Gửi bình luận
Nghị quyết về việc sắp xếp đơn vị hành chính cấp tỉnh là dấu mốc quan trọng trong lộ trình cải cách bộ máy hành chính nhà nước theo hướng tinh gọn, hiệu lực, hiệu quả.
Sau sắp xếp, cả nước có 34 đơn vị hành chính cấp tỉnh. Trong đó có 6 thành phố trực thuộc trung ương gồm Hà Nội, TP.HCM, Hải Phòng, Huế, Đà Nẵng, Cần Thơ; và 28 tỉnh gồm Lai Châu, Điện Biên, Sơn La, Lạng Sơn, Cao Bằng, Tuyên Quang, Lào Cai, Thái Nguyên, Phú Thọ, Bắc Ninh, Hưng Yên, Ninh Bình, Quảng Ninh, Thanh Hóa, Nghệ An, Hà Tĩnh, Quảng Trị, Quảng Ngãi, Gia Lai, Khánh Hòa, Lâm Đồng, Đắk Lắk, Đồng Nai, Tây Ninh, Vĩnh Long, Đồng Tháp, An Giang, Cà Mau.
Sự thay đổi này không chỉ làm gọn bản đồ hành chính mà còn tác động sâu sắc đến tổ chức bộ máy, cán bộ, công chức, viên chức và cả đời sống người dân ở các địa phương liên quan.
Việc sáp nhập đặt ra hàng loạt thách thức về sắp xếp tổ chức, điều chuyển cán bộ và đảm bảo điều kiện làm việc cho đội ngũ công chức, viên chức. Theo báo cáo, hiện có hơn 38.000 trụ sở công tại các địa phương sắp xếp, trong đó hơn 4.200 trụ sở dự kiến dôi dư. Điều này kéo theo nhu cầu xử lý tài sản công, bố trí lại cơ sở vật chất một cách tiết kiệm, hiệu quả, tránh lãng phí.
Đáng chú ý, vấn đề nhà ở công vụ cho cán bộ chuyển công tác là mối quan tâm hàng đầu của các đại biểu. Đại biểu Hoàng Anh Công (Thái Nguyên) nêu thực tế: nhiều cán bộ thuộc diện sắp xếp đang loay hoay tìm nhà ở, thậm chí phải đối mặt với giá bất động sản tăng cao ở các đô thị trung tâm như Đà Lạt. Một số đại biểu Quốc hội cũng kêu đắt quá khi phải chuyển về địa phương mới.
Rõ ràng, những nỗi lo này không thể xem nhẹ. Nếu bộ máy hành chính mới muốn vận hành trơn tru, ổn định thì bài toán an cư của cán bộ phải được giải trước tiên. Việc bố trí quỹ nhà công vụ, hỗ trợ điều kiện đi lại, làm việc cần đi kèm với chính sách hỗ trợ tài chính rõ ràng, thực chất.
Không thể phủ nhận, việc sáp nhập tỉnh là một cuộc cải cách mạnh mẽ, mang tính cách mạng. Đại biểu Nguyễn Quang Huân (Bình Dương) gọi đây là “cuộc cách mạng”, tạo nên “không gian mới, xu thế phát triển mới”.
Ông cũng đánh giá cao quyết tâm chính trị trong việc tổ chức chính quyền địa phương hai cấp từ ngày 1/7 tới. Việc tổ chức lại bộ máy một cách đồng bộ từ tỉnh tới xã, phường sẽ giúp chính quyền hoạt động liền mạch, thông suốt - một yếu tố then chốt trong quản trị quốc gia hiện đại.
Tuy nhiên, bên cạnh quyết tâm chính trị là những thách thức trong thực thi. Quá trình sáp nhập giữa các tỉnh có nền hành chính, văn hóa, phương thức làm việc khác nhau chắc chắn sẽ nảy sinh bất cập. Do đó, như ông Huân nhấn mạnh, cần sớm ban hành quy trình, cách thức xử lý công việc mới, giúp các bộ máy cũ đồng điệu với nhau trong bộ máy mới.
Một trong những vấn đề tiềm ẩn rủi ro lớn chính là cơ chế chính sách sau sáp nhập. Việc một tỉnh nghèo (có cơ chế hỗ trợ riêng) nhập vào tỉnh lớn hoặc thành phố trực thuộc trung ương có thể gây biến động lớn về chính sách đất đai, đền bù, thu hút đầu tư, thậm chí dẫn đến tâm lý so bì, thiệt thòi trong dân cư.
Ví dụ, tỉnh Hậu Giang, một tỉnh còn nhiều khó khăn, khi sáp nhập vào TP Cần Thơ, sẽ phải áp dụng chính sách theo đơn vị hành chính mới. Điều này đặt ra câu hỏi về tính công bằng trong đền bù, hỗ trợ đầu tư, đặc biệt trong lĩnh vực đất đai.
Một ví dụ khác là Lào Cai, tỉnh đang được hưởng cơ chế đặc thù vùng biên giới, khi sáp nhập với tỉnh lân cận như Yên Bái, cần làm rõ Yên Bái có được hưởng các ưu đãi đó không. Những chi tiết chính sách này, nếu không được hướng dẫn kịp thời, có thể gây vướng mắc lớn trong thực thi.
Nghị quyết sắp xếp đơn vị hành chính cấp tỉnh vừa được Quốc hội thông qua là một quyết định mang tính lịch sử, khởi đầu cho một cuộc cải cách sâu rộng hệ thống hành chính, hướng đến một nền công vụ tinh gọn, hiện đại, hiệu quả hơn.
Tuy nhiên, để biến quyết tâm thành hiện thực, cần rất nhiều sự chuẩn bị kỹ lưỡng, đặc biệt là về con người, chính sách, tài chính và cả truyền thông. Cần đảm bảo người dân và cán bộ địa phương, những người ở tuyến đầu chịu ảnh hưởng trực tiếp được lắng nghe, hỗ trợ và đồng hành trong quá trình chuyển đổi.
Cuộc cải cách này có thể không dễ, nhưng nếu được thực hiện nghiêm túc, bài bản, đây sẽ là nền móng vững chắc để đưa nền hành chính Việt Nam tiến gần hơn tới chuẩn mực hiện đại, phục vụ tốt hơn cho phát triển kinh tế - xã hội và đời sống nhân dân.
