Ngành công nghiệp ô tô tại Thái Lan gặp khó khăn trong 2024, khi sản lượng xe sản xuất giảm mạnh.
Số liệu từ Liên đoàn Công nghiệp Thái Lan (FTI) cho thấy, trong 11 tháng tính từ đầu năm 2024, sản xuất ô tô tại Thái Lan chỉ đạt 1.364.119 xe, giảm 20,14% so với cùng kỳ 2023. Trong khi đó, theo kế hoạch ban đầu của Chính phủ Thái Lan, năm 2024 ngành công nghiệp ô tô sẽ đạt sản lượng 1,9 triệu xe các loại. Tuy nhiên, nhận thấy không thực hiện được, đến tháng 7 Chính phủ Thái Lan đã điều chỉnh giảm còn 1,7 triệu xe, nhưng kết quả cả năm 2024 chỉ đạt khoảng 1,5 triệu xe.
Vào tháng 7/2024, một giám đốc điều hành cấp cao của ngành ô tô Thái Lan, đã kêu gọi Chính phủ khẩn trương xem xét các biện pháp kích thích, để hỗ trợ ngành sản xuất ô tô động cơ đốt trong, đang gặp khó khăn. Sản xuất giảm xuống mức thấp lịch sử, với việc các nhà sản xuất lớn đóng cửa và các đại lý phải “bó tay” vì doanh số quá thấp.
Thái Lan đang chứng kiến một “làn sóng” các hãng xe Nhật Bản đóng cửa hoặc thu hẹp quy mô sản xuất. Hãng Subaru đã chính thức ngừng mọi hoạt động sản xuất tại các nhà máy ở Thái Lan vào cuối năm 2024. Honda cũng đã đưa ra quyết định đóng cửa nhà máy sản xuất ô tô tại Ayutthaya, Thái Lan vào năm 2025. Đây là một trong những nhà máy lớn nhất của Honda tại Đông Nam Á, với công suất sản xuất hàng năm lên đến 120.000 xe. Suzuki đã thông báo đóng cửa nhà máy sản xuất tại Thái Lan vào năm 2025. Còn Công ty ô tô có mặt lâu đời tại Thái Lan là Toyota đã cắt giảm thời gian làm việc, triển khai nhân viên cho các nhiệm vụ đa chức năng, để tránh sa thải hàng loạt.
Xu hướng này đã lan rộng đến các công ty cung cấp linh kiện. Techno Metal, nhà cung ứng các bộ phận gầm xe bằng kim loại, cho các hãng xe ô tô Nhật Bản tại Thái Lan hơn ba thập kỷ qua cho biết, sản lượng tại hai nhà máy của công ty ở tỉnh Chon Buri hiện chỉ đạt 40% công suất tối đa, khiến công ty phải cắt giảm lao động.
Vào cuối năm ngoái, chúng tôi có khoảng 1.200 công nhân, nhưng bây giờ, chỉ còn lại 900 người. Chúng tôi cũng đã giảm giờ làm việc xuống 75% và cắt giảm giờ làm thêm, bà Nattaporn Chewapornpimon, Phó tổng giám đốc Techno Metal nói.
Theo TS Saroj Vasuwanich, cựu chủ tịch Hội đồng Công nghiệp miền Đông Thái Lan, nếu xu hướng này vẫn tiếp diễn, tình hình có thể trở nên nghiêm trọng hơn nhiều. Việc đóng cửa nhà máy, giảm sản xuất của các hãng xe lớn tại Thái Lan, có thể gây ra những hậu quả nghiêm trọng đối với nền kinh tế và xã hội. Hàng nghìn lao động sẽ mất việc làm; nhiều nhà cung cấp phụ tùng, linh kiện sẽ phải đối mặt với sự sụt giảm đơn hàng, có thể phải thu hẹp quy mô hoạt động hoặc đóng cửa, ảnh hưởng đến chuỗi cung ứng trong ngành công nghiệp ô tô.
Trang WapCar chuyên theo dõi thị trường ô tô Đông Nam Á nhận định, vấn đề của Thái Lan đến từ cả nền kinh tế và xe điện Trung Quốc tràn vào. Doanh số bán ô tô năm 2024 tại Thái Lan chỉ đạt 560.000 chiếc, giảm 26% so với 2023. Con số này thấp xa so với mức 754.254 xe của năm 2021, thời điểm đại dịch Covid hoành hành. Để kiểm soát nợ hộ gia đình, Ngân hàng trung ương Thái Lan đã thắt chặt việc phê duyệt các khoản vay mua ô tô từ năm 2023, vì thế nhiều người dân khó tiếp cận. Điều này khiến cho nhu cầu về ô tô giảm.
Tuy nhiên, chính sách khuyến khích xe điện của Thái Lan đã khiến xe Trung Quốc tràn vào quá nhiều. Các nhà sản xuất Trung Quốc chuyển đến vương quốc này dựa trên các ưu đãi lớn của Chính phủ nhưng không đầu tư vào sản xuất như các hãng xe Nhật Bản đã làm. Nguồn cung lớn trong khi nhu cầu giảm, buộc các hãng phải giảm giá. Cuối cùng, lợi nhuận bị hụt quá nhiều, dẫn đến phá sản, đóng cửa.
Dù thị trường ô tô Thái Lan không quá sáng sủa, song từ góc nhìn của các hãng xe Trung Quốc vẫn còn tốt hơn thị trường quê nhà đang quá thừa. Do đó, họ vẫn ồ ạt xuất khẩu sang Thái Lan. Hàng chục nghìn ô tô Trung Quốc đang chất đống tại Cảng Laem Chabang ở Chonburi, làm tăng thêm áp lực.
Chương trình nghị sự về ô tô điện của Chính phủ Thái Lan dường như đã không lường trước được yếu tố Trung Quốc. Dẫn đến gây tổn hại cho ngành ô tô của đất nước.
FTI đã kêu gọi Chính phủ Thái Lan hỗ trợ ngành ô tô thông qua các biện pháp kích cầu mua sắm, đặc biệt là xe động cơ đốt trong và xe bán tải, sử dụng trên 90% linh kiện sản xuất trong nước. Sản xuất tăng lên trong ngành ô tô sẽ dẫn đến nhiều cơ hội việc làm, thu nhập và tăng doanh thu từ thuế tiêu thụ đặc biệt, thuế giá trị gia tăng, thuế thu nhập cho Chính phủ.
Tuy nhiên, nếu quá phụ thuộc vào xe động cơ đốt trong, có thể khiến tham vọng, đưa ngành công nghiệp ô tô vươn lên trong giai đoạn mới, trở thành trung tâm xe điện châu Á, bị ảnh hưởng. Đây là thế “tiến thoái lưỡng nan” của Chính phủ Thái Lan hiện nay.