Việt Nam có những bước đi bài bản từ chiến lược ở tầm quốc gia đến triển khai các mô hình cụ thể tại địa phương và doanh nghiệp, nhằm đưa phát triển xanh trở thành trục xuyên suốt của ngành Du lịch.
Trong bối cảnh ngành Du lịch toàn cầu đang đối diện với những thách thức chưa từng có về môi trường, khí hậu và sự thay đổi trong hành vi của du khách, Việt Nam đang cho thấy một chuyển động đáng chú ý, không chỉ theo kịp xu thế phát triển xanh, bền vững mà còn chủ động đóng góp những mô hình và giải pháp có giá trị vào diễn đàn quốc tế.
Thế giới ngày nay không chỉ đếm lượt khách mà ngày càng chú trọng đến chất lượng của trải nghiệm du lịch và giá trị mà ngành Du lịch tạo ra cho cộng đồng và môi trường.
Việt Nam đang chứng kiến một sự chuyển dịch tương tự. Từ chỗ tập trung vào tốc độ tăng trưởng lượng khách quốc tế, ngành du lịch Việt Nam đang định hình lại mình như một ngành kinh tế xanh, bền vững.
Tại Hội nghị Ngành Du lịch thế giới lần thứ 4, Cục trưởng Nguyễn Trùng Khánh nhấn mạnh: “Việt Nam đã có những bước đi bài bản từ hoạch định chiến lược ở tầm quốc gia đến triển khai các mô hình cụ thể tại địa phương và doanh nghiệp, nhằm đưa phát triển xanh trở thành trục xuyên suốt của ngành Du lịch trong những thập niên tới”.
Định hướng đó không phải khẩu hiệu. Quy hoạch hệ thống Du lịch quốc gia thời kỳ 2021-2030, tầm nhìn đến năm 2045 đã xác lập mục tiêu phát triển du lịch xanh, du lịch bền vững, gắn với bảo vệ môi trường, phát huy giá trị văn hóa dân tộc và xây dựng hệ sinh thái du lịch thông minh.
Bộ VHTTDL cũng đã ban hành Chương trình “Phát triển du lịch theo hướng tăng trưởng xanh”, Đề án phát triển du lịch sinh thái và phát triển du lịch cộng đồng…, những hành động cụ thể cho thấy cam kết sâu sắc của Việt Nam.
Sự chuyển dịch xanh không thể thành công nếu thiếu vai trò tiên phong của doanh nghiệp. Từ các tập đoàn lớn như: Vinpearl, Fusion Resorts, Six Senses…, đến các doanh nghiệp nhỏ và vừa, yếu tố bền vững ngày càng được tích hợp vào chiến lược kinh doanh.
Các sản phẩm như tour du lịch sinh thái, du lịch “net zero”, nghỉ dưỡng gần gũi thiên nhiên, trải nghiệm nông nghiệp hữu cơ, trải nghiệm văn hóa bản địa… đang gia tăng đáng kể.
Câu chuyện về làng rau Trà Quế vừa được UN Tourism vinh danh là một trong những Làng du lịch tốt nhất thế giới năm 2025 là một minh chứng tiêu biểu.
Tại đây, du khách không chỉ tham quan mà còn hòa mình vào cuộc sống nông thôn, học cách trồng rau hữu cơ cùng người dân. Mô hình này vừa tạo ra giá trị kinh tế, vừa giữ gìn bản sắc văn hóa, vừa nâng cao ý thức bảo vệ môi trường cho cả du khách lẫn cộng đồng.
Trao đổi tại phiên thảo luận, Cục trưởng Nguyễn Trùng Khánh nhấn mạnh Việt Nam coi chuyển đổi số là một trong những động lực quan trọng nhất để phát triển đất nước trong kỷ nguyên mới. Điều này đã được thể hiện rõ trong Nghị quyết số 57-NQ/TW ngày 22/12/2024 Bộ Chính trị, nhấn mạnh vai trò của khoa học, công nghệ, đổi mới sáng tạo và chuyển đổi số.
Ngành Du lịch Việt Nam đang tập trung xây dựng hệ sinh thái du lịch thông minh, tích hợp dữ liệu từ các địa phương, doanh nghiệp và cơ quan quản lý. Việc hợp tác với các doanh nghiệp công nghệ, phát triển các ứng dụng của Việt Nam giúp giảm phụ thuộc vào nền tảng nước ngoài và nâng cao năng lực cạnh tranh.
Cục Du lịch Quốc gia Việt Nam đã xây dựng và đưa vào vận hành các nền tảng số dùng chung trong toàn ngành Du lịch nhằm ba mục tiêu quan trọng: (1) Hỗ trợ công tác quản lý từ Trung ương đến cơ sở; (2) Hỗ trợ hoạt động kinh doanh của doanh nghiệp; và (3) Nâng cao trải nghiệm của khách du lịch.
Cụ thể, xây dựng hệ thống cơ sở dữ liệu du lịch quốc gia, bao gồm thông tin về doanh nghiệp lữ hành, cơ sở lưu trú, hướng dẫn viên, điểm đến du lịch và các dịch vụ liên quan. Hệ thống này giúp quản lý thông tin du lịch một cách hiệu quả và đồng bộ, hỗ trợ công tác quản lý, điều hành và hoạch định chính sách phát triển du lịch bền vững.
Hỗ trợ áp dụng hệ thống vé điện tử “Trực tuyến - Liên thông - Đa phương thức” tại một số điểm đến du lịch nổi bật như Văn Miếu - Quốc Tử Giám, Khu di tích Chủ tịch Hồ Chí Minh tại Phủ Chủ tịch, Đền Quán Thánh, Bảo tàng Mỹ thuật Việt Nam... Đây là giải pháp mới có hiệu quả vượt trội, nhằm hỗ trợ các điểm du lịch đổi mới phương thức quản trị hệ thống vé tham quan, giúp kiểm soát lượng khách, giảm thiểu tình trạng quá tải và nâng cao trải nghiệm du khách, báo cáo theo hướng khoa học, thuận tiện.
Phát triển ứng dụng “Du lịch Việt Nam - Vietnam Travel” - là nền tảng số tích hợp đa dịch vụ nhằm hỗ trợ toàn diện du khách với nhiều tiện ích như: Tra cứu thông tin du lịch, bản đồ số du lịch, đặt vé máy bay, đặt phòng, mua vé tham quan, mua sắm hàng hóa, quản lý tour du lịch, phản ánh tới cơ quan chức năng... và ứng dụng “Quản trị và Kinh doanh du lịch” hỗ trợ các doanh nghiệp du lịch kết nối với khách hàng, thiết lập điểm chấp nhận thanh toán trực tuyến, cung cấp sản phẩm, kết nối với cơ quan quản lý nhà nước trong lĩnh vực du lịch.
Cục trưởng Nguyễn Trùng Khánh khẳng định: "Công nghệ số không chỉ giúp ngành Du lịch vận hành hiệu quả hơn, mà còn là một công cụ mạnh mẽ để thúc đẩy du lịch bền vững, giúp giảm áp lực lên môi trường, quản lý lượng khách, phân bổ lại dòng khách, và hỗ trợ bảo tồn tài nguyên du lịch".