Chu kỳ thắt chặt tiền tệ ASEAN đã kết thúc

CHUA HAK BIN, Kinh tế gia trưởng MIBG• 12/07/2023 13:02

Sự khác biệt chính sách tiền tệ trong ASEAN so với các nước tiên tiến sẽ rất rõ ràng vào nửa cuối năm 2023.

>>Việt Nam tiếp tục không nằm trong Danh sách giám sát về thao túng tiền tệ

Lạm phát giảm đã giúp các ngân hàng trung ương ASEAN có nhiều thời gian hơn để tạm dừng thắt chặt chính sách tiền tệ hoặc thậm chí cắt giảm lãi suất chính sách.

Chúng tôi không mong đợi bất kỳ đợt tăng lãi suất nào nữa từ bất kỳ ngân hàng trung ương ASEAN nào cho phần còn lại của năm

"Chúng tôi không mong đợi bất kỳ đợt tăng lãi suất nào nữa từ bất kỳ ngân hàng trung ương ASEAN nào cho phần còn lại của năm" - TS Chua Hak Bin. (Ảnh minh họa: AFP)

ASEAN không còn tăng lãi suất

Ngược lại, các ngân hàng trung ương ở nhiều nền kinh tế tiên tiến bao gồm Mỹ, Anh và Eurozone đang phải vật lộn để mang lại kết quả giảm lạm phát xuống mức có thể chấp nhận được, và buộc phải tiếp tục thắt chặt chính sách.

Ngân hàng Nhà nước Việt Nam (SBV) là ngân hàng trung ương ASEAN đầu tiên cắt giảm lãi suất, với bốn đợt cắt giảm lãi suất chính sách (-150bps đối với lãi suất tái cấp vốn/chiết khấu và -125bps đối với trần lãi suất huy động ngắn hạn) trong giai đoạn tháng 3 đến tháng 6 vừa qua với hy vọng thúc đẩy tăng trưởng chậm lại.

Chúng tôi dự báo ít nhất 25bps lãi suất tiền gửi có thể được SBV cắt giảm sẽ thực hiện trong quý 3, vì tăng trưởng vẫn mờ nhạt trong khi lạm phát vẫn còn nhẹ.

Lãi suất ngắn hạn có thể gần đạt mức cao nhất ở Singapore khi Cục Dự trữ Liên bang Mỹ (Fed) chậm lại giảm lãi suất, mang lại một số cứu trợ cho các hộ gia đình và doanh nghiệp.

Cơ quan tiền tệ Singapore (MAS) giữ nguyên chính sách đã triển khai trong tháng 4 2023 sau 5 vòng thắt chặt liên tiếp kể từ tháng 10 năm 2021. Vì cuộc họp chính sách tiếp theo vào tháng 10, có một khả năng nhỏ là MAS có thể nới lỏng chính sách thông qua việc nới lỏng độ dốc của lập trường tăng giá nếu lạm phát cơ bản giảm nhanh hơn với một cuộc suy thoái kỹ thuật có thể xảy ra.

Chúng tôi đã hạ dự báo tăng trưởng GDP ASEAN-6 xuống +4,2% vào năm 2023 từ +4,5% vào đầu năm. Tăng trưởng GDP của ASEAN đang ở mức vừa phải khi mở cửa trở lại những cơn gió thuận chiều mờ dần và sản xuất chậm lại trong bối cảnh toàn cầu suy yếu sự phát triển.

>>Tăng lãi suất thêm 0,25%, Fed chưa có quyết định cuối cùng về thắt chặt tiền tệ

Rủi ro: Fed thắt chặt quá mức

Biểu đồ dấu chấm mới nhất của Fed báo hiệu hai lần tăng lãi suất +25bps nữa trong năm nay (dự báo của chúng tôi là một lần tăng +25 điểm cơ bản) để giải quyết vấn đề lạm phát cơ bản. Hợp đồng tương lai của quỹ Fed đang định giá trong một đến hai lần tăng +25bps trước cuối năm.

Vẫn còn một rủi ro là nền kinh tế Mỹ có khả năng phục hồi và lạm phát cao có thể buộc Fed tăng lãi suất mạnh mẽ hơn để đưa lạm phát cơ bản xuống mức mục tiêu 2% của nó. Một chính sách lãi suất từ Fed tích cực hơn có thể giảm không gian cho các ngân hàng trung ương ASEAN để nới lỏng, và thậm chí có thể gây áp lực buộc các ngân hàng trung ương ASEAN tiếp tục tăng lãi suất, điều này sẽ ảnh hưởng đến nhu cầu và tăng trưởng trong nước.

Nhìn chung, chúng tôi cho rằng lãi suất Fed tăng có thể gây áp lực lên tiền tệ và dự trữ ngoại tệ của ASEAN.

Dự trữ ngoại hối giảm đáng kể trên khắp ASEAN vào năm 2022 khi các ngân hàng trung ương can thiệp để hỗ trợ tiền tệ của các quốc gia trong bối cảnh đồng đô la đang tăng tốc, nhưng các ngân hàng trung ương đã quản lý để tái củng cố một phần bộ đệm dự trữ của họ trong năm nay. Dự trữ ngoại hối hiện nay trở nên mạnh mẽ, dẫn đầu là Philippines, Thái Lan và Indonesia.

Fed dự kiến có 2 đợt tăng lãi suất nữa từ nay đến cuối năm, theo dự báo. Nguồn: CME, MIBG Research

Biểu đồ Dot Plot dự báo Fed dự kiến có 2 đợt tăng lãi suất nữa từ nay đến cuối năm. Nguồn: CME, MIBG Research

Điều kiện để hỗ trợ cho các NHTW ASEAN kết thúc chu kỳ thắt chặt tiền tệ, là lạm phát toàn phần ở ASEAN đã đạt đỉnh và đang giảm mạnh. Có thể nói lạm phát đã giảm nhanh hơn ở ASEAN so với các nền kinh tế tiên tiến và nằm trong mức lạm phát mục tiêu của một số ngân hàng trung ương. Thực phẩm làm mát và giá năng lượng được phản ánh nhiều hơn rõ ràng trong lạm phát toàn phần của ASEAN, do trọng số rổ CPI nặng hơn trong lương thực và năng lượng so với các nước tiên tiến như Mỹ, Anh, Hồng Kông, Hàn Quốc.

Trong đó, lạm phát của Việt Nam (+2%) giảm trong tháng thứ năm liên tiếp vào tháng 6, mức thấp nhất kể từ tháng 2 năm 2022 và thấp hơn nhiều so với mục tiêu 4,5% hàng năm của NHNN.

Tuy nhiên trong khu vực, lưu ý thị trường lao động chặt chẽ đang khiến lạm phát cơ bản trở nên khó khăn và rủi ro lạm phát vẫn còn.

* Tác giả cùng các cộng sự Maybank IBG.