Gửi bình luận
Đánh giá cao Dự thảo Luật Đường sắt (sửa đổi), song Ủy ban Thường vụ Quốc hội đề xuất nhiều quy định đột phá tạo hành lang pháp lý cho phát triển đường sắt.
Theo đó, Dự thảo Luật Đường sắt sửa đổi (Dự thảo) sẽ được trình Quốc hội tại Kỳ họp thứ 9 tới đây. Dự thảo được xây dựng trên 05 quan điểm chỉ đạo gồm tiếp tục thể chế hoá quan điểm, chủ trương của Đảng về hoàn thiện thể chế, xây dựng chính sách phát triển đường sắt, phù hợp với chỉ đạo của Tổng Bí thư tại Phiên khai mạc Kỳ họp thứ 8, Quốc hội khoá XV và các văn bản chỉ đạo của Thủ tướng Chính phủ, Chủ tịch Quốc hội về đổi mới tư duy xây dựng pháp luật; đảm bảo tính hợp hiến, hợp pháp, đồng bộ thống nhất của hệ thống pháp luật, tính tương thích với các điều ước quốc tế mà Việt Nam là thành viên và tiếp thu có chọn lọc kinh nghiệm quốc tế tốt; kế thừa những quy định còn phù hợp của Luật Đường sắt 2017, sửa đổi, bổ sung các nội dung không phù hợp và đẩy mạnh phân cấp, phân quyền trong hoạt động đường sắt; huy động tối đa nguồn lực phát triển kết cấu hạ tầng đường sắt, trong đó ngân sách nhà nước giữ vai trò chủ đạo, thu hút mọi thành phần kinh tế tham gia kinh doanh đường sắt; ứng dụng và phát triển khoa học, công nghệ hiện đại trong lĩnh vực đường sắt.
Trình bày báo cáo thẩm tra Dự thảo, Chủ nhiệm Ủy ban Khoa học, Công nghệ và Môi trường Lê Quang Huy cho biết, Dự thảo đã cụ thể hóa 5 nhóm chính sách đã được thông qua.
Cho ý kiến về phân loại đường sắt và cấp kỹ thuật đường sắt, Ủy ban Khoa học, Công nghệ và Môi trường đề nghị làm rõ vai trò và trách nhiệm của các cơ quan quản lý đối với từng loại đường sắt, đặc biệt là đối với đường sắt chuyên dùng. Đồng thời cũng cần làm rõ sự kết nối giữa các loại hình này trong hệ thống giao thông đường sắt quốc gia có thể thiếu đồng bộ, ảnh hưởng đến hiệu quả vận tải và sự kết nối giữa các phương thức giao thông.
Bên cạnh đó, Ủy ban Khoa học, Công nghệ và Môi trường cũng đề nghị, nghiên cứu, bổ sung các nguyên tắc trong phát triển công nghiệp đường sắt, phương tiện giao thông đường sắt. Chẳng hạn khuyến khích nội địa hóa và phát triển công nghiệp trong nước, thúc đẩy sự liên kết giữa công nghiệp đường sắt và các ngành công nghiệp phụ trợ; đổi mới công nghệ và chuyển giao công nghệ để cải thiện hiệu quả sản xuất, vận hành và nâng cao năng lực cạnh tranh; an toàn, hiệu quả và bảo vệ môi trường trong tất cả các khâu từ sản xuất, lắp ráp, bảo trì đến vận hành các phương tiện giao thông đường sắt; đồng bộ kế hoạch đào tạo, phát triển nguồn nhân lực tham gia nghiên cứu, hoạt động trong lĩnh vực đường sắt, tiến tới tự chủ về công nghệ.
Xoay quanh vấn đề này, Chủ nhiệm Ủy ban Pháp luật và Tư pháp Hoàng Thanh Tùng cho rằng, tại Kỳ họp bất thường lần thứ 9 vừa qua, Quốc hội đã ban hành Nghị quyết riêng về phát triển đường sắt đô thị tại Hà Nội và Thành phố Hồ Chí Minh, với các cơ chế, chính sách đặc thù. Tuy nhiên, luật hiện hành chưa phân định rõ loại hình đường sắt đô thị và tốc độ cao, thiếu các cơ chế, chính sách đặc thù để triển khai hiệu quả.
“Do đó, Dự thảo cần nghiên cứu kỹ lưỡng, bổ sung các quy định cụ thể, trọng tâm để thúc đẩy đầu tư, phát triển và quản lý hiệu quả loại hình đường sắt đặc thù này”, Chủ nhiệm Ủy ban Pháp luật và Tư pháp đề nghị.
Tán thành với việc sửa đổi toàn diện Luật Đường sắt hiện hành với các lý do được nêu trong Tờ trình của Chính phủ, song Chủ tịch Quốc hội Trần Thanh Mẫn đề nghị, cần quan tâm hoàn thiện các quy định để đẩy mạnh phân cấp, phân quyền mạnh hơn cho địa phương về quản lý đường sắt; bảo đảm tính thống nhất với hệ thống pháp luật hiện hành, đặc biệt là Luật Đất đai, Luật Quy hoạch, Luật Đầu tư công để tránh trùng lặp, mâu thuẫn, bảo đảm dẫn chiếu đúng các quy định liên quan.
Bên cạnh đó, tiếp tục thực hiện nghiêm nguyên tắc không luật hóa các nghị định, thông tư, cơ chế đặc thù thí điểm trong lĩnh vực đường sắt. Nếu cần đưa vào những quy định này phải đánh giá kỹ lưỡng tác động, chỉ đưa những nội dung thật sự cần thiết, bảo đảm khả thi, đúng thẩm quyền của Quốc hội.
“Dự thảo gồm 8 chương, 70 điều. Các cơ quan chức năng cần tiếp tục rà soát để lược bỏ những nội dung không thuộc thẩm quyền của Quốc hội mà thuộc về của Chính phủ, Bộ Xây dựng”, Chủ tịch Quốc hội đề nghị.
Ngoài ra, Chủ tịch Quốc hội Trần Thanh Mẫn cũng nhấn mạnh, cần bám sát vào các quy định tại Nghị quyết số 29-NQ/TW, Hội nghị lần thứ 6 Ban Chấp hành Trung ương Đảng khóa XIII về tiếp tục đẩy mạnh công nghiệp hóa, hiện đại hóa đất nước đến năm 2030, tầm nhìn đến năm 2045 và Kết luận số 49-KL/TW, ngày 28/2/2023 của Bộ Chính trị về định hướng phát triển giao thông vận tải đường sắt Việt Nam đến năm 2030, tầm nhìn đến năm 2045, để cụ thể hóa chủ trương của Đảng, không bỏ sót quy định nào trong các nghị quyết, kết luận nêu trên.
Luật Đường sắt hiện hành đã được triển khai thực hiện trong 7 năm nhưng giao thông đường sắt của nước ta vẫn chưa phát triển. Do đó, Chủ tịch Quốc hội đề nghị, cần làm rõ nguyên nhân chậm phát triển của loại hình giao thông này, do nguồn kinh phí đầu tư chưa đủ, hay mới quan tâm đầu tư giao thông đường bộ, đường hàng không, chưa dành quan tâm thích đáng đầu tư cho đường sắt, giao thông đường thủy – là một loại hình giao thông nước ta có lợi thế phát triển?
