Chiến sự Nga - Ukraine: Kịch bản nào cho hồi kết cuộc chiến?

>> Mỹ tăng viện trợ, chiến sự Nga - Ukraine sẽ lên nấc thang mới

Việc Nga sử dụng lực lượng quân sự chống lại các nước láng giềng không có gì mới, với cuộc chiến Nga-Georgia năm 2008, việc sáp nhập Crimea năm 2014 và sự can thiệp vào cuộc nội chiến ở Syria năm 2015 là một số ví dụ gần đây. Tuy nhiên, việc Nga tấn công Ukraine là một cuộc tấn công đặc biệt nghiêm trọng vào trật tự quốc tế, vì đây là hành động tấn công một quốc gia có chủ quyền, đồng thời là hành động được thực hiện bởi một thành viên thường trực của Hội đồng Bảo an Liên Hợp Quốc. 

Chiến sự Nga- Ukraine đã trải qua bốn giai đoạn bao gồm thất bại trong chiến thuật tấn công chớp nhoáng của Nga trong giai đoạn đầu và rút quân khỏi các khu vực phía Bắc của Ukraine; Nga sáp nhập bốn khu vực chiếm đóng ở miền Đông Nam Ukraine; các cuộc phản công của quân đội Ukraine ở Kharkov, Kherson và sự huy động bổ sung của Nga; và sự bế tắc dọc theo chiến tuyến và chuyển viện trợ của châu Âu sang Ukraine.

Diễn biến đáng chú ý nhất trong cuộc chiến là quân đội Ukraine đã duy trì khả năng kháng cự có tổ chức và khả năng tiếp tục chiến đấu, cho phép họ tiếp tục phủ nhận khả năng tác chiến của quân đội Nga. Hơn nữa, chiến thuật du kích của Ukraine lợi dụng các yếu tố địa lý, tên lửa chống tăng và hệ thống phòng không hiện đại của phương Tây đã phát huy hiệu quả trong tác chiến mặt đất.

Các lực lượng Ukraine cũng gây thiệt hại đáng kể cho quân đội Nga bằng hỏa lực pháo binh sử dụng lựu pháo và rocket phóng loạt. Mặc dù quân đội Nga tự hào về ưu thế vượt trội so với lực lượng Ukraine về hỏa lực và lực lượng cơ động, bao gồm cả xe tăng và bộ binh cơ giới, nhưng họ đã phải chịu thiệt hại nặng nề do sự kháng cự từ Ukraine.

Chiến sự Nga- Ukraine đã dần trở thành một cuộc chiến tiêu hao, không bên nào có thể đạt được bước đột phá. Những bài học rút ra từ chiến sự này là rất quan trọng trong việc phòng thủ bằng cách đảm bảo tính bền vững và khả năng phục hồi để có thể tiếp tục chiến đấu.

>> Chiến sự Nga- Ukraine: Hé lộ "nước cờ" nguy hiểm của Ukraine

Ông Ken Jimbo, Giáo sư về quan hệ quốc tế tại Đại học Keio nhận định, để duy trì khả năng chiến đấu, điều cần thiết là nâng cao tinh thần của các nhà lãnh đạo, quân đội và người dân, đồng thời duy trì khả năng sản xuất và cung cấp vũ khí, đạn dược một cách có hệ thống để tiếp tục thực hiện các hoạt động quân sự.

Mặc dù vậy, ông Jimbo nói thêm, vẫn không chắc chắn được liệu chiến sự Nga- Ukraine có sớm kết thúc hay không. Tuy nhiên, cuộc chiến này kết thúc như thế nào sẽ có tác động đến trật tự an ninh quốc tế trong trung và dài hạn.

Có ba kịch bản chính để kết thúc chiến sự Nga- Ukraine: hai bên đàm phán và ký kết một hiệp định ngừng bắn hoặc hòa bình; một bên kết thúc chiến tranh thông qua chiến thắng quân sự hoặc tình trạng ưu thế cố định; hoặc ngừng bắn do mất khả năng tiếp tục chiến đấu do tiêu hao và mệt mỏi vì chiến tranh.

Theo nhiều chuyên gia, để giải quyết căn bản nguyên nhân của cuộc xung đột, cho phép Ukraine thu hồi lãnh thổ bị xâm chiếm và đưa tình hình trở lại trạng thái trước ngày 24/2/2022, không có con đường nào khác để theo đuổi ngoài việc quân đội Ukraine tiếp tục tấn công, phá vỡ thế bế tắc và giành lại quyền kiểm soát hiệu quả các khu vực Đông Nam, hoặc các quốc gia khác tăng cường trừng phạt kinh tế đối với Nga và tước đi khả năng tiếp tục chiến đấu với tư cách là một quốc gia.

Dù bằng cách nào cũng sẽ đi kèm với những thiệt hại to lớn về con người, vật chất và kinh tế.