Dấu ấn mới của du lịch biển quốc tế

Trong bối cảnh du lịch quốc tế đang định hình lại sau đại dịch, du lịch biển – đặc biệt là loại hình nghỉ dưỡng trên du thuyền – nổi lên như một xu thế phát triển bền vững. Ngày 13/6/2025, lần đầu tiên một chuyến du thuyền hạng sang khởi hành từ cảng nội địa Việt Nam – cảng Phú Mỹ (Bà Rịa – Vũng Tàu) – đi thẳng tới Singapore. Sự kiện này không chỉ đánh dấu bước chuyển mình về mặt kỹ thuật và hạ tầng trong ngành hàng hải du lịch, mà còn được xem là “phát súng mở màn” cho hành trình đưa Việt Nam bước vào bản đồ du lịch biển cao cấp toàn cầu.

Du lịch du thuyền không mới trên thế giới, nhưng tại Việt Nam, việc tổ chức chuyến đi khứ hồi từ cảng nội địa là chưa từng có tiền lệ. Trước đây, phần lớn khách Việt phải bay sang Singapore, Hong Kong hoặc Thái Lan để tham gia những hành trình tương tự. Nay, với sự kiện ngày 13/6, Việt Nam đã lần đầu tiên “xuất cảng” được một hải trình đẳng cấp – Star Voyager – có lộ trình 5 ngày 4 đêm với hơn 2.000 khách tham gia.

Theo ông Michael Goh – Chủ tịch StarDream Cruises, ba chuyến đầu tiên trong tháng 6 đều “kín vé”. Điều này chứng tỏ nhu cầu về du lịch nghỉ dưỡng biển cao cấp tại Việt Nam là có thật, không chỉ với người nước ngoài mà còn cả thị trường nội địa. Đặc biệt, chi phí cho một chuyến khứ hồi ở mức từ 13 đến 17 triệu đồng/người – hợp lý hơn nhiều so với việc phải bay sang quốc gia khác – khiến trải nghiệm du thuyền trở nên dễ tiếp cận hơn với tầng lớp trung lưu đang gia tăng mạnh mẽ ở Việt Nam.

Tuy nhiên, điều quan trọng hơn nằm ở giá trị lan tỏa. Theo ông Phạm Hà - CEO LuxGroup: “Cơ hội đang trước mắt, nếu không kịp thời nắm bắt và đồng bộ hành động, chúng ta sẽ đánh mất lợi thế vốn có. Du lịch du thuyền không chỉ là ngành ‘hái ra tiền’ mà còn giúp Việt Nam nâng tầm hình ảnh du lịch, hướng tới phân khúc cao cấp hơn, thu hút được dòng khách chi tiêu lớn và có chất lượng.”

Hạ tầng là điểm nghẽn

Tuy nhiên, ông Phạm Hà cũng thẳng thắn nhìn nhận rằng việc thiếu cảng tàu khách chuyên biệt, dịch vụ hậu cần đồng bộ, thủ tục phức tạp đang là rào cản lớn. Nếu không hành động quyết liệt, chúng ta sẽ tụt lại sau so với các quốc gia lân cận.

Trong cuộc đua mới này, điều làm nên sự khác biệt không nằm ở cảnh quan thiên nhiên bởi Việt Nam vốn đã có ưu thế ấy, mà là năng lực tiếp cận và phục vụ. Cảng Phú Mỹ hiện tại vẫn chủ yếu phục vụ hàng hóa công nghiệp nặng, chưa có nhà ga hành khách hiện đại, chưa có hệ sinh thái dịch vụ hậu cần. Việc tổ chức đón – trả khách tại đây thời gian đầu là tạm thời và mang tính thí điểm.

Ông Trương Quốc Hùng – Chủ tịch CLB Lữ hành UNESCO Hà Nội nhấn mạnh: “Đây là bước khởi đầu mang tính biểu tượng. Nhưng nếu không sớm cải thiện hạ tầng, đặc biệt là cảng biển, đường kết nối, thủ tục xuất nhập cảnh và dịch vụ hậu cần, Việt Nam sẽ bỏ lỡ cơ hội lớn này.”

Thực tế, các quốc gia thành công với du lịch du thuyền như Singapore, Nhật Bản, Ý hay Hy Lạp đều đầu tư mạnh mẽ vào hạ tầng cảng, đồng thời tạo các chính sách mở để thu hút tàu quốc tế cập bến thường xuyên. Với Việt Nam, ngoài Phú Mỹ, các điểm như Hạ Long, Đà Nẵng, Nha Trang, Phú Quốc cũng cần được quy hoạch để trở thành “home port” – nơi tàu xuất phát, không chỉ dừng chân.

Tạo bản sắc khác biệt

Một điểm then chốt nữa là phải thiết kế hành trình có bản sắc. Không chỉ dừng ở dịch vụ cao cấp, du khách còn muốn trải nghiệm văn hóa, ẩm thực, nghệ thuật và con người bản địa. Những trải nghiệm như biểu diễn ca múa truyền thống trên tàu, lớp dạy nấu món Việt, hay tour khám phá làng chài khi dừng chân… chính là chìa khóa để du thuyền từ Việt Nam trở nên khác biệt.

Ông Đặng Minh Trường, Chủ tịch Sun Group – doanh nghiệp đang đầu tư mạnh vào du lịch biển đảo từng nhận định: “Chúng ta không nên đi theo mô hình du lịch biển đại trà như trước. Cần chuyển hướng sang những sản phẩm khác biệt, gắn với trải nghiệm – tinh tế và đậm chất Việt.”

Cũng từ đó, bài toán đào tạo nhân lực trở thành yêu cầu cấp thiết. Dẫn tàu, phục vụ, biểu diễn, điều hành hải trình đều cần đến đội ngũ được huấn luyện bài bản. Việt Nam chưa có trường chuyên biệt nào đào tạo nhân sự phục vụ cho ngành công nghiệp du thuyền. Nếu không thay đổi nhanh, chúng ta có thể sở hữu hạ tầng nhưng vẫn phải thuê đội ngũ nước ngoài, điều đi ngược với kỳ vọng phát triển nội lực.

Từ giấc mơ đến hiện thực: cần chính sách quốc gia

Chuyến du thuyền đầu tiên khởi hành từ Việt Nam chỉ là khởi đầu. Để biến điều đó thành một ngành kinh tế biển thực sự, Việt Nam cần một chiến lược quốc gia về du lịch du thuyền. Chính sách ưu đãi thu hút doanh nghiệp quốc tế, đầu tư vào hạ tầng cảng biển, quy hoạch hành lang du lịch biển, đơn giản hóa thủ tục visa du lịch đường biển, liên kết vùng ven biển để tạo thành cụm du lịch logic – tất cả phải được tính đến.

Chuyên gia hàng không – du lịch Lương Hoài Nam từng đề xuất: “Nếu Việt Nam có thể trở thành điểm trung chuyển du lịch bằng đường biển, giá trị mang lại sẽ còn vượt xa du lịch hàng không truyền thống. Du thuyền chính là một phần của chiến lược phát triển kinh tế biển mà chúng ta đã đặt ra.”

Du thuyền hạng sang khởi hành từ cảng nội không còn là câu chuyện viển vông. Việt Nam đã chính thức bước chân vào cuộc chơi mới – cuộc chơi của trải nghiệm, của đẳng cấp, và của những kỳ vọng không giới hạn. Từ một hành trình 5 ngày, ngành du lịch Việt đang được trao cơ hội để bước sang một giai đoạn mới: vươn tầm, bền vững và khác biệt. Nhưng để đi xa, cần nhiều hơn những chuyến tàu – đó là cả một chiến lược tổng thể, một tinh thần quốc gia cùng đồng lòng ra khơi.