Công nghệ cao “Chìa khóa vàng” nâng tầm sản phẩm OCOP

Việc làm này không chỉ giúp các sản phẩm chủ lực của địa phương đáp ứng tốt hơn các tiêu chuẩn khắt khe, mà còn mở ra cơ hội lớn để vươn ra thị trường quốc tế, khẳng định thương hiệu nông sản Hưng Yên.

Ứng dụng công nghệ từ khâu sản xuất đến chế biến

Thời gian qua, chiến lược ứng dụng công nghệ của Hưng Yên được triển khai đồng bộ, xuyên suốt chuỗi giá trị, bắt đầu từ chính khâu sản xuất. Công nghệ cao đang thay thế dần các phương thức canh tác truyền thống, đặc biệt là trong các vùng chuyên canh cây trồng chủ lực.

Đối với các sản phẩm nổi tiếng như Nhãn lồng Hưng Yên hay Nghệ Hưng Yên, nông dân đã được hỗ trợ áp dụng quy trình sản xuất theo tiêu chuẩn VietGAP và GlobalGAP. Các hệ thống tưới tiêu thông minh, cảm biến độ ẩm và nhiệt độ đất, nhà màng, nhà lưới... đã được đầu tư. Điều này giúp tối ưu hóa việc sử dụng tài nguyên, giảm thiểu chi phí đầu vào, kiểm soát dịch bệnh hiệu quả và đặc biệt là đảm bảo sản phẩm đạt chất lượng đồng đều, an toàn vệ sinh thực phẩm (ATVSTP) ngay từ gốc.

Ở khâu chế biến, công nghệ giúp các cơ sở OCOP thực hiện "chế biến sâu", tạo ra những sản phẩm có giá trị gia tăng cao. Thay vì bán nông sản tươi, các doanh nghiệp đã đầu tư dây chuyền sản xuất hiện đại để chế biến tinh bột nghệ, sữa nghệ, trà thảo dược, tinh dầu sả chanh, hay các sản phẩm từ thịt lợn, gia cầm... Công nghệ sấy lạnh, công nghệ chiết xuất, hay các dây chuyền đóng gói tự động không chỉ kéo dài thời gian bảo quản mà còn giữ trọn vẹn dưỡng chất, nâng cao tính thẩm mỹ và tiện dụng của sản phẩm.

Theo Sở Khoa học và Công nghệ: Đến nay, toàn tỉnh Hưng Yên có 606 sản phẩm được chứng nhận OCOP, trong đó 511 sản phẩm đạt OCOP hạng 3 sao, 95 sản phẩm đạt OCOP hạng 4 sao. Các sản phẩm sau khi được chứng nhận không chỉ giúp các doanh nghiệp, hợp tác xã (HTX), cơ sở sản xuất, kinh doanh tăng doanh thu mà còn góp phần nâng cao giá trị, thúc đẩy phát triển kinh tế - xã hội, xây dựng nông thôn mới tại địa phương.

Xã Hưng Hà có 4 sản phẩm được chứng nhận OCOP. Nhằm nâng tầm sản phẩm, các chủ thể có sản phẩm OCOP trong xã đã quan tâm ứng dụng khoa học, công nghệ, đổi mới kiểu dáng, bao bì sản phẩm... đáp ứng thị hiếu và nhu cầu của thị trường.

Ông Nguyễn Tiến Mạnh - Công ty Minh Thành cho biết: Doanh nghiệp hiện có 2 sản phẩm là: Ngô chiên giòn Minh Thành và khoai lang kén Minh Thành được công nhận sản phẩm OCOP hạng 3 sao. Năm 2020, tôi đã chuyển từ sản xuất thủ công sang đầu tư máy móc nhằm bảo đảm an toàn vệ sinh thực phẩm, vệ sinh môi trường.

Để đáp ứng yêu cầu ngày càng cao của thị trường, tôi đã đầu tư máy móc, thiết bị, áp dụng khoa học, công nghệ trong sản xuất, bảo quản và tiêu thụ sản phẩm. Nhờ đó, chất lượng sản phẩm được nâng lên rõ rệt. Khi sử dụng máy móc trong sản xuất, doanh nghiệp đã chủ động hơn, chất lượng sản phẩm, sản lượng tăng hơn so với làm thủ công.

Theo ông Nguyễn Văn Phát, Giám đốc HTX, để thích ứng với thị trường, HTX không ngừng đổi mới công nghệ, đầu tư mua sắm nhiều loại máy phục vụ cho quá trình sản xuất như: Máy sấy điện, máy hút chân không, máy hấp, máy chưng cất… Áp dụng máy móc trong sản xuất, các sản phẩm không chỉ giữ được màu sắc, hương vị mà còn góp phần giảm chi phí nhân công. Đến nay, HTX có 3 sản phẩm được chứng nhận sản phẩm OCOP. Trung bình mỗi năm HTX xuất bán 50 -70 tấn nông sản sấy khô các loại. 100% sản lượng sản phẩm OCOP được liên kết tiêu thụ ổn định.

Minh bạch hóa và truy xuất nguồn gốc bằng công nghệ số

Nhằm giúp các doanh nghiệp, HTX, cơ sở sản xuất đẩy mạnh ứng dụng khoa học, công nghệ trong sản xuất, hằng năm, ngành chuyên môn tiến hành khảo sát, đánh giá nhu cầu của các HTX, doanh nghiệp để hỗ trợ ứng dụng chuyển giao công nghệ, máy móc, hạ tầng sản xuất; hướng dẫn ghi nhãn hàng hóa, thiết kế mẫu mã bao bì sản phẩm; đăng ký mã số, mã vạch, truy xuất nguồn gốc cho các sản phẩm OCOP...

Ông Phạm Quang Việt – Công ty TNHH XNK Quang Việt cho biết, một trong những thách thức lớn nhất của nông sản Việt khi xuất khẩu là vấn đề truy xuất nguồn gốc và sự minh bạch về quy trình sản xuất. Hưng Yên đã giải quyết triệt để vấn đề này bằng việc ứng dụng công nghệ số một cách triệt để.

Theo ông Việt, hiện nay hầu hết các sản phẩm OCOP 3 sao của doanh nghiệp đều được gắn mã QR code. Người tiêu dùng chỉ cần dùng điện thoại quét mã là có thể nắm được toàn bộ lịch sử của sản phẩm: từ tên hộ sản xuất, vùng trồng, quy trình canh tác (phân bón, thuốc bảo vệ thực vật), ngày thu hoạch, đến cơ sở chế biến và ngày đóng gói. Sự minh bạch này không chỉ tạo dựng lòng tin tuyệt đối cho người tiêu dùng trong nước mà còn đáp ứng được yêu cầu khắt khe của các nhà nhập khẩu quốc tế.

Bên cạnh đó, việc ứng dụng công nghệ số còn được mở rộng trong quản lý điều hành. Các cơ quan quản lý nhà nước có thể theo dõi, giám sát chất lượng sản phẩm OCOP theo thời gian thực, đảm bảo sự tuân thủ nghiêm ngặt các quy định về chất lượng và an toàn, giúp các sản phẩm mang nhãn hiệu OCOP Hưng Yên luôn giữ vững uy tín trên thị trường.

Được biết, các doanh nghiệp, HTX, cơ sở sản xuất của Hưng Yên đang đẩy mạnh liên kết sản xuất; sản xuất theo hướng an toàn, hữu cơ; tích cực tham gia hội chợ, hội thảo… nhằm tìm kiếm, mở rộng thị trường. Đặc biệt, phát triển hệ thống thương mại điện tử thông qua các sàn thương mại điện tử, kênh bán hàng trực tuyến.

Ông Hà Văn Lai, Giám đốc Công ty TNHH Lai Hoài nhấn mạnh, công nghệ là yếu tố sống còn để nâng tầm sản phẩm OCOP. "Đối với các sản phẩm chế biến sâu, chúng tôi phải ứng dụng máy móc hiện đại như công nghệ sấy, công nghệ chiết xuất để đảm bảo chất lượng đồng đều, giữ trọn vẹn dinh dưỡng và kéo dài thời gian bảo quản. Quan trọng hơn, công ty đã triển khai gắn mã QR code cho hầu hết sản phẩm. Công nghệ truy xuất nguồn gốc này không chỉ giúp người tiêu dùng tin tưởng tuyệt đối mà còn là 'tấm vé thông hành' để sản phẩm của Hưng Yên đáp ứng các tiêu chuẩn khắt khe và vươn ra thị trường xuất khẩu."

Việc ứng dụng khoa học, công nghệ được coi là một trong những yếu tố then chốt giúp sản phẩm nâng cao về chất lượng và sức cạnh tranh trên thị trường, là “tấm vé” thông hành để các sản phẩm được tiêu thụ tại các siêu thị, thị trường "khó tính". Năm 2025, toàn tỉnh phấn đấu có 30 - 40 sản phẩm được đánh giá, công nhận sản phẩm OCOP.

Chiến lược đưa công nghệ vào Chương trình OCOP của Hưng Yên đã đạt được những kết quả rõ rệt. Số lượng sản phẩm OCOP được công nhận tăng nhanh, chất lượng được kiểm soát chặt chẽ, và giá trị thương mại tăng đáng kể.

Công nghệ không chỉ giúp nông dân và doanh nghiệp Hưng Yên sản xuất ra những sản phẩm chất lượng cao, an toàn mà còn giúp họ xây dựng được câu chuyện thương hiệu minh bạch, hiện đại. Nhờ đó, sản phẩm OCOP Hưng Yên không chỉ dừng lại ở vai trò là đặc sản vùng miền mà đã trở thành sản phẩm thương mại chủ lực, sẵn sàng cạnh tranh sòng phẳng với các mặt hàng quốc tế, góp phần quan trọng vào sự phát triển kinh tế bền vững của tỉnh. Việc ứng dụng công nghệ chính là minh chứng cho tầm nhìn chiến lược của Hưng Yên trong việc xây dựng một nền nông nghiệp hiện đại, hiệu quả và có sức cạnh tranh cao.