TP. Hồ Chí Minh Dương Anh Đức cho biết, thời gian qua TP. Hồ Chí Minh đang nỗ lực tập trung đẩy mạnh quá trình thực hiện chuyển đổi số và xây dựng đô thị thông minh.

“Nguyên liệu” đầu vào của kinh tế số

Trong đó, việc hình thành các kho dữ liệu dùng chung, các vấn đề liên quan đến tích hợp, chia sẻ khai thác dữ liệu là vấn đề nhiệm vụ hàng đầu đang thực hiện. Bên cạnh đó các bài toán thách thức về bảo đảm an toàn, an ninh thông tin cực kỳ quan trọng và thiết yếu mà Thành phố rất quan tâm.

Ngoài các quy định, quy chế về bảo đảm an toàn an ninh thông tin, TP. Hồ Chí Minh cũng thường xuyên tổ chức các hoạt động về diễn tập an toàn an ninh thông tin, nhằm nâng cao năng lực, kỹ năng phát hiện và xử lý sự cố cho đội ứng cứu sự cố, đơn vị chuyên trách về an toàn thông tin; phát hiện kịp thời các điểm yếu về con người, công nghệ, quy trình để có biện pháp gia cố, cải thiện, tăng khả năng phản ứng nhanh, xử lý kịp thời khi có tấn công xảy ra.

Trong khi đó, ông Trần Đăng Khoa, Phó Cục trưởng, Cục An toàn thông tin, Bộ TT&TT cho biết, dữ liệu chính là tài nguyên số quốc gia, là nguyên liệu đầu vào của nền kinh tế số, trong kỷ nguyên số.

Với lượng dữ liệu dự kiến được tạo ra trong năm 2023 lên đến 120 Zettabyte, gấp 60 lần so với năm 2010 thì đây được cho là "mỏ vàng" cho các quốc gia, tổ chức, doanh nghiệp khai thác, tận dụng để đón đầu xu hướng vượt lên một các hợp pháp.

Chuyển đổi số là xu hướng tất yếu, điều này có nghĩa là dữ liệu sinh ra ngày càng tăng cao trên nền tảng số, chính vì vậy việc bảo vệ an toàn dữ liệu, an toàn thông tin cá nhân được đặt lên hàng đầu và đây cũng chính là bảo vệ nguồn tài nguyên vô cùng quý giá.

Theo báo cáo tổng kết của Bộ TT&TT trong năm 2022, doanh thu chỉ riêng lĩnh vực an toàn thông tin mạng đạt 4.835,4 tỷ đồng tăng trưởng 26,15% so với năm 2021, nhưng con số thiệt hại ở cùng lĩnh vực lại rất lớn, khoảng 21.200 tỷ đồng, chi phí trung bình để khắc phục sự cố lộ lọt, rò rỉ dữ liệu hoặc dữ liệu bị đánh cắp lên đến 15,4 triệu usd/vụ... Việc này đã gây ra thiệt hại về dữ liệu, kinh tế, thương hiệu, gian đoạn về kinh doanh và tốn kém về thời gian sự lý sự cố. 

Dữ liệu là nguồn tài nguyên quý giá tạo nên nền tảng để xây dựng Chính phủ điện tử. Chính vì vậy, nguồn dữ liệu này nếu sử dụng đúng mục đích sẽ mang lại giá trị rất lớn. Nếu khai thác, sử dụng trái phép vào mục đích xâm phạm an ninh quốc gia, trật tự an toàn xã hội thì hậu quả vô cùng nặng nề.

>>>Hơn 77.000 máy tính tại Việt Nam bị mã hóa dữ liệu tống tiền

Bảo mật dữ liệu quốc gia

Từ góc độ doanh nghiệp, ông Li Hai, Giám đốc An ninh Bảo mật, Ban Quan hệ Chính phủ và Truyền thông của Huawei Châu Á - Thái Bình Dương nhấn mạnh tới vấn đề bảo mật dữ liệu.

Theo đó, trong bối cảnh chuyển đổi số, bên cạnh việc đẩy mạnh sự phát triển và ứng dụng các công nghệ viễn thông, giải pháp khoa học vào đa ngành, đa lĩnh vực, vấn đề bảo mật dữ liệu và an toàn thông tin cũng là một yếu tố then chốt để tạo nên một nền kinh tế số thịnh vượng.

“Đây không chỉ là vấn đề riêng của mỗi doanh nghiệp, mà còn là vấn đề chung của quốc gia”, ông Li Hai nhấn mạnh.

Cách mạng công nghiệp mới sánh đôi với các cuộc cách mạng năng lượng và khử cacbon, cách mạng chuyển đổi số… đều đang đưa chúng ta đến gần hơn với một thế giới thông minh. Trên toàn cầu, hơn 170 quốc gia đã đề ra các chiến lược kỹ thuật số, thúc đẩy phát triển các bộ quy tắc và tiêu chuẩn quản lý an ninh mạng.

Ông Li Hai đã kể câu chuyện xảy ra ở nhiều quốc gia đang chuẩn bị cho nền kinh tế số. Chẳng hạn, Anh Quốc đẩy nhanh chiến lược kỹ thuật số biến đất nước này trở thành nơi sở hữu cơ sở hạ tầng và an ninh mạng đẳng cấp thế giới, đáp ứng tốt nhất cho ngành công nghiệp kỹ thuật số và đi đầu trong chuyển đổi số các dịch vụ công. Trong khi đó, Nga đã thông qua Chương trình kinh tế số quốc gia với nhiều quy định, luật liên bang về bảo mật thông tin, luật bản địa hóa dữ liệu…; và Trung Quốc xây dựng luật an ninh mạng, luật an ninh dữ liệu để theo đuổi Kế hoạch 5 năm lần thứ 14 và Tầm nhìn 2035.

Bảo mật dữ liệu mạng cũng trở thành tâm điểm của các tổ chức trên toàn cầu. Đại hội đồng Liên Hợp Quốc đã đưa khái niệm "Cộng đồng chia sẻ tương lai chung cho nhân loại trong Không gian mạng" vào nghị quyết "Phát triển trong lĩnh vực thông tin và viễn thông trong bối cảnh an ninh quốc tế" hồi tháng 11/2022. Hiệp hội Hệ thống Thông tin Di động Toàn cầu (GSMA) cũng đưa ra Cơ sở Kiến thức An ninh mạng 5G toàn diện, nhằm giúp các bên liên quan xác định trách nhiệm và giảm thiểu rủi ro đối với từng mối đe dọa. Ngoài ra, GSMA cũng chuẩn hóa Chương trình Đảm bảo An ninh Thiết bị mạng (NESAS), gồm 20 hạng mục và sử dụng các bài kiểm tra bảo mật của 3GPP để đánh giá tính bảo mật của thiết bị mạng viễn thông trên toàn cầu.

Ông Li Hai cũng đưa ra khuyến nghị về các chính sách ICT đang được các Chính phủ triển khai. Đặc biệt là Chính phủ định hướng xây dựng các chiến lược dữ liệu và an ninh mạng quốc gia, quy định về lưu trữ dữ liệu, bảo vệ chủ quyền dữ liệu và không gian mạng quốc gia. Trung Quốc là nước gần đây ứng dụng chính sách này sau khi thông báo thành lập một văn phòng quốc gia để quản lý các kho dữ liệu hồi tháng 03/2023, nhằm mục tiêu thúc đẩy phát triển kinh tế chất lượng cao bằng công nghệ kỹ thuật số và dữ liệu.

Theo ông Li Hai, chính phủ cũng đóng vai trò chủ chốt để đẩy nhanh quá trình đám mây hóa, chuyển đổi số các cơ quan bộ và các hoạt động kỹ thuật số, đồng thời thúc đẩy quá trình chuyển đổi số nhanh hơn trong các ngành khác nhau. Nhật Bản đang áp dụng chính sách này nhằm hiện thực hóa Sáng kiến Quốc gia Đô thị Nông thôn Kỹ thuật số đến 2030, nhằm chuyển đổi số song song giữa nông thôn và thành thị. Quốc gia này đặt mục tiêu hàng đầu là xây dựng cơ sở hạ tầng kỹ thuật số trải dài đến mọi ngóc ngách đất nước trên 04 phương diện: cáp quang, cáp ngầm, trung tâm dữ liệu và 5G.