Chiến sự Nga- Ukraine: Kinh tế Nga "ngấm đòn" nặng sau năm 2023

>> Kinh tế Nga "thâm thủng" do chiến sự Ukraine

Trước đó, Quỹ Tiền tệ Quốc tế IMF đã bị chỉ trích về dự đoán mức tăng trưởng kinh tế của Nga trong năm nay sẽ mạnh hơn Anh hoặc Đức, bất chấp áp lực gia tăng từ các biện pháp trừng phạt của Mỹ và phương Tây.

Cụ thể, vào tháng 1/2023, IMF dự đoán rằng nền kinh tế Nga sẽ tăng trưởng 0,3% trong năm nay và 2,1% trong năm tới. Điều đó lạc quan hơn nhiều so với những dự báo mới nhất của cả Ngân hàng Thế giới và Tổ chức Hợp tác và Phát triển Kinh tế OECD. Các nhà kinh tế thuộc hai tổ chức này đã dự đoán mức suy giảm tăng trưởng kinh tế Nga lần lượt là 3,3% và 5,6% vào năm 2023.

Tuy nhiên sau đó, Giám đốc điều hành IMF Kristalina Georgieva cho biết trong một cuộc trao đổi với CNN rằng triển vọng kinh tế Nga sau năm 2023 sẽ "rất tàn khốc". "Khi thực hiện các dự đoán trong trung hạn, bạn sẽ thấy nền kinh tế Nga sẽ bị thu hẹp ít nhất 7%", bà Georgieva nói.

Ngay cả khi Ngân hàng trung ương của Nga đã gia hạn kiểm soát vốn khẩn cấp thêm 6 tháng nữa, tổng sản phẩm quốc nội của Nga có thể giảm 1% trong năm nay.

Bà Georgieva cho biết thêm, chiến sự Nga- Ukraine đã gây những hậu quả 'tàn khốc' cho kinh tế Nga. Về lâu dài, nền kinh tế Nga sẽ chịu tác động mạnh khi người lao động di cư sang các quốc gia khác, khả năng tiếp cận công nghệ bị hạn chế, và nhất là khi các lệnh trừng phạt đối với ngành năng lượng của quốc gia này bắt đầu có những ảnh hưởng sâu rộng.

Sau lệnh cấm nhập khẩu gần đây của châu Âu đối với các sản phẩm dầu thô và dầu vận chuyển bằng đường biển của Nga, tình hình tài chính của Moscow đã có dấu hiệu căng thẳng. Vừa qua, Chính phủ Nga đã báo cáo mức thâm hụt ngân sách 2,58 nghìn tỷ rúp (khoảng 34 tỷ USD) trong tháng 1 và tháng 2/2023, so với mức thặng dư 415 tỷ rúp (5,5 tỷ USD) trong cùng kỳ năm 2022. Đáng chú ý, nguồn doanh thu từ dầu khí đã giảm 46% so với cùng kỳ năm ngoái.

“Nga đã thành công trong việc chuyển hướng xuất khẩu năng lượng sang khác khu vực khác ngoài thị trường Liên minh châu Âu như Trung Quốc và Ấn Độ. Nhưng điều này sẽ không tác động lâu dài đến nền kinh tế Nga", Giám đốc IMF đánh giá.

>> Chiến sự Nga- Ukraine: Kinh tế Nga "ngấm đòn" trừng phạt ra sao?

Đồng quan điểm, ông Janis Kluge, một chuyên gia về kinh tế Nga tại Viện Các vấn đề An ninh và Quốc tế của Đức, nói: “Kỷ nguyên kiếm được lợi nhuận trời cho từ dầu mỏ và khí đốt của Nga đã kết thúc". 

Hiện nay, đồng rúp đã giảm xuống mức thấp nhất so với USD kể từ tháng 4/2022 đã góp phần làm tăng lạm phát. Và theo một cuộc khảo sát hơn 1.000 doanh nghiệp gần đây của Viện Tăng trưởng Kinh tế Stolypin, hầu hết các doanh nghiệp nói rằng họ không thể nghĩ đến việc phát triển ngay bây giờ do mức độ bất ổn kinh tế cao.

Bất kỳ triển vọng nào của nền kinh tế Nga cũng sẽ phụ thuộc vào những gì xảy ra ở Ukraine. “Việc nền kinh tế thu hẹp hay mở rộng vào năm 2023 sẽ được quyết định bởi những diễn biến trên chiến trường”, bà Tatiana Orlova, chuyên gia kinh tế tại Oxford Economics, đã viết trong một lưu ý cho các doanh nghiệp. Bà Orlove cũng nhấn mạnh rằng tình trạng thiếu lao động do thực hiện các nghĩa vụ quân sự và di cư là một rủi ro chính.

Cùng với đó, các tác động của các biện pháp trừng phạt từ phương Tây có nguy cơ khiến kinh tế Nga rơi vào khủng hoảng  theo thời gian. Bloomberg Economics ước tính rằng chiến sự Nga- Ukraine có thể sẽ khiến GDP của Nga bị giảm khoảng 190 tỷ USD vào năm 2026.

Đặc biệt, các ngành của Nga phụ thuộc vào nhập khẩu dễ bị tổn thương. Các nhà sản xuất ô tô trong nước như Avtovaz, Lada... đã phải vật lộn với tình trạng thiếu linh kiện và vật liệu chính trong thời gian qua. 

“Năm nay thực sự có thể là một bài kiểm tra quan trọng với nền kinh tế Nga. Nếu không vượt qua bài kiểm tra này, kinh tế Nga sẽ rất đáng báo động", ông Timothy Ash, một thành viên cộng tác trong chương trình Nga và Á-Âu tại Chatham House cho biết.