Cảng biển Hải Phòng đổi mới để hội nhập

Hướng tới xây dựng mô hình cảng xanh, thông minh

Là cửa chính ra biển ở miền Bắc, cảng biển Hải Phòng hiện có tuyến hàng hải trực tiếp đi các nước châu Âu, Hoa Kỳ, Đông Bắc Á... Các thị trường trên dần tiến đến yêu cầu các hãng tàu và các cảng tàu ghé qua lấy hàng đạt tiêu chí cảng xanh. Do vậy, các cảng biển Hải Phòng tận dụng thời gian, đẩy nhanh việc xây dựng cảng xanh để đáp ứng tiêu chí đón tàu lớn trong tương lai, phù hợp xu thế phát triển chung cảng biển thế giới.

Mới đây, bến cảng container số 3 và 4 tại khu bến cảng Lạch Huyện vừa khánh thành, đánh dấu bước tiến quan trọng trong phát triển hạ tầng cảng biển hiện đại, xanh – thông minh, góp phần nâng cao năng lực vận tải và thúc đẩy phát triển kinh tế vùng và quốc gia.

Dự án có tổng chiều dài hai bến 750m, độ sâu -16m, đủ khả năng tiếp nhận tàu mẹ 165.000 DWT (14.000 TEUs) và tàu 200.000 DWT giảm tải, cùng bến sà lan 250m tiếp nhận tàu 3.000 DWT (160 TEUs) và hệ thống thiết bị xếp dỡ tiên tiến.

Ông Phạm Hồng Minh - Chủ tịch Hội đồng quản trị CTCP Cảng Hải Phòng cho biết, bến số 3 và số 4 được đầu tư và vận hành theo mô hình cảng xanh - cảng thông minh, ứng dụng công nghệ hiện đại, tự động hóa, đảm bảo tiêu chuẩn môi trường, tiết kiệm năng lượng, phát triển bền vững phù hợp với xu thế phát triển bền vững của ngành hàng hải thế giới. Mô hình này không chỉ nâng cao hiệu suất xếp dỡ, giảm thời gian tàu nằm bến mà còn góp phần xây dựng nền kinh tế tuần hoàn, giảm phát thải carbon, phù hợp với chiến lược phát triển bền vững của Việt Nam và toàn cầu.

Khi đi vào hoạt động hết công suất, hai bến cảng mới này sẽ góp phần nâng tổng năng lực xếp dỡ của cảng Hải Phòng thêm 1,35 ÷ 1,5 triệu TEU/năm, đáp ứng nhu cầu ngày càng tăng của hàng hóa xuất nhập khẩu qua khu vực, đồng thời thúc đẩy mạnh mẽ dịch vụ logistics, giảm chi phí vận tải, nâng cao năng lực cạnh tranh cho hàng hóa Việt Nam.

Ông Lê Anh Quân - Phó Chủ tịch Thường trực UBND TP Hải Phòng cho biết: “Việc khánh thành Bến cảng container quốc tế số 3 và số 4 tại Lạch Huyện không chỉ nâng cao năng lực khai thác của Cảng Hải Phòng và Tổng Công ty Hàng hải Việt Nam mà còn góp phần quan trọng vào sự phát triển kinh tế – xã hội của thành phố và khu vực Bắc Bộ. Đây là bước đi chiến lược, tạo đà cho Hải Phòng phát triển thành trung tâm logistics hiện đại, xanh – sạch – thông minh, phù hợp xu thế hội nhập và phát triển bền vững”.

Trước đó, vào tháng 4/2025, TP Hải Phòng đã chính thức đưa vào hoạt động Cảng Container quốc tế Hateco Hải Phòng (HHIT), đánh dấu cột mốc quan trọng trong quá trình phát triển kinh tế biển của Việt Nam. Tại Cảng Hateco, hạ tầng kỹ thuật và hạ tầng dữ liệu vận hành song hành để bảo đảm kiểm soát toàn diện theo thời gian thực, giúp kiểm soát mọi hoạt động nhanh chóng, chính xác và minh bạch. Trung tâm vận hành OC của cảng (Operations Center) giám sát và xử lý mọi tình huống theo thời gian thực. Toàn bộ hoạt động được quản lý bởi phần mềm TOS đồng bộ, kết nối trực tiếp với hệ thống camera CCTV, kiểm soát QR, tích hợp hệ thống tự động nhận diện OCR (Optical Character Recognition) và các cảnh báo an ninh thông minh, bảo đảm mọi khâu vận hành đều được theo dõi và tối ưu.

Cảng Container Quốc tế Hateco Hải Phòng cũng là đơn vị đầu tiên tại Việt Nam triển khai ứng dụng TAS (Truck Appointment System), nền tảng đặt lịch hẹn xe container, giúp tài xế chủ động thời gian ra vào cảng, tiết kiệm thời gian và nâng cao trải nghiệm vận hành.

Vững vàng vươn ra biển lớn

Thực tế, Hải Phòng từ một cảng biển truyền thống chủ yếu phục vụ vận tải nội địa, công nghệ xếp dỡ thô sơ, hạ tầng giới hạn, chưa đáp ứng được các tiêu chuẩn quốc tế. Ngày nay, hệ thống cảng đã phát triển mạnh mẽ với trên 50 bến cảng hiện đại, đáp ứng nhu cầu vận tải biển trong nước và quốc tế, nâng cao khả năng tiếp nhận tàu trọng tải lớn và gia tăng kết nối với thị trường toàn cầu.

Sự chuyển đổi này giúp Hải Phòng giữ vững vị thế là trung tâm cảng biển quan trọng nhất miền Bắc Việt Nam. Trong những năm qua, hệ thống cảng biển Hải Phòng đã ứng dụng công nghệ hiện đại vào vận hành cảng, tự động hóa nhiều khâu trong quá trình xếp dỡ hàng hóa, nâng cao hiệu suất khai thác. Mở rộng mạng lưới dịch vụ, kết nối với các hãng tàu lớn trên thế giới, thu hút các tuyến vận tải quốc tế, tăng khả năng trung chuyển hàng hóa. Hải Phòng đã trở thành mắt xích quan trọng trong chuỗi cung ứng toàn cầu, là điểm đến hấp dẫn cho các nhà đầu tư, doanh nghiệp logistics trong và ngoài nước.

Quy mô và tầm vóc của hệ thống cảng biển Hải Phòng được thể hiện rõ qua sản lượng năm 2024. Trong đó, tổng lượng hàng hóa thông qua đạt khoảng 106,5 triệu tấn, trong đó sản lượng container khoảng 7,4 triệu TEU. Đây là những đóng góp hết sức quan trọng vào tổng sản lượng chung của hệ thống cảng biển Việt Nam. Với kết quả này, Hải Phòng giữ vững vai trò là trung tâm cảng biển lớn nhất khu vực phía Bắc và là một trong hai cụm cảng container có sản lượng thông qua lớn nhất cả nước.

Theo quy hoạch đến năm 2030, khu bến Lạch Huyện sẽ phát triển từ 13 - 16 bến cảng với 14 - 18 cầu cảng, đáp ứng thông qua hàng hóa từ 61,4 triệu tấn đến 90 triệu tấn và phục vụ từ 10.500 -11.000 lượt hành khách mỗi năm. Hiện TP Hải Phòng luôn tạo điều kiện thuận lợi để các nhà đầu tư tiếp tục xây dựng, vận hành các bến cảng còn lại tại Lạch Huyện và Nam Đồ Sơn.

Ông Lê Anh Quân khẳng định: “Hải Phòng cam kết luôn đồng hành và tạo mọi điều kiện để các Nhà đầu tư xây dựng, vận hành và khai thác các bến còn lại cảng Lạch Huyện và cảng Nam Đồ Sơn cũng như đầu tư vào các khu công nghiệp công nghệ cao, lĩnh vực dịch vụ cảng biển và logistics hiện đại theo mô hình tăng trưởng xanh, kinh tế tuần hoàn, phát triển bền vững”.

Còn ông Bruno Jaspaert - Tổng Giám đốc Tổ hợp Khu công nghiệp DEEP C chia sẻ, Hải Phòng không chỉ hấp dẫn bởi vị trí địa lý, mà còn bởi những chính sách và quyết tâm của lãnh đạo thành phố, từng bước đưa Hải Phòng trở thành thành phố Cảng đẳng cấp thế giới.