Gửi bình luận
Đề xuất áp thuế 0,1% lên giao dịch vàng miếng đang được xem xét. Nhưng nhiều ý kiến vẫn băn khoăn, với mức thuế quá nhỏ, liệu chính sách này có đủ sức nặng để hạn chế đầu cơ?
Bộ Tài chính đã trình Chính phủ đưa vào dự án Luật Thuế thu nhập cá nhân (sửa đổi) quy định thu thuế đối với giao dịch mua bán vàng miếng. Theo đó, mức thuế suất đề xuất ban đầu là 0,1% trên giá chuyển nhượng, tức người bán vàng sẽ phải nộp thuế tương ứng với giá trị giao dịch thực hiện.
Nội dung chi tiết như thời điểm áp dụng, cách xác định giá tính thuế và các điều chỉnh sau này sẽ do Chính phủ quy định cụ thể trong nghị định hướng dẫn. Theo cơ quan soạn thảo, việc bổ sung đối tượng chịu thuế này nhằm tăng tính minh bạch, kiểm soát dòng tiền đầu tư vàng vật chất, đồng thời hạn chế tình trạng đầu cơ, gom hàng đẩy giá vốn gây bất ổn thị trường trong thời gian qua.
Tuy nhiên, ngay khi được công bố, đề xuất này đã thu hút sự chú ý rộng rãi của dư luận, bởi mức thuế 0,1% được cho là quá thấp để tạo tác động thực tế đến thị trường vàng miếng vốn nhiều biến động.
Luật sư Nguyễn Văn Được, Tổng giám đốc Công ty TNHH Kế toán và Tư vấn thuế Trọng Tín, Ủy viên Ban Chấp hành Hội Tư vấn thuế Việt Nam, đánh giá mức thuế mua bán vàng miếng 0,1% trên giá chuyển nhượng chưa đủ sức nặng và cú hích tác động đến thị trường vàng.
“Ví dụ, tổng giá trị mua bán vàng là 1 tỉ đồng, thuế chỉ 1 triệu đồng thì làm sao ngăn được đầu cơ”, ông Được nói và dẫn chứng, hiện nay cá nhân chuyển nhượng chứng khoán nộp thuế theo thuế suất 0,1% trên giá chuyển nhượng chứng khoán từng lần. Nếu chuyển nhượng vàng miếng cũng áp dụng theo đề xuất của Bộ Tài chính nghĩa là tương tự cách tính thuế với chứng khoán. Khi đó, mục đích nắn dòng tiền vào sản xuất, kinh doanh và thị trường chứng khoán sẽ kém hiệu quả.
“Đồng thời, việc hạn chế vàng vật chất trong dân không đạt được, còn dẫn tới tác động không tốt đến sản xuất, kinh doanh các lĩnh vực mà vàng miếng là nguyên vật liệu đầu vào”, ông Được lý giải.
Vị chuyên gia đề xuất mức thuế ban đầu nên là 0,5%, sau đó giảm xuống 0,1% khi thị trường giao dịch vàng hoạt động qua sàn vàng điện tử như cách đã từng thí điểm trước đây. Bên cạnh đó, ông cho rằng cần sửa Luật Thuế giá trị gia tăng, quy định vàng miếng cũng là đối tượng chịu thuế để thu ngay thuế 10% ở khâu bán ra của các đơn vị kinh doanh vàng miếng.
“Khi đó, hiệu quả kép về thu và điều tiết của chính sách thuế sẽ đạt tối đa”, ông nhấn mạnh.
Ở một góc nhìn khác, Luật sư Nguyễn Thị Thu Hoài – Giám đốc Công ty Luật TNHH Thuế và Luật Hà Nội nhận định, việc áp thuế 0,1% cho giao dịch vàng miếng chỉ nên coi là bước đi kỹ thuật tạm thời, nhằm khởi động cơ chế quản lý bằng dữ liệu.
“Thuế hiện nay đánh vào giá trị chuyển nhượng, không phản ánh đúng bản chất lợi nhuận hay đầu cơ. Người đầu tư dài hạn và người lướt sóng chịu chung một mức thuế, điều này chưa công bằng và chưa đạt hiệu quả điều tiết”, luật sư Hoài phân tích.
Theo bà Hoài, Việt Nam nên hướng đến đánh thuế trên phần chênh lệch lợi nhuận, tức phần giá trị tăng thêm giữa giá mua và giá bán, đồng thời miễn hoặc giảm thuế cho người nắm giữ dài hạn, tương tự chính sách ở nhiều nước châu Âu. Cách này giúp phân biệt đầu cơ với đầu tư hợp pháp, đồng thời khuyến khích người dân giao dịch qua kênh chính thức và khai báo trung thực.
Bà Hoài cũng nhấn mạnh, một chính sách thuế dù được thiết kế tốt đến đâu cũng khó phát huy tác dụng nếu thiếu minh bạch dữ liệu giao dịch. “Khi chưa có cơ sở dữ liệu tập trung, chưa giám sát được dòng tiền, thì mức thuế cao hay thấp đều không đủ sức kiểm soát. Cần quản lý thị trường vàng trên nền tảng số, nơi mọi giao dịch đều được ghi nhận và khấu trừ thuế tự động. Khi đó, người dân sẽ thấy rõ lợi ích của việc tuân thủ và giao dịch hợp pháp”, bà nói.
Theo bà Hoài, Việt Nam nên sớm xây dựng sàn giao dịch vàng điện tử tập trung, vừa tạo thuận lợi cho quản lý, vừa giúp Nhà nước có cơ sở thu thuế minh bạch và hạn chế giao dịch ngầm. Đồng thời, cần xem lại chính sách thuế vàng như một phần trong tổng thể điều hành kinh tế, kết hợp giữa quản lý thị trường, điều tiết dòng tiền và giáo dục tài chính cộng đồng.
“Thuế không chỉ là công cụ thu ngân sách mà còn là cách để Nhà nước định hình hành vi và văn hóa đầu tư. Khi chính sách thuế đi cùng dữ liệu và niềm tin, vàng sẽ trở về đúng vị thế của nó, tài sản đầu tư ổn định, thay vì kênh đầu cơ đầy rủi ro”, bà Hoài nói.
