Chuyên gia hiến kế chính sách thúc đẩy tổng cầu năm 2024

LÊ MỸ• 05/01/2024 05:00

Để đẩy tăng trưởng GDP, cần sử dụng các chính sách nhằm thúc đẩy tổng cầu và các chính sách trong ngắn hạn cần phải được đặt trong khuôn khổ của mục tiêu chuyển đổi mô hình kinh tế trong trung hạn.

>>>Kinh tế Việt Nam được dự báo rất khả quan trong 15 năm tới

Năm 2024, triển vọng kinh tế năm 2024 của TP. HCM nói riêng và Việt Nam nói chung phụ thuộc rất nhiều vào triển vọng kinh tế của thế giới. Hầu hết các tổ chức nghiên cứu lớn trên thế giới ở thời điểm hiện tại đều có chung một nhận định là năm 2024 kinh tế thế giới sẽ tiếp tục hồi phục một cách tiệm tiến, và sẽ khó có một sự bức phá nào xảy ra vì nhiều lý do, các chuyên gia chia sẻ tại tọa đàm ra mắt “Báo cáo Kinh tế vĩ mô Thành phố Hồ Chí Minh: Kết quả 2023 và Dự báo 2024” - ẩn phẩm của Đại học Kinh tế Thành phố Hồ Chí Minh (UEH) và Cục Thống kê TP. Hồ Chí Minh thực hiện.

Kết thúc năm 2023, GRDP theo giá so sánh của TP. HCM được dự báo tăng trưởng 5.81%. Trong đó ngành dịch vụ tăng 6.79% và ngành công nghiệp tăng 4.42%. Theo phân tích của nhóm nghiên cứu, GRDP theo giá so sánh của TP. HCM đang dần tiệm cận GRDP tiềm năng.

Xu thế phục hồi

Theo các chuyên gia, năm 2023, nền kinh tế thế giới vẫn đang trong quá trình hồi phục sau một thời kỳ chịu ảnh hưởng nặng nề bởi Đại dịch COVID-19, các cuộc xung đột vũ trang và căng thẳng địa chính trị toàn cầu đang có chiều hướng gia tăng. Mặc dù triển vọng kinh tế thế giới đã có những dấu hiệu khả quan hơn, con đường hồi phục được dự báo vẫn còn nhiều thách thức trong năm 2024.

Mặc dù không đạt mục tiêu đề ra, nền kinh tế TP.HCM nói riêng và Việt Nam nói chung đều đạt được mức tăng trưởng khá cao trong năm 2023 so với các nền kinh tế khác trên thế giới. "Có thể nói rằng kết thúc 2023, nền kinh tế TP.HCM đang hồi phục một cách ổn định sau những ảnh hưởng nặng nề của Đại dịch COVID-19", TS. Hồ Hoàng Anh cùng các cộng sự đánh giá.

Nói riêng về tăng trưởng kinh tế TP.HCM năm 2023, xuất hiện 2 xu thế: Thứ nhất, xu thế trung hạn của nền kinh tế với giai đoạn 2016-2019, GRDP thực của TP.HCM cao hơn và tăng trưởng nhanh hơn mức tăng trưởng của GRDP tiềm năng. Để đáp ứng tổng cầu tăng cao trong giai đoạn này, nền kinh tế của TP.HCM đã đón nhận một lực lượng lao động rất lớn đến từ các tỉnh thành khác trong cả nước. Khi tổng cầu sụt giảm mạnh vì Đại dịch COVID19, lực lượng lao động ở TP.HCM cũng giảm xuống nhanh chóng khi nhiều lao động di cư đi đến những tỉnh thành khác.

Mật độ dân số ở TP.HCM tăng cao, làm bộc lộ nhiều điểm tắc nghẽn nội tại trong cấu trúc của nền kinh tế TP.HCM, đặc biệt là về cơ sở hạ tầng và bộ máy quản lý kinh tế. Các chuyên gia cho rằng đây là một chủ đề quan trọng cần phải được nghiên cứu sâu hơn để cung cấp những luận cứ khoa học quan trọng trong việc định hướng phát triển nền kinh tế TP.HCM.

Ở cấp độ định tính, tổng cầu tăng cao trong giai đoạn 2016-2019 là do (1) cầu xuất khẩu với các hàng hóa thâm dụng lao động (dệt may và da giày) và (2) cầu đầu tư trong lĩnh vực xây dựng nhà ở do bong bóng bất động sản tạo ra.

Do đó, định hướng phát triển các ngành công nghiệp công nghệ cao và dịch vụ tài chính ngân hàng, cộng với việc quản lý và phát triển ổn định thị trường bất động sản để đáp ứng nhu cầu nhà ở của người lao động và bổ trợ cho hoạt động sản xuất kinh doanh là những chìa khóa quan trọng để nền kinh tế TP.HCM tránh lặp lại tình trạng tăng trưởng nóng trong giai đoạn 2016-2019.

Thứ hai, xu thế hồi phục của tổng cầu: Theo báo cáo, dữ liệu cấp quý trong năm 2023 cho thấy một sự phục hồi ổn định của nền kinh tế TP.HCM. Sự phục hồi của tổng cầu được phản ánh khá rõ thông qua rất nhiều chỉ tiêu về tiêu dùng, đầu tư và xuất khẩu. Đây là tín hiệu cho thấy nền kinh tế thế giới đang dần phục hồi, các chính sách của TP.HCM nói riêng và Việt Nam nói chung trong việc thích nghi với sự thay đổi, tận dụng các cơ hội mới của nền kinh tế thế giới đang đi đúng hướng và phát huy tác dụng.

Triển vọng kinh tế năm 2024 và gợi ý chính sách

*Triển vọng kinh tế năm 2024

Việc các thị trường lớn cho xuất khẩu của TP.HCM nói riêng và Việt Nam nói chung, bao gồm Mỹ, Châu Âu và Trung Quốc đều được dự báo tăng trưởng với tốc độ khá khiêm tốn trong năm 2024 cho thấy rằng xuất khẩu của TP.HCM và Việt Nam đến các thị trường này sẽ khó có khả năng bứt phá trong năm 2024. Đây sẽ một thách thức cho TP.HCM và Việt Nam trong việc thúc đẩy sự hồi phục của tổng cầu.

Với sự quyết liệt trong việc giải ngân đầu tư công ở TP.HCM nói riêng và Việt Nam nói chung, cùng với chính sách tiền tệ đang nỗ lực khắc phục nợ xấu và nâng cao tính thanh khoản của hệ thống ngân hàng nhằm khơi thông dòng chảy tín dụng vào các lĩnh vực trọng tâm, sự phục hồi của tổng cầu ở TP.HCM và Việt Nam, kinh tế TP.HCM được kỳ vọng sẽ nhận được một trợ lực lớn trong năm 2024, đặc biệt là sáu tháng cuối năm.

*Gợi ý chính sách thúc đẩy tổng cầu

Bên cạnh các chính sách thúc đẩy chi tiêu tiêu dùng, đầu tư tích lũy tài sản doanh nghiệp, hộ gia đình và xuất khẩu, một chính sách quan trọng để kích cầu hiện nay chưa được khai thác hiệu quả là đa dạng hóa thị trường xuất khẩu, mở rộng sang các thị trường tiềm năng như Nhật Bản, Hàn Quốc, và Ấn Độ. Trong đó Ấn Độ hiện đang là nền kinh tế có tốc tăng trưởng cao và ổn định.

Lưu ý tất cả các chính sách ngắn hạn cần phải được đặt trong khuôn khổ của mục tiêu chuyển đổi mô hình kinh tế trong trung hạn: Phát triển các ngành công nghiệp công nghệ cao và dịch vụ tài chính ngân hàng, quản lý và phát triển ổn định thị trường bất động sản để đáp ứng nhu cầu nhà ở của người lao động và bổ trợ cho hoạt động sản xuất kinh doanh.

GS.TS. Nguyễn Đông Phong - Bí thư Đảng ủy, Chủ tịch Hội đồng Đại học Kinh tế Thành phố Hồ Chí Minh chia sẻ: "Đại học Kinh tế Thành phố Hồ Chí Minh là Đại học đa ngành, đa lĩnh vực, ngoài đào tạo các trình độ khác nhau, còn hoạt động NCKH, tư vấn chính sách, phản biện khoa học. UEH thường có những chương trình phối hợp nghiên cứu, công bố kết quả nghiên cứu phục vụ sản xuât, kinh doanh và tư vấn lãnh đạo, quản lý. Báo cáo Kinh tế vĩ mô Thành phố Hồ Chí Minh được thực hiện bởi Đại học Kinh Tế Thành phố Hồ Chí Minh và Cục Thống Kê TP. HCM. Báo cáo sẽ là công cụ hữu ích cho lãnh đạo Thành phố trong quá trình xây dựng và điều hành chính sách phát triển kinh tế xã hội của Thành phố. Đồng thời, cũng là nguồn tài liệu tham khảo quan trọng cho các nhà đầu tư, các doanh nghiệp trong và ngoài nước để có thêm thông tin định hướng đầu tư, mở rộng thị trường trong chiến lược phát triển kinh doanh tại TP.HCM. Hy vọng Báo cáo này sẽ được đón nhận và sẽ đóng góp chung vào công cuộc phát triển kinh tế, xã hội của TP.HCM”.

Năm 2024, tổng cầu đối với nền kinh tế TP.HCM sẽ tiếp tục phục hồi nhưng khó có khả năng bứt phá mạnh mẽ. Nếu tình hình kinh tế thế giới phục hồi thuận lợi, cộng với việc TP. HCM thực hiện đồng bộ các giải pháp thúc đẩy tổng cầu, mục tiêu tăng trưởng GRDP 7,1-8% trong năm 2024 là có thể đạt được, các chuyên gia dự báo.