Đa dạng vốn cho phát triển xanh và bền vững

Theo Phó Thống đốc, các quốc gia, trong đó có Việt Nam, đang từng bước điều chỉnh chiến lược phát triển theo hướng bền vững, cân bằng giữa mục tiêu tăng trưởng kinh tế và cam kết mạnh mẽ với các mục tiêu khí hậu toàn cầu hướng tới một nền kinh tế carbon thấp, thích ứng linh hoạt với những thách thức của thời đại. Cho đến nay, tại Việt Nam đã ban hành và đang triển khai nhiều chiến lược, kế hoạch phù hợp với định hướng phát triển bền vững của đất nước,

Theo báo cáo từ Bộ Tài chính, nhu cầu nguồn lực tài chính để thực hiện các mục tiêu tăng trưởng xanh quốc gia, phát thải ròng bằng 0 vào năm 2050 là rất lớn. Theo kịch bản trung hòa các bon, tính đến năm 2050 tổng nhu cầu đầu tư dài hạn cho phát triển kinh tế xanh, kinh tế bền vững vào khoảng từ 670-700 tỷ USD, trong đó nhu cầu cho thích ứng với biến đổi khí hậu khoảng 368 tỷ USD (chiếm khoảng 6,8% GDP/năm).

Điều này đòi hỏi cần tăng cường, vận động mọi nguồn lực cho mục tiêu tăng trưởng xanh quốc gia, đặc biệt là từ thị trường vốn trái phiếu xanh, tín dụng xanh, thị trường các-bon và các nguồn huy động quốc tế bên cạnh nguồn vốn từ ngân sách nhà nước.

Tính đến 30/11/2025, dư nợ tín dụng xanh đạt khoảng 750.000 tỷ đồng, tăng bình quân 21%/năm giai đoạn 2017 - 9/2025, cao hơn mức tăng trưởng dư nợ tín dụng chung của cả nền kinh tế. Điều đấy cho thấy các ngân hàng và tổ chức tín dụng rất quan tâm tạo ra kênh vốn tín dụng cho tăng tưởng xanh và phát triển bền vững.

Phát biểu tại hội thảo "Đa dạng vốn cho phát triển bền vững" do báo Tài chính - Đầu tư tổ chức, Phó Thống đốc cho biết dù ngành ngân hàng đã có nhiều chính sách hỗ trợ khu vực này, song thực tế cho thấy cần phải đa dạng hóa nguồn lực tài chính, đòi hỏi sự tham gia của các kênh vốn trong và ngoài nước, đặc biệt từ khu vực tư nhân và thị trường vốn hợp lực cùng hệ thống ngân hàng để đáp ứng yêu cầu chuyển đổi xanh và phát triển bền vững của đất nước.

Có thể nói, việc mở rộng các kênh vốn đầu tư tài chính xanh từ nhiều khu vực, thị trường không chỉ góp phần giảm áp lực lên hệ thống ngân hàng mà quan trọng nhất còn tạo điều kiện huy động nguồn vốn trung - dài hạn linh hoạt, an toàn và hiệu quả hơn cho mục tiêu chung của quốc gia, phù hợp với xu hướng tài chính xanh toàn cầu", Phó Thống đốc khẳng định.

Phát biểu tại hội thảo, ông Vương Văn Quý-Phó Trưởng Ban chính sách tín dụng Agribank chia sẻ, nhận thức rõ trách nhiệm của một NHTM Nhà nước giữ vai trò chủ lực trong đầu tư phát triển "Tam nông", Agribank đã sớm xác định tăng trưởng xanh góp phần thực hiện mục tiêu phát triển bền vững là nhiệm vụ trọng tâm trong chiến lược kinh doanh. Ngân hàng không chỉ cung ứng vốn mà còn đồng hành cùng Chính phủ và NHNN trong việc hiện thực hóa Chiến lược quốc gia về tăng trưởng xanh giai đoạn 2021-2030.Tính đến Quý III/2025, tổng dư nợ tín dụng xanh của Agribank đạt 28.355 tỷ đồng với gần 40.000 khách hàng.

Cơ cấu tín dụng xanh của Agribank phản ánh rõ nét định hướng ưu tiên cho phát triển bền vững:Năng lượng tái tạo, năng lượng sạch: Chiếm tỷ trọng lớn nhất (hơn 53%), với dư nợ đạt 15.260 tỷ đồng; Lâm nghiệp bền vững đạt 6.944 tỷ đồng, chiếm hơn 24%, góp phần quan trọng vào việc giữ rừng và phát triển sinh kế dưới tán rừng; Nông nghiệp xanh đạt 5.973 tỷ đồng, chiếm hơn 21%, tập trung vào các mô hình nông nghiệp sạch, nông nghiệp ứng dụng công nghệ cao.

Ngoài ra, với các chương trình tín dụng trọng điểm, Agribank đã và đang triển khai quyết liệt các gói tín dụng quy mô lớn, lãi suất ưu đãi để "khơi thông" dòng vốn xanh… như Chương trình nông nghiệp công nghệ cao, nông nghiệp sạch ngân hàng đã tiên phong dành gói vốn tối thiểu 50.000 tỷ đồng với lãi suất ưu đãi giảm từ 0,5% - 1,5%/năm cho các doanh nghiệp, HTX ứng dụng công nghệ cao.

Đề án 1 triệu héc-ta lúa chất lượng cao, phát thải thấp mà Agribank đang triển khai, đây là chương trình mang tầm chiến lược quốc gia tại ĐBSCL. Agribank đã cam kết triển khai chương trình này đến năm 2030 với lãi suất thấp hơn tối thiểu 1%/năm. Tính đến 30/4/2025, Agribank đã tiếp cận hàng ngàn hộ nông dân và HTX tại 12 tỉnh ĐBSCL để triển khai. Ngân hàng cũng triển khai 03 chương trình tín dụng dành riêng cho khách hàng doanh nghiệp và cá nhân để tài trợ cho các dự án, phương án SXKD sản phẩm dịch vụ thuộc lĩnh vực xanh, giao thông xanh.

Để tìm kiếm những giải pháp khả thi, huy động và sử dụng hiệu quả các nguồn vốn này vào chuyển đổi xanh, theo các chuyên gia đến từ ADB, các quỹ đầu tư cho rằng cần nghiên cứu giải pháp phát triển thị trường vốn xanh, khuyến khích phát hành các công cụ tài chính bền vững như trái phiếu xanh, trái phiếu bền vững, cổ phiếu của các doanh nghiệp thực hành ESG… đồng thời nâng cao năng lực của doanh nghiệp trong việc tiếp cận, sử dụng và giám sát hiệu quả các dòng vốn này.

Ngoài ra, Chính phủ cần có cơ chế, chính sách ưu tiên nhằm thu hút hơn dòng vốn từ khu vực tư nhân vào các dự án xanh, tăng trưởng bền vững, bao gồm vai trò điều tiết của Nhà nước trong việc hoàn thiện khuôn khổ pháp lý, nâng cao tính minh bạch, bảo đảm an toàn, ổn định của hệ thống tài chính… có như vậy khu vực này mới đa dạng được nguồn vốn cho phát triển xanh và bền vững.