Dồn lực cho dự án đường sắt Lào Cai - Hà Nội - Hải Phòng đoạn qua tỉnh Hải Dương

Mắt xích chiến lược

Tuyến đường sắt Lào Cai - Hà Nội - Hải Phòng dài khoảng 390,9 km, tốc độ thiết kế 160 km/giờ. Dự kiến sau khi hoàn thành, đến năm 2050 năng lực vận chuyển hàng hóa hàng năm của tuyến đường sắt này sẽ tăng từ 4,1 triệu tấn của tuyến đường sắt khổ hẹp hiện tại lên 397 triệu tấn, lượng hành khách sẽ tăng từ 3,8 triệu lên 334 triệu, trở thành động mạch hậu cần kết nối Trung Quốc và ASEAN.

Tuyến đường sắt này đi qua 9 tỉnh, thành phố. Điểm đầu kết nối ray qua biên giới giữa Lào Cai và ga Hà Khẩu Bắc (Trung Quốc), điểm cuối tại khu bến Lạch Huyện, thuộc TP Hải Phòng.

Tại Hải Dương, tuyến đường sắt này đi qua 5 huyện gồm: Cẩm Giàng, Bình Giang, Gia Lộc, Tứ Kỳ, Thanh Hà với tổng chiều dài 40,96km. Trong đó, đoạn qua huyện Tứ Kỳ dài nhất với 10,95 km. Tại đây, dự án sẽ xây dựng 3 ga đường sắt tại Hải Dương gồm: ga Bình Giang nằm tại xã Hùng Thắng (huyện Bình Giang), ga Hải Dương Nam nằm tại xã Lê Lợi, Yết Kiêu và thị trấn Gia Lộc (huyện Gia Lộc), ga Tứ Kỳ nằm tại xã Chí Minh (huyện Tứ Kỳ).

Cụ thể, Ga Bình Giang đặt nằm ngoài khu công nghiệp Phúc Điền quy hoạch mở rộng và vị trí trung tâm của khu Logistics Hùng Thắng quy hoạch của tỉnh Hải Dương. Quy mô, chức năng ga là ga hỗn hợp có tác nghiệp khách khách và hàng hóa.

Ga Hải Dương Nam nằm phía Bắc đường bộ cao tốc Hà Nội - Hải Phòng, auy mô, chức năng ga là ga hỗn hợp có tác nghiệp khách khách và hàng hóa.

Còn ga Tứ Kỳ nằm phía Nam đường bộ cao tốc Hà Nội - Hải Phòng. Quy mô, chức năng ga là ga kỹ thuật trên tuyến, có tác nghiệp nhường tránh kỹ thuật phục vụ chạy tàu.

Các nhà ga được bố trí tại những vị trí trung tâm, giúp kết nối thuận lợi với các khu công nghiệp, cụm dân cư và mạng lưới giao thông hiện có của tỉnh Hải Dương. Qua đó được kỳ vọng sẽ mang lại cơ hội lớn, góp phần thúc đẩy phát triển kinh tế - xã hội của tỉnh Hải Dương.

Thực tế, Hải Dương nằm trong khu vực trọng điểm kinh tế Bắc Bộ, có tốc độ tăng trưởng kinh tế nhanh. Toàn tỉnh hiện có 24 khu công nghiệp và 60 cụm công nghiệp. Do vậy, nhu cầu vận chuyển hàng hóa tại địa phương này là rất lớn. Tuy nhiên, hoạt động vận tải trong những năm vừa qua tại địa phương này phụ thuộc chủ yếu giao thông đường bộ, hàng hóa vận chuyển bằng đường sắt chưa nhiều.

Việc đầu tư xây dựng Dự án Đầu tư xây dựng tuyến đường sắt Lào Cai - Hà Nội - Hải Phòng đoạn qua tỉnh Hải Dương có ý nghĩa chiến lược trong việc hình thành mạng lưới vận tải đường sắt ở phía Bắc, chạy theo hành lang đông - tây, nối liền vùng Tây Bắc với vùng đồng bằng và cảng biển Hải Phòng.

Bà Đinh Thị Kim Huệ - Giám đốc Công ty TNHH Đầu tư Tuấn Nghĩa chia sẻ: “Hải Dương hiện có hai tuyến đường sắt quốc gia gồm tuyến đường sắt Hà Nội - Hải Phòng, tuyến đường sắt Kép - Hạ Long và đường nhánh Chí Linh – Cổ Thành. Sắp tới, khi có thêm tuyến đường sắt Lào Cai - Hà Nội - Hải Phòng đi qua, năng lực vận tải khách và hàng hóa của hệ thống đường sắt này chắc chắn sẽ được nâng cao. Thời gian di chuyển giữa các địa phương sẽ được rút ngắn. Qua đó, mở ra cơ hội cho các doanh nghiệp có thể vận chuyển hàng hoá thuận tiện hơn, góp phần thúc đẩy kinh tế của địa phương nói riêng, cả nước nói chung”.

Tập trung cho công tác giải phóng mặt bằng

Xác định đây là dự án trọng điểm góp phần thúc đẩy kinh tế - xã hội của địa phương phát triển, tỉnh Hải Dương đã hoàn thành rà soát, kiểm đếm đất đai, xác định tài sản trên đất, quy mô các khu tái định cư… để thực hiện dự án này.

Cụ thể, tỉnh Hải Dương đã thành lập Ban Chỉ đạo và kế hoạch triển khai thực hiện, do Bí thư Tỉnh ủy làm Trưởng ban để tập trung chỉ đạo, huy động cả hệ thống chính trị tổ chức triển khai giải phóng mặt bằng.

Địa phương này cũng xác định tổng diện tích đất thu hồi thực hiện dự án đường sắt Lào Cai - Hà Nội - Hải Phòng trên địa bàn khoảng 188 ha với 3.296 hộ bị ảnh hưởng. Tổng kinh phí dự kiến giải phóng mặt bằng khoảng 3.893 tỷ đồng.

Tỉnh Hải Dương đã và đang triển khai 8 dự án tái định cư, với tổng diện tích 28,86 ha, ước kinh phí đầu tư khoảng 465 tỷ đồng. Dự kiến khởi công tháng 9/2025, hoàn thành trong tháng 11/2025.

Công tác đo đạc địa chính và lập hồ sơ thu hồi đất tại các xã, thị trấn có dự án đi qua cũng đã cơ bản hoàn tất. Hiện các địa phương đang khẩn trương xác định nguồn gốc đất, phấn đấu hoàn thành trong tháng 5/2025.

Tỉnh Hải Dương hiện cũng đã hoàn thành rà soát các công trình hạ tầng giao thông, nông nghiệp, cấp điện bị ảnh hưởng., 44 vị trí giao cắt với cao tốc, quốc lộ, đường tỉnh, đường huyện… Đồng thời chủ động nguồn vật liệu, sẵn sàng phục vụ thi công dự án.

Ngay sau khi Ban Quản lý dự án đường sắt bàn giao cọc mốc giải phóng mặt bằng ngoài thực địa, sẽ hoàn thiện hồ sơ, thông báo thu hồi đất, ký kết kiểm đếm khối lượng, lập và trình phê duyệt phương án giải phóng mặt bằng.

Mới đây, tại cuộc kiểm tra hướng tuyến đường sắt Lào Cai - Hà Nội - Hải Phòng qua Hải Dương, Thứ trưởng Bộ Xây dựng Nguyễn Danh Huy đã nhấn mạnh sự cần thiết của việc thành lập Ban Chỉ đạo triển khai thực hiện dự án. Đồng thời, ghi nhận sự nỗ lực của tỉnh Hải Dương trong triển khai dự án với tinh thần quyết liệt, thần tốc.

Trước đó, tại huyện Tứ Kỳ, tỉnh Hải Dương, UBND huyện này đã tổ chức hội nghị quán triệt, tuyên truyền các hộ dân về dự kiến nhu cầu và chủ trương tái định cư để phục vụ giải phóng mặt bằng thực hiện Dự án Đầu tư xây dựng tuyến đường sắt Lào Cai - Hà Nội - Hải Phòng.

Theo UBND huyện Tứ Kỳ, địa phương đã thông tin cho các hộ dân ý nghĩa, khái quát quy mô, tầm quan trọng của dự án, dự kiến vị trí xây dựng tái định cư, số lô đất tái định cư để báo cáo Sở Xây dựng và các cấp dự trù tổng mức đầu tư giải phóng mặt bằng thực hiện dự án.