Châu Á tìm cách đảm bảo an ninh kinh tế trước căng thẳng Mỹ - Trung

CẨM ANH• 28/05/2023 03:30

Tại Diễn đàn Tương lai châu Á của Nikkei, các quan chức hàng đầu châu Á đã bày tỏ lo ngại về những căng thẳng trong mối quan hệ Mỹ-Trung ngày càng trở nên sâu sắc hơn.

>>Chiến sự Nga - Ukraine thử thách chính sách của Mỹ đối với châu Á

Phó Thủ

Phó Thủ tướng kiêm Bộ trưởng Tài chính Singapore Lawrence Wong

Tổng thống Sri Lanka Ranil Wickremesinghe cho biết Sri Lanka hoan nghênh thông báo của G7 rằng họ sẵn sàng duy trì mối quan hệ ổn định và mang tính xây dựng với Trung Quốc, đồng thời ca ngợi thông báo chung của Hội nghị thượng đỉnh G7 vào tuần trước tại Nhật Bản khi báo hiệu một động thái tránh xa sự chia rẽ.

Tuyên bố của G7 nhấn mạnh việc "giảm thiểu rủi ro" như một từ khóa an ninh kinh tế mới. Để đảm bảo khả năng phục hồi và đảm bảo an ninh kinh tế, G7 sẽ dựa trên việc đa dạng hóa và tăng cường quan hệ đối tác, loại bỏ rủi ro chứ không cô lập hay tách rời khỏi một quốc gia nào đó.

Phó Thủ tướng kiêm Bộ trưởng Tài chính Singapore Lawrence Wong đánh giá: “Bất kỳ nỗ lực nào nhằm ngăn chặn sự trỗi dậy của Trung Quốc hoặc hạn chế sự hiện diện của Mỹ trong khu vực sẽ ít nhận được sự hưởng ứng. Không ai muốn thấy một cuộc chiến tranh lạnh mới trong tương lai."

Trong quá khứ, châu Á nằm trên tuyến đầu của Chiến tranh Lạnh giữa Hoa Kỳ và Liên Xô. Sau khi cuộc chiến kết thúc vào năm 1989, và các lĩnh vực kinh tế phương Đông và phương Tây bắt đầu tiến hành hội nhập, khu vực này đã trở thành khu vực dẫn đầu trong quá trình toàn cầu hóa.

Hiệp định Đối tác Kinh tế Toàn diện Khu vực (RCEP) có hiệu lực từ năm ngoái với sự tham gia của 15 quốc gia bao gồm các cường quốc châu Á như Trung Quốc, Nhật Bản, Hàn Quốc và các thành viên của Hiệp hội các quốc gia Đông Nam Á, có thể được coi là đỉnh cao của quan hệ hợp tác đa phương.

Nhưng nhiều quốc gia châu Á đã trở nên cảnh giác hơn với Bắc Kinh với tư cách là một cường quốc trong khu vực. Sự tham gia của bảy quốc gia Đông Nam Á vào Khuôn khổ kinh tế Ấn Độ Dương-Thái Bình Dương IPEF do Mỹ khởi xướng vào năm ngoái là minh chứng cụ thể cho mối lo ngại này.

>>IPEF: Tham vọng kết nối Âu - Á của Mỹ

Hội nghị Tương lai châu Á 2023

IPEF đã ưu tiên đàm phán hợp tác chuỗi cung ứng để chống lại Trung Quốc và đang tìm cách đạt được thỏa thuận một phần tại cuộc họp cấp bộ trưởng gần đây. Tuy nhiên, các chuyên gia chỉ ra, khuôn khổ IPEF không liên quan đến việc cắt giảm thuế quan; đồng thời không rõ một khối kinh tế không cung cấp khả năng tiếp cận nhiều hơn vào thị trường Mỹ sẽ làm cách nào để gắn kết khu vực lại gần nhau hơn.

Ông Zhu Min, cựu Phó giám đốc điều hành của Quỹ Tiền tệ Quốc tế, nhấn mạnh tại diễn đàn rằng Trung Quốc là trung tâm của chuỗi cung ứng châu Á. Ông cũng khuyến khích đầu tư vào công nghệ kỹ thuật số để xây dựng chuỗi cung ứng mạnh mẽ hơn và thúc đẩy tăng trưởng khu vực.

Bên cạnh đó, các nhà lãnh đạo châu Á đều ủng hộ việc khôi phục vai trò của Tổ chức Thương mại Thế giới (WTO). Kể từ những năm 2000, việc đình trệ các cuộc đàm phán thương mại tự do đa phương thông qua WTO đã dẫn tới việc thành lập các khối kinh tế có số thành viên hạn chế như RCEP hay CPTPP.

“Nếu các nước châu Á tiếp tục để mình bị chia rẽ bởi những xung đột địa chính trị và chiến lược, chúng ta khó có thể kiểm soát và hạn chế những tác động tiêu cực của những thách thức toàn cầu trong tương lai, chứ chưa nói đến việc đóng vai trò then chốt trong việc đưa ra giải pháp cho các vấn đề toàn cầu”, Phó Thủ tướng Thái Lan Don Pramudwinai cảnh báo.

Nhật Bản, với tư cách là nước chủ nhà G7 đã đưa ra thông cáo chung thảo luận về giảm thiểu rủi ro, tham gia sâu vào RCEP, CPTPP và IPEF. Điều này có thể đóng một vai trò quan trọng trong việc lắng nghe tiếng nói của khu vực châu Á và góp phần đưa ra cách thức tốt nhất để định hình lại chuỗi cung ứng, đồng thời tránh sự phân chia quá mức.