Năng lượng tái tạo phụ thuộc nhiều vào thời tiết nên khi được bổ sung vào thị trường phát điện cạnh tranh, sẽ là thách thức lớn trong điều hành hệ thống điện.
Ông Lê Văn Lực - Phó Cục trưởng Cục Điện lực và Năng lượng tái tạo (Bộ Công Thương) cho biết, với lợi thế được thiên nhiên ưu đãi, Việt Nam được đánh giá là có nguồn năng lượng mặt trời và năng lượng gió dồi dào, nhất là tại khu vực phía Nam - nơi nhu cầu năng lượng rất lớn và đang không ngừng tăng trưởng.
Tuy nhiên, những nguồn năng lượng tái tạo này rất thất thường trong tự nhiên, chỉ có thể sản xuất điện năng khi có nắng và có gió. Do đó, Việt Nam phải xem xét kỹ lưỡng trong lựa chọn các công nghệ phát điện khác nhau để có thể xây dựng kế hoạch và lựa chọn đầu tư một hệ thống năng lượng đồng bộ và đa dạng, dưới sự hỗ trợ của hệ thống lưới điện thông minh.
Có thể bạn quan tâm
01:43, 06/12/2018
18:36, 03/12/2018
11:25, 20/10/2018
11:30, 14/10/2018
Theo Quy hoạch điện VII hiệu chỉnh, đến năm 2020, hệ thống điện Việt Nam sẽ có 800 MW điện gió, 850 MW điện mặt trời và tăng dần trong những năm tiếp theo.
Theo ông Nguyễn Đức Cường - Giám đốc Trung tâm Điều độ hệ thống điện quốc gia (A0), việc phát triển năng lượng tái tạo đi kèm cơ chế khuyến khích ưu đãi sẽ thu hút các nhà đầu tư trong và ngoài nước, qua đó giảm áp lực về việc thu xếp vốn xây dựng các công trình nguồn điện. Đặc biệt, các dự án điện mặt trời, điện gió chủ yếu tập trung ở miền Nam và Nam Trung Bộ - khu vực có phụ tải chiếm khoảng 50% cả nước. Vì vậy, phát triển năng lượng tái tạo sẽ góp phần giảm thiếu hụt điện tại miền Nam, tăng cường an ninh và giảm căng thẳng trong vận hành hệ thống điện.
Theo các chuyên gia, bên cạnh những mặt tích cực, năng lượng tái tạo cũng gây không ít khó khăn trong việc điều hành hệ thống điện.
Với đặc điểm công suất phát hoàn toàn phụ thuộc vào nguồn năng lượng sơ cấp mang tính bất định như năng lượng tái tạo, sự ổn định của hệ thống điện nhìn chung sẽ bị ảnh hưởng nếu các nguồn điện truyền thống không kịp thời điều chỉnh theo sự thay đổi công suất của phụ tải và nguồn điện từ năng lượng tái tạo. Nếu năng lượng tái tạo tham gia sâu vào hệ thống, chất lượng điện năng có thể có xu hướng xấu đi, hiện tượng điện áp nằm ngoài ngưỡng quy định sẽ tăng thêm. Đặc biệt, tại các khu vực tập trung nhiều nguồn và cách xa trung tâm phụ tải, quá trình mất cân bằng trong hệ thống có xu hướng xảy ra nhanh và mạnh hơn.
Trong 3-5 năm tới, sự phát triển của các dự án điện mặt trời cũng có thể vượt quá khả năng mang tải của lưới điện hiện có, gây bất ổn hệ thống, nguy hiểm cho thiết bị và phát sinh nhiều vấn đề về kỹ thuật.
Ông Nguyễn Đức Cường cho biết, để giảm nhẹ ảnh hưởng từ tính bất ổn của công suất phát, EVN đã giao Trung tâm Điều độ hệ thống điện quốc gia xây dựng hệ thống dự báo năng lượng tái tạo ngắn hạn. Hệ thống sẽ dự báo được công suất phát của các nguồn năng lượng tái tạo dựa trên các thông tin về dự báo khí tượng thủy văn, thời tiết, đặc tính vận hành và thời gian hoạt động thực tế của các nhà máy năng lượng tái tạo.
“Từ kết quả này, Trung tâm Điều độ hệ thống điện quốc gia sẽ có các phương án chủ động lập kế hoạch huy động nguồn điện năng lượng tái tạo và kế hoạch huy động các nguồn hỗ trợ khác để điều khiển tần số hệ thống điện. Nếu làm tốt dự báo, hệ thống điện sẽ được vận hành ổn định, an toàn và kinh tế” – ông Nguyễn Đức Cường cho hay.
Tuy nhiên, đây chỉ là một trong những yếu tố cần thiết để Trung tâm Điều độ hệ thống điện quốc gia chủ động trong việc lập kế hoạch huy động nguồn điện tại từng thời điểm. Để vận hành hệ thống điện an toàn, ổn định và kinh tế khi năng lượng tái tạo phát triển, cần tính toán cụ thể và chi tiết hơn cho các chế độ vận hành lưới điện; rà soát hiện trạng điều khiển tần số trên hệ thống, phối hợp với các đơn vị phát điện toàn quốc thí nghiệm hiệu chỉnh hệ thống tự động điều khiển tần số, điện áp; yêu cầu cài đặt thông số và đưa vào vận hành.
Theo các chuyên gia, chủ đầu tư, doanh nghiệp cần tuân thủ các tiêu chuẩn quy định trong việc lựa chọn thiết bị đầu tư nhà máy điện mặt trời, phối hợp chặt chẽ với các cấp điều độ trong việc thỏa thuận kỹ thuật, đóng điện điểm đấu nối, thử nghiệm nghiệm thu và vận hành thương mại. Đặc biệt, cần lựa chọn các khu vực có khả năng giải tỏa công suất để phát triển dự án...
Đồng thời, các cơ quan nhà nước cần sớm ban hành quy hoạch phát triển điện mặt trời cấp quốc gia. Trong đó, xem xét kỹ các vấn đề về khả năng giải tỏa công suất, các yêu cầu kỹ thuật đi kèm cơ chế khuyến khích, tỷ trọng năng lượng tái tạo phù hợp, bảo đảm hệ thống vận hành an toàn, ổn định và hiệu quả.