Chưa quản lý và thiếu kiểm soát chất lượng thuốc lá thế hệ mới

HẠNH LÊ• 05/07/2023 15:47

Giới trẻ sử dụng thuốc lá thế hệ mới ngày càng tăng trong khi mặt hàng này trên thị trường đa phần là sản phẩm xách tay, nhập lậu, không được quản lý về chất lượng, nguồn gốc.

>>>Thuốc lá thế hệ mới: Đủ điều kiện để quản lý ngay theo luật hiện hành

Tại hội thảo “Kiểm soát thuốc lá mới có trách nhiệm”, ông Trần Thành Trung, đại diện Cục Công Nghiệp (Bộ Công Thương) cho biết, hiện nay chính sách quản lý thuốc lá thế hệ mới chưa có nên mặt hàng này chưa được phép lưu hành. Tuy nhiên, thuốc lá thế hệ mới vẫn được bày bán công khai, người dùng dễ dàng tiếp cận, sử dụng và đa phần là sản phẩm xách tay, nhập lậu, không được quản lý về chất lượng, nguồn gốc. Việc mua bán và quảng cáo các sản phẩm này đều là vi phạm quy định của pháp luật.

Hội thảo

Các ý kiến từ Uỷ ban Dân nguyện Quốc hội, các cơ quan quản lý tại hội thảo "Kiểm soát thuốc lá thế hệ mới có trách nhiệm" đều thống nhất cần sớm quản lý thuốc lá thế hệ mới

Việc mua bán mất kiểm soát, nhất là chất lượng sản phẩm do có thể được trà trộn các chất độc hại, thậm chí có thể là ma túy… đang tạo gánh nặng cho các cơ quan quản lý, ảnh hưởng nghiêm trọng đến sức khoẻ cộng đồng, nhất là giới trẻ - đối tượng sử dụng thuốc lá thế hệ mới ngày càng tăng.

Bà Nguyễn Thị Cúc - Chủ tịch Hội Tư vấn thuế nhấn mạnh thêm: do chưa quản lý, thuốc lá thế hệ mới gắn liền với hoạt động buôn lậu, nhà nước không thu được thuế. Trong khi đó, người tiêu dùng có nhu cầu không tiếp cận sản phẩm chính danh, được kiểm soát chất lượng.

Khẳng định thuốc lá thế hệ mới dưới hình thức nào đều là thuốc lá, đều là đối tượng chịu thuế tiêu thụ đặc biệt. Có chính sách quản lý, đưa thuốc lá làm nóng, thuốc lá điện tử vào danh mục kiểm soát là cần thiết để kiểm soát chất lượng sản phẩm, hạn chế ảnh hưởng nghiêm trọng với sức khoẻ người dùng. Đặc biệt, không chỉ áp dụng chính sách thuế với thuốc lá, bà Nguyễn Thị Cúc kiến nghị áp thuế với thiết bị nung nấu với sản phẩm này.

Về nội dung này, bà Lê Thuỳ Linh - Vụ Chính sách thuế (Bộ Tài chính) thông tin, theo Tổ chức Y tế thế giới (WHO), Bộ Y tế, thuốc lá thế hệ mới chứa các thành phần độc hại gây hại cho người hút trực tiếp và người xung quanh như thuốc lá truyền thống. Hút thuốc lá điện tử, thuốc lá nung nóng là hình thức tiêu thụ thuốc lá.

Căn cứ Công ước Khung về Kiểm soát thuốc lá (FCTC), WHO đã khuyến nghị các quốc gia cấm thuốc lá điện tử hoặc phải có biện pháp kiểm soát thuốc lá điện tử, hạn chế thuốc lá nung nóng. Trường hợp có biện pháp kiểm soát thuốc lá điện tử, thuốc lá nung nóng, WHO khuyến nghị áp dụng chính sách thuế như đối với mặt hàng thuốc lá thông thường để đảm bảo tăng giá bán và giảm nhu cầu sử dụng để bảo vệ sức khỏe cộng đồng.

>>>Khung pháp lý cho thuốc lá thế hệ mới: Nhu cầu bức thiết từ người sử dụng

ông Lê Đại Hải, Phó Vụ trưởng Vụ Pháp luật dân sự - kinh tế (Bộ Tư pháp)

Ông Lê Đại Hải, Phó Vụ trưởng Vụ Pháp luật dân sự - kinh tế (Bộ Tư pháp)

Đồng quan điểm, ông Lê Đại Hải, Phó Vụ trưởng Vụ Pháp luật dân sự - kinh tế (Bộ Tư pháp) cho rằng, theo khuyến nghị của WHO, thuốc lá làm nóng cần quản lý theo luật hiện hành đang áp dụng cho thuốc lá điếu thông thường của nước sở tại. Ở Việt Nam, đó là Luật Phòng chống tác hại thuốc lá 2012. Trong Luật này cũng nêu rõ: với các sản phẩm chứa thuốc lá, cần chịu sự kiểm soát dưới luật. Ngoài ra, còn có Luật Đầu tư 2020, Nghị định 67/2013 làm căn cứ pháp lý phục vụ cho việc quản lý thuốc lá làm nóng.”

Theo ông Lê Đại Hải, để quản lý các loại thuốc lá mới này, cần có biện pháp và quy định chặt chẽ về quản lý, quy định như tiêu chuẩn chất lượng sản phẩm, quy chuẩn sản xuất, nhập khẩu, quy định về thu thuế, quy định về nguyên tắc kinh doanh có trách nhiệm của nhà sản xuất, nhà cung cấp.

Thông tin về những chính sách quản lý với thuốc lá thế hệ mới, ông Trần Thành Trung - Cục Công Nghiệp cho biết, Bộ Công Thương dự kiến trình Chính phủ trong thời gian tới trên cơ sở tiếp tục trao đổi để thống nhất với Bộ Y tế về dự thảo Nghị định 67 sửa đổi về kinh doanh thuốc lá, đề xuất quản lý thuốc lá làm nóng theo luật hiện hành như khuyến nghị của WHO. Đối với thuốc lá điện tử do tính chất đa dạng về sản phẩm có thể có hoặc không có nicotine, cũng như không có nguyên liệu thuốc lá nên cần thẩm định về tính pháp lý trước khi thống nhất phương án kiểm soát phù hợp.

Thời gian tới, Bộ Công Thương sẽ có văn bản xin ý kiến bộ ngành, dự kiến sẽ thí điểm sản xuất kinh doanh thuốc lá làm nóng trong 5 năm. Sau đó, Bộ có đánh giá và báo cáo Chính phủ.