Gửi bình luận
Dù có thể giảm bớt mong muốn mở rộng của BRICS, công cụ thuế mà Tổng thống đắc cử Donald Trump đề xuất có thể gây phản ứng ngược.
Tổng thống đắc cử Donald Trump từng cam kết áp thuế 100% đối với các quốc gia BRICS nếu họ tiếp tục làm suy yếu đồng USD. Tuy nhiên, giới phân tích nhận định, mối đe dọa này không đủ sức cản trở sự mở rộng của khối này.
Gần đây, Brazil thông báo rằng Indonesia đã chính thức trở thành thành viên mới vào tuần trước, đánh dấu một bước tiến trong việc mở rộng liên minh.
Dưới thời Tổng thống Joe Biden, chính quyền Mỹ đã tỏ ra không mấy quan tâm đến khối BRICS. Cố vấn Truyền thông An ninh Quốc gia Nhà Trắng, John Kirby, từng tuyên bố hồi tháng 10 năm ngoái rằng Mỹ không coi BRICS - một liên minh kinh tế của các thị trường mới nổi - là một "mối đe dọa."
Tuy nhiên, với việc Trump chuẩn bị nhậm chức, lập trường này có thể thay đổi, đặc biệt khi ông từng đưa ra dấu hiệu về các biện pháp thuế nhằm vào BRICS nếu liên minh này làm suy yếu USD.
Duncan Wrigley, nhà kinh tế trưởng tại Pantheon Macroeconomics, nhận định rằng quy mô mở rộng của BRICS khiến khả năng Mỹ áp dụng thuế trừng phạt 100% trở nên khó khăn. Việc áp thuế có thể đẩy các quốc gia trung lập trong cuộc cạnh tranh Mỹ-Trung nghiêng về phía Bắc Kinh, đi ngược lại lợi ích chiến lược của Mỹ.
Trung Quốc, nền kinh tế lớn thứ hai thế giới, có thể đóng vai trò quan trọng trong việc giảm thiểu khó khăn cho các thành viên BRICS nếu Mỹ áp dụng biện pháp thương mại khắc nghiệt.
Trung Quốc được cho là có khả năng can thiệp để giảm thiểu tác động từ bất kỳ biện pháp thương mại nào mà Mỹ có thể áp dụng đối với các thành viên của khối BRICS, theo David Lubin, nhà nghiên cứu cấp cao tại Chatham House.
Không chỉ vậy, Brazil, Ấn Độ, hay Trung Quốc đều là các đối tác thương mại lớn của Mỹ. Việc áp 100% thuế khiến nền kinh tế Mỹ cũng đối mặt với nhiều nguy cơ, như lạm phát và gián đoạn chuỗi cung ứng gây ảnh hưởng tiêu cực đến người tiêu dùng và doanh nghiệp Mỹ.
Một phản ứng trả đũa đồng loạt từ các quốc gia BRICS cũng có thể làm tổn hại xuất khẩu Mỹ, đặc biệt trong lĩnh vực nông nghiệp và công nghệ, dẫn đến nguy cơ chiến tranh thương mại kéo dài.
Đó là chưa kể tới việc áp thuế ở mức cao này có thể vi phạm quy định của WTO, làm suy giảm uy tín của Mỹ và dẫn đến tranh chấp pháp lý quốc tế hay không. Mặt khác, chính sách này cũng có nguy cơ làm BRICS đoàn kết hơn, giảm tầm ảnh hưởng của Mỹ trong các vấn đề kinh tế và địa chính trị toàn cầu.
Tuy nhiên, sự thiếu liên kết chiến lược và hành động cụ thể khiến nhiều nhà quan sát đặt câu hỏi liệu BRICS có thực sự đe dọa vị thế của Mỹ hay không.
Theo Duncan Wrigley, liên minh các thị trường mới nổi hiện tại không hơn gì một "diễn đàn thảo luận." Khối này vẫn còn quá lỏng lẻo và thiếu tổ chức để tạo ra bất kỳ thay đổi thực chất nào, với hội nghị thượng đỉnh năm 2024 ở Kazan không mang lại "gì thực sự cụ thể.
Một trong những tham vọng lớn nhất của BRICS là giảm sự phụ thuộc vào đồng USD. Nga đã thúc đẩy mạnh mẽ điều này nhằm tránh các biện pháp trừng phạt kinh tế từ Mỹ. Một đề xuất đáng chú ý là việc tạo ra đồng tiền chung cho BRICS, do Brazil khởi xướng, nhưng ý tưởng này vẫn chưa được hiện thực hóa.
Bên cạnh đó, BRICS vẫn đối mặt với nhiều rào cản nội tại. Sự thống trị của Trung Quốc trong khối gây ra không ít lo ngại về mất cân bằng thương mại và ảnh hưởng chính trị. “Ngay cả khi Trung Quốc muốn tận dụng vị thế, sự thận trọng từ các thành viên khác sẽ là yếu tố giới hạn,” chuyên gia Mihaela Papa từ MIT nhận xét.
Chưa kể nhiều thành viên BRICS vẫn duy trì quan hệ thân thiện với Mỹ, xem Washington như một đối tác thương mại quan trọng. Gustavo Medeiros, Trưởng nhóm nghiên cứu tại Tập đoàn Ashmore, nhấn mạnh rằng không có lý do để tin rằng các thành viên BRICS sẽ chủ động đối đầu kinh tế hay địa chính trị với Mỹ trong trường hợp xảy ra căng thẳng thương mại giữa Washington và Bắc Kinh.
