Đề xuất giảm thủ tục hành chính doanh nghiệp đóng tàu thuỷ

Cục Đăng kiểm Việt Nam kiến nghị sửa quy định về điều kiện đầu tư, kinh doanh trong lĩnh vực đường thủy nội địa, theo hướng cắt bỏ, đơn giản hóa thủ tục.

Theo Cục Đăng Kiểm Việt Nam, hiện nay, các cơ sở đóng mới và sửa chữa phương tiện thủy nội địa phải thực hiện thủ tục đánh giá và công nhận cơ sở đủ điều kiện kỹ thuật.

Tuy nhiên, thực tế cho thấy hoạt động này không được quy định cụ thể trong Luật Giao thông đường thủy nội địa.

Trong khi đó, việc đánh giá gây phát sinh thủ tục không cần thiết, đặc biệt với các cơ sở nhỏ, hộ kinh doanh cá thể, nhiều doanh nghiệp phản ánh gây khó khăn, tốn chi phí và thời gian.

Theo đại diện Cục Đăng kiểm Việt Nam, Quy chuẩn kỹ thuật quốc gia về cơ sở đóng mới, hoán cải, sửa chữa phục hồi phương tiện thủy nội địa (QCVN 89: 2015/BGTVT) có rất nhiều điều kiện kỹ thuật về số lượng kỹ sư, công nhân, thợ hàn, cẩu, máy gia công… cơ sở đóng mới và sửa chữa phương tiện thủy nội địa phải thỏa mãn mới được cấp giấy chứng nhận đủ điều kiện kỹ thuật.

Tuy nhiên, việc đầu tư nhân lực và tài chính để đóng một loại tàu cụ thể cần một quá trình rất dài và chia làm nhiều giai đoạn, trong rất nhiều trường hợp là vừa thi công, vừa đầu tư.

Nếu không chấp nhận cấp thông báo đủ năng lực khi cơ sở chưa đầu tư đầy đủ sẽ gây lãng phí và tạo sức ép tài chính lớn lên doanh nghiệp.

Mặt khác đối với nhiều nhà máy, việc xác định cỡ tàu ngay từ khi xây dựng rất khó, bởi điều này còn phụ thuộc vào thị trường tại từng thời điểm khác nhau.

Đối với quy định cơ sở đóng mới, hoán cải, sửa chữa phục hồi các loại phương tiện cỡ nhỏ có chiều dài thiết kế dưới 20m; phương tiện có động cơ với tổng công suất máy chính dưới 50 sức ngựa; phương tiện có động cơ với tổng công suất máy chính đến 15 sức ngựa và có sức chở đến 12 người, quy định hiện hành phải có tối thiểu 1 người có chứng chỉ sơ cấp công nghệ chế tạo vỏ tàu thủy.

Qua khảo sát của Cục Đăng kiểm Việt Nam cho thấy, nhiều cơ sở nhỏ vẫn có khả năng thực hiện các công việc cơ bản nhờ kinh nghiệm thực tế lâu năm, mà không cần chứng chỉ chính thức.

Ngoài ra, cũng không có bằng chứng rõ ràng cho thấy việc yêu cầu chứng chỉ sơ cấp của thợ trên đã góp phần đáng kể vào việc nâng cao an toàn hoặc chất lượng sản phẩm.

Do đó, cần cân nhắc bãi bỏ quy định này để khuyến khích các cơ sở tự đào tạo hoặc mời chuyên gia có kinh nghiệm trong lĩnh vực đóng mới/sửa chữa tàu thủy khi cần thiết.

Việc tuân thủ quy chuẩn có thể áp dụng trong giai đoạn thi công và kiểm định phương tiện, không cần áp đặt từ khâu đăng ký kinh doanh.

Từ đó, Cục Đăng kiểm đề xuất sửa đổi, bổ sung Nghị định 128/2018/NĐ-CP quy định về điều kiện đầu tư, kinh doanh trong lĩnh vực đường thủy nội địa, theo hướng bỏ yêu cầu đánh giá và công nhận cơ sở để giảm thủ tục hành chính, thay bằng cơ chế hậu kiểm hiệu quả hơn.

Hiện trên cả nước có 88 doanh nghiệp đóng tàu biển và 411 cơ sở đóng phương tiện thủy nội địa. Trong đó, có khoảng 120 doanh nghiệp đóng, sửa chữa tàu có trọng tải lớn hơn 1.000 tấn.

Việt Nam được đánh giá có nhiều lợi thế cạnh tranh trong ngành công nghiệp tàu thuỷ. Việt Nam có đường bờ biển dài, vị trí địa lý thuận lợi cho sự phát triển của ngành vận tải biển, đóng tàu, phục vụ cả nhu cầu nội địa và xuất khẩu.

Cùng đó, công nghiệp tàu thủy Việt Nam đã đóng được hầu hết các gam tàu tổng hợp, tàu hàng rời, tàu dầu, tàu chở ô tô, xây dựng được một số cơ sở công nghiệp phụ trợ hỗ trợ ngành công nghiệp tàu thủy.

Chuyên gia đánh giá, để nắm bắt được cơ hội, Việt Nam cần tận dụng và phát huy những lợi thế sẵn có và có những giải pháp cụ thể trong từng vấn đề từ nguồn nhân lực, chính sách, công nghệ, phát triển cơ sở hạ tầng, tháo gỡ vướng mắc về tài chính…

Đồng thời, cần những giải pháp mang tính đột phá, có chiến lược trong việc phát triển, thúc đẩy ngành đóng tàu. Đồng thời, tận dụng nguồn lực lao động với chi phí lao động cạnh tranh trước năm 2030, cũng như liên kết với các trường đào tạo để nâng cao chất lượng nguồn nhân lực cho phát triển đóng tàu. Đặc biệt trong đó là nền tảng cơ chế vững chắc và thuận lợi cho doanh nghiệp.