Sự chủ động, cởi mở của doanh nghiệp khi tham gia sâu hơn vào quá trình đào tạo sinh viên cho thấy, doanh nghiệp đang “đầu tư dài hơi” cho nguồn nhân lực chất lượng cao.
Doanh nghiệp chủ động
Trong "Chiến lược phát triển giáo dục nghề nghiệp giai đoạn 2021-2030, tầm nhìn đến năm 2045", việc hợp tác giữa các cơ sở giáo dục nghề nghiệp và các doanh nghiệp được nhấn mạnh, đặc biệt là các doanh nghiệp. Điều này nhằm nâng cao chất lượng đào tạo, đáp ứng nhu cầu thị trường lao động và tạo điều kiện cho học sinh, sinh viên có cơ hội việc làm.
Hải Phòng là thành phố cảng, trung tâm công nghiệp, đồng thời là cực tăng trưởng kinh tế quan trọng của vùng kinh tế động lực, trọng điểm phía Bắc. Trong những năm qua, Hải Phòng đã trở thành điểm đến hấp dẫn của các nhà đầu tư trong, ngoài nước. Số lượng nhà đầu tư tại Hải Phòng tăng cao kéo theo nhu cầu về hạ tầng, nhưng nếu muốn thu hút các nhà đầu tư công nghệ cao thì Hải Phòng phải có đủ khả năng cung cấp nguồn lao động chất lượng.
Để giải quyết vấn đề này, các doanh nghiệp trên địa bàn đã chủ động “bắt tay” với nhà trường trong đào tạo nguồn nhân lực, đặc biệt là nguồn nhân lực chất lượng cao.
Ông Nguyễn Văn Long - Tổng giám đốc Công ty Cổ phần việc làm miền Bắc nhận định, thị trường lao động hiện nay thiếu lao động có trình độ chuyên môn cao và năng lực ngoại ngữ, thiếu lao động có tay nghề và năng lực ngoại ngữ, thiếu lao động phổ thông. Vì vậy, phía nhà trường cần thiết kế chương trình đào tạo theo hướng “thị trường hóa” (A.S.K); tổ chức các chương trình thực tập theo hướng bắt buộc (sinh viên được trả lương và báo cáo kết quả thực tế). Về phía sinh viên cũng cần xác định rõ tâm thế “học kiến thức rộng - làm công việc cụ thể - chuyên sâu - thách thức”.
Còn ông Lê Hồng Cẩm – Giám đốc Công ty CP Dịch vụ Cảng Hải Phòng chia sẻ: “Hiện nay, phía nhà trường và doanh nghiệp đã có sự phối hợp trong việc đào tạo nguồn nhân lực. Tuy nhiên, sự kết nối giữa nhà trường và doanh nghiệp cần phải có sự vào cuộc mạnh mẽ và có mục tiêu cụ thể hơn nữa. Các trường cần phải đào tạo, sát với doanh nghiệp hơn. Bởi hiện tại, nguồn nhân lực của chúng ta đang bị thiếu và yếu. Về phía doanh nghiệp, chúng tôi tiếp nhận tất cả sinh viên tại các trường Đại học như: Đại học Ngoại thương, Đại học kinh tế quốc dân, Đại học Hàng hải, Đại học Hải Phòng... đến thực tập và làm việc như một người nhân viên của công ty”.
Đào tạo gắn liền với nhu cầu xã hội
Phát triển nguồn nhân lực, nhất là nhân lực chất lượng cao được xác định là một trong những khâu đột phá chiến lược đáp ứng yêu cầu phát triển đất nước trong thời kỳ mới.
Thực hiện định hướng này, Hải Phòng luôn quan tâm đến công tác đào tạo nguồn nhân lực tại chỗ, trong đó có nhân lực trình độ cao phục vụ sự nghiệp công nghiệp hóa - hiện đại hóa, nhất là 3 trụ cột phát triển kinh tế gồm công nghiệp công nghệ cao, cảng biển - logistics và du lịch - thương mại.
Nhận định về điều này, PGS TS Bùi Xuân Hải - Hiệu trưởng Trường Đại học Hải Phòng cho biết, sự phối hợp giữa nhà trường và doanh nghiệp đóng vai trò then chốt trong việc nâng cao chất lượng đào tạo, đồng thời đáp ứng nhu cầu thực tế của thị trường lao động. Năm 2025, Trường Đại học Hải Phòng đào tạo gần 40 ngành thuộc các lĩnh vực: kỹ thuật - công nghệ, kinh tế, sư phạm, ngôn ngữ, du lịch, logistics, quản trị và công nghệ thông tin. Nhà trường đã áp dụng mô hình đào tạo linh hoạt theo hướng chuẩn đầu ra, tăng cường các học phần thực hành, thực tập và đồ án doanh nghiệp, nhằm giúp sinh viên có năng lực thực tế ngay sau khi ra trường.
Cũng theo PGS TS Bùi Xuân Hải, nhà trường đã áp dụng mô hình đào tạo linh hoạt theo hướng chuẩn đầu ra, tăng cường các học phần thực hành, thực tập và đồ án doanh nghiệp, nhằm giúp sinh viên có năng lực thực tế ngay sau khi ra trường. Phía nhà trường cam kết tiếp tục đồng hành cùng doanh nghiệp và cộng đồng trong việc đào tạo thế hệ sinh viên có kiến thức - kỹ năng - thái độ phù hợp với yêu cầu của kỷ nguyên số và hội nhập toàn cầu. Nhà trường xác định doanh nghiệp là đối tác chiến lược trong đào tạo và phát triển nguồn nhân lực. Trường đã ký kết hợp tác với hàng trăm doanh nghiệp trong và ngoài nước, đặc biệt là các khu công nghiệp, tập đoàn lớn tại TP Hải Phòng như: Khu công nghiệp VSIP, DEEP C, Nam Cầu Kiền, LG, VinFast, Pegatron…
Đồng quan điểm trên, PGS TS Phạm Văn Thuần – Phó Hiệu trưởng Trường Đại học Hàng hải Việt Nam chia sẻ: “Mới đây, Trường Đại học Hàng hải Việt Nam đã phối hợp cùng Trung tâm Dịch vụ việc làm và Điều dưỡng người có công Hải Phòng tổ chức ngày hội việc làm lần thứ nhất năm 2025. Đây là hoạt động nhằm tạo cơ hội tìm hiểu về ngành nghề, công việc trong tương lai cho sinh viên; đồng thời tăng cường định hướng trong hợp tác và đào tạo giữa nhà trường và các đơn vị, doanh nghiệp. Đặc biệt, ngày hội việc làm có sự tham gia của các doanh nghiệp. Qua đó, các doanh nghiệp sẽ tìm được các cá nhân mà doanh nghiệp mong muốn. Chúng tôi không chỉ kết nối doanh nghiệp với sinh viên liên quan đến công tác tuyển dụng mà trong năm học vừa qua, chúng tôi tiếp tục phát triển thêm những hoạt động về tài trợ của doanh nghiệp đối với các hoạt động liên quan đến các hoạt động nghiên cứu khoa học của sinh viên cũng như của giáo viên. Sự hợp tác này đã có chiều sâu và gắn kết bền vững với nhau”.
Thực tế, việc liên kết giữa nhà trường và doanh nghiệp đóng vai trò quan trọng trong việc nâng cao chất lượng đào tạo, đáp ứng nhu cầu nguồn nhân lực trong bối cảnh thị trường lao động biến đổi nhanh chóng. Quá trình phối hợp, kết nối đào tạo “hai chiều” sẽ giúp nhà trường, doanh nghiệp đạt được mục đích. Đó là sinh viên ra trường có việc làm ngay, đáp ứng được yêu cầu của tuyển dụng của doanh nghiệp.