Chờ mong gì ở ngành Y tế trong năm 2022?

>> Cơ hội chấn chỉnh lại hệ thống ngành y tế nhìn từ vụ kit test Việt Á

Gần 2 năm qua, cũng như nhiều nước khác, Việt Nam đã bị cuốn vào vòng xoáy COVID-19. Những thiệt hại nặng nề từ dịch COVID-19 gây ra chúng ta thật khó có thể đong đếm. Những con số thống kê mang đến những trạng thái đau đớn cho mọi người dân. Cả đất nước vào cuộc chống dịch.

Từ lãnh đạo Đảng, Nhà nước đến người dân bình thường, ai cũng lo lắng về một thảm họa do dịch bệnh gây ra. Cả hệ thống chính trị đã vào cuộc bằng tất cả nguồn lực và tinh thần không khuất phục. Dĩ nhiên, ngành Y tế là đơn vị đứng mũi chịu sào. Nhiều cán bộ nhân viên ngành Y được Bộ Y tế điều động tăng cường cho các địa phương là tâm điểm của dịch.

Có thể nói, ngành Y tế phải căng mình hết cỡ cùng cả nước chống dịch. Nhiều gương sáng ngành Y tế xuất hiện tạo nên sự cảm phục về sự hy sinh hết mình, vất vả tận cùng của những lương y áo trắng. Mọi sự liệt kê về gương sáng ngành Y là không thể kể xiết và chúng ta biết ơn những sự hy sinh lặng thầm đó.

Tuy nhiên, bên cạnh những vất vả hy sinh chống dịch, thì năm 2021 cũng là năm uy tín của ngành Y tế bị giảm sút bởi quá nhiều những bê bối. Những sai phạm bê bối đó khiến dư luận không khỏi ngỡ ngàng, bức xúc. Một sự chuyển đổi trạng thái của hai thái cực cảm xúc đều tới độ vô cùng.

Một năm cơ cực bê bối của ngành Y bắt đầu ngay từ tháng 1/2021 khi cơ quan điều tra tiếp tục mở rộng điều tra tội danh “Lừa đảo chiếm đoạt tài sản” xảy ra ở Bệnh viện Bạch Mai.

Ngay sau đó, tháng 2/2021 lại một tin sốc khi gần như toàn bộ ban lãnh đạo cả cựu lẫn đương kim Bệnh viện mắt TP.HCM xộ khám vì “Vi phạm quy định về đấu thầu gây hậu quả nghiêm trọng”. Vụ án này còn mở rộng kéo dài đến tháng 11/2021 bắt thêm nhiều cán bộ chủ chốt.

Tháng 3/2021 vẫn tội danh “Đấu thầu gây hậu quả nghiêm trọng”, hai đời nguyên giám đốc Sở Y tế Cần Thơ và một số cán bộ khác bị bắt giam. Và Hà Nội, đến lượt Viện Tim Hà Nội nối vào danh sách cũng bằng tội danh này.

Đỉnh điểm là tháng 12/2021, có lẽ đây mới là tháng vận hạn của ngành Y. Một loạt các cán bộ cấp cao bị bắt. Nguyên thứ trưởng Trương Quốc Cường bị bắt tạm giam vì những tội danh khi ông này còn là Cục trưởng Cục Quản lý Dược trong vụ buôn bán thuốc giả nổi tiếng những năm trước gây phẫn nộ trong nhân dân.

>> Thứ trưởng Bộ Y tế Trương Quốc Cường bị truy tố 12 năm tù

Mới đây, Thứ trưởng Bộ Y tế Nguyễn Trường Sơn bị kỷ luật khiển trách. Đặc biệt, chuyện hàng loạt lãnh đạo CDC các địa phương dính chàm trong vụ kit test Việt Á mới là điều kinh khủng. 

Phải khách quan nhìn nhận vấn đề thế này, Y tế và Giáo dục là một trong những ngành chi tiêu ngân sách rất lớn. Đầu tư cho Giáo dục và Y tế là đầu tư không làm tăng trưởng GDP trước mắt, mà phải tính về lâu dài. Nên báo cáo định kỳ hàng năm sẽ không giải quyết được ngay lập tức vấn đề “thành tích”.

Thực tế, chúng ta đã rất chú trọng đến đầu tư hệ thống cơ sở vật chất, khoa học kỹ thuật cho ngành Y tế. Bởi vì, một khi có một cơ sở vật chất hiện đại, con người sẽ có sức bật hơn.

Thảm họa ở đây là, dù chúng ta có cơ sở vật chất tốt, nhưng con người với tư duy kiếm tiền luân chuyển qua tham nhũng, qua buôn gian bán laauh và tư duy phụ thuộc thì đầu tư cơ sở vật chất bằng không. Các vụ án, tiêu cực của ngành Y nói trên là minh chứng sinh động nhất.

Từ những câu chuyện đáng buồn của ngành Y tế nói trên, phần nào cho thấy, lòng tham chính là cái “sân sau” nguy hiểm nhất, mở đường cho những cái “sân sau” khác dùng tiền làm mồi nhử, tha hóa cán bộ, trục lợi trên nỗi đau bệnh tật và túng quẫn của người dân.

Rõ ràng công tác quản lý có vấn đề. Nếu làm nghiêm túc, chặt chẽ tuân thủ quy định thì thật khó tạo ra kẽ hở cho kẻ xấu lợi dụng. Và trách nhiệm quản lý về lĩnh vực Y tế của Bộ Y tế, quản lý Nhà nước về giá của Bộ Tài chính và quản lý về tính khoa học của Bộ Khoa học Công nghệ.

>> Làm rõ trách nhiệm Bộ Khoa học và Công nghệ, Bộ Y tế trong vụ Việt Á

Liên quan đến những chuyện buồn của ngành Y, ông Lê Như Tiến (nguyên Phó chủ nhiệm Ủy ban Văn hóa – Giáo dục Quốc hội) cho rằng: “Trong khi cả nước gồng mình chống dịch, nhân dân khốn khó mà họ lại thổi giá nhiều lần để trục lợi, bỏ túi cá nhân, đó là phi nhân tính”. Còn Chủ nhiệm Ủy ban Pháp luật Hoàng Thanh Tùng đề nghị làm rõ trách nhiệm của các cơ quan liên quan, kể cả một số bộ và xử lý nghiêm minh, công khai kết quả. 

Tại cuộc họp của Thường trực Ban chỉ đạo Trung ương về phòng chống tham nhũng mới đây, Tổng Bí thư Nguyễn Phú Trọng đã đề nghị phải xử lý nghiêm các sai phạm xảy ra trong lĩnh vực Y tế.

Có thể nói, chính những cái “sân sau” đang lũng đoạn hoạt động của ngành Y tế nói chung và lĩnh vực đấu thầu cung cấp thuốc, vật tư y tế nói riêng. Những hệ lụy của một số con sâu gây ra làm vấy bẩn y phục trắng và y đức của ngành, xúc phạm và làm thương tổn những con người chân chính hết lòng vì người bệnh. 

Đây là lúc để “đại phẫu” để ngành Y không chỉ lấy lại tiếng thơm chữa bệnh cứu người. Mà ngành Y cũng với Giáo dục tạo ra những con người có thể thay đổi vận mệnh của Quốc gia, dân tộc.