Cần 368 tỷ USD để theo đuổi lộ trình chuyển đổi xanh

>> Khơi nguồn tài chính xanh và quản trị xanh

Tăng trưởng xanh được xác định là xu hướng tất yếu trong chính sách phát triển của nhiều quốc gia trên thế giới, trong đó có Việt Nam nhằm hướng tới sự phát triển bền vững. Tăng trưởng xanh đòi hỏi phải huy động được nguồn tài chính đa dạng và phong phú.

Thị trường tài chính xanh là kênh dẫn vốn quan trọng cho tăng trưởng xanh ở tất cả các nền kinh tế, nhưng đây lại là vấn đề khá mới mẻ đối với các thành viên tham gia thị trường chứng khoán nói riêng và thị trường tài chính nói chung tại Việt Nam.

Phát biểu tại Diễn đàn thường niên lần thứ 6 về “Khơi nguồn tài chính xanh và Quản trị xanh” ngày 22/11, ông Lương Hải Sinh, Phó chủ tịch Ủy ban Chứng khoán Nhà nước cho biết, Việt Nam ngày càng quan tâm đến vấn đề môi trường và biến đổi khí hậu với cam kết của Thủ tướng Chính phủ tại Hội nghị COP26, đặt mục tiêu giảm 30% phát thải khí metan gây hiệu ứng nhà kính vào năm 2030 và phát thải ròng về 0 vào năm 2050. Để chuyển đổi xanh và giảm phát thải nhằm thực hiện cam kết này là một chặng đường dài với nhiều khó khăn thách thức tại Việt Nam.

Theo ước tính của Ngân hàng Thế giới (WB), Việt Nam có thể cần đầu tư thêm khoảng 368 tỷ USD đến năm 2040, tương đương 68% GDP mỗi năm để theo đuổi lộ trình nêu trên. Bên cạnh nguồn lực công, những năm gần đây, Việt Nam đã huy động được nguồn lực từ khu vực tư nhân và các tổ chức quốc tế, thông qua việc hình thành và phát triển thị trường tài chính xanh. Đến nay, thị trường tài chính xanh tại Việt Nam đã định hình nền tảng và phát triển với 3 cấu phần gồm: tín dụng xanh, cổ phiếu xanh và trái phiếu xanh.

“Muốn tiếp cận được nguồn vốn này thì doanh nghiệp cần phải “xanh từ trong quản trị doanh nghiệp”. Để làm được điều này, trước hết doanh nghiệp cần: Thứ nhất, nâng cao nhận thức và hiểu biết về tài chính xanh, xác định những cơ hội và thách thức về tài chính xanh.

Thứ hai, xây dựng chiến lược trong việc xanh hóa hoạt động kinh doanh, đổi mới công nghệ theo hướng công nghệ xanh và tăng cường trách nhiệm với môi trường và xã hội.

Thứ ba, thực hiện quản trị xanh để nâng cao khả năng tiếp cận các công cụ tài chính xanh ưu đãi từ thị trường tài chính xanh trong và ngoài nước”, ông Lương Hải Sinh nhấn mạnh.

>> Rộng cửa đón tài chính xanh: Cần tư duy chính sách xanh

Đối với quản trị doanh nghiệp, bà Hà Thu Thanh, Chủ tịch HĐQT Viện Thành viên Hội đồng quản trị Việt Nam (VIOD) đánh giá, tại Việt Nam, hơn 25 năm thị trường chứng khoán phát triển, nhưng quản trị công ty vẫn được coi là yếu tố non trẻ. Mặc dù vậy, vẫn có những doanh nghiệp thực sự làm quản trị công ty rất tốt và theo đánh giá của VIOD, các doanh nghiệp có hội đồng quản trị tốt thường tương ứng với các giá trị cổ phiếu, giá trị ROA, ROE và các giá trị lớn trên thị trường được thể hiện rõ ràng.

Một trong những yếu tố để có thể khơi nguồn tài chính xanh gắn với quản trị xanh đó chính là quản trị về các mục tiêu tác động môi trường, tác động xã hội gắn với phát triển bền vững của từng doanh nghiệp và thị trường chứng khoán Việt Nam.

“Trong bối cảnh khi các phát triển còn đang trong tình trạng bất ổn và có nhiều thay đổi, đòi hỏi doanh nghiệp phải có một chiến lược thích nghi linh hoạt với mục tiêu phát triển bền vững. Chúng tôi cho rằng, doanh nghiệp cần một hội đồng quản trị thực sự là nhà lãnh đạo hội tụ đủ các giá trị tiên phong, cam kết để nèo lái, định hướng doanh nghiệp phát triển vì một tương lai thịnh vượng của chính doanh nghiệp, của cộng đồng doanh nghiệp và của nền kinh tế nước nhà”, bà Hà Thu Thanh nói.

Chia sẻ từ góc độ ngân hàng, ông Phạm Như Ánh, Tổng giám đốc ngân hàng TMCP Quân đội (MB) đã nêu ra một số khó khăn trong quá trình chuyển dịch xanh như: Các dự án đầu tư xanh cần thời gian hoàn vốn dài, chi phí đầu tư lớn, rủi ro thị trường cao do các tổ chức tín dụng (TCTD) khó khăn trong việc cân đối nguồn vốn để cho vay; trong khi đó lại thiếu cơ chế chính sách hỗ trợ các TCTD được tiếp cận các nguồn vốn dài hạn, ưu đãi, nhất là huy động nguồn lực quốc tế để cung cấp các khoản tín dụng với thời hạn dài và lãi suất ưu đãi trong các ngành/lĩnh vực xanh.

Ông Ánh kiến nghị: "Ngân hàng Nhà nước và các cơ quan quản lý tiếp tục hoàn thiện hành lang pháp lý, nhanh chóng ban hành hướng dẫn phát triển ngân hàng xanh và tiêu chí phân loại xanh có tính tới sự phù hợp với các tiêu chuẩn thực hành tốt, để các TCTD có thể áp dụng cho vay các dự án xanh, phù hợp với tiêu chuẩn quốc tế.

Bên cạnh đó, với “room” tín dụng cấp hàng năm, Ngân hàng Nhà nước cần xem xét tiêu chí tăng thêm tỷ lệ tăng trưởng, cấp tín dụng đối với các ngân hàng có tỷ trọng cấp cho lĩnh vực tín dụng xanh ở mức cao, nhằm khuyến khích các ngân hàng chuyển dịch cơ cấu, tạo danh mục tín dụng xanh, tín dụng bền vững”.