Đề xuất quy định công khai giá trang thiết bị y tế chưa thống nhất với quy định về giá

Trả lời Công văn số 9216/BYT-TB-CT ngày 29/10/2021 của Bộ Y tế về việc đề nghị cho ý kiến Đề xuất quy định công khai giá trang thiết bị y tế (Đề xuất), Phòng Thương mại và Công nghiệp Việt Nam (VCCI) cho rằng, quy định tại Đề xuất dường như chưa thống nhất với quy định tại pháp luật về giá, chưa hợp lý và thiếu khả thi.

Theo VCCI, việc yêu cầu doanh nghiệp công khai giá vốn của trang thiết bị y tế cần xem xét trên một số phương diện:

Thứ nhất, quy định này dường như chưa thống nhất với quy định tại pháp luật về giá. Cụ thể, theo pháp luật về giá, mặt hàng trang thiết bị y tế thuộc diện niêm yết giá, tức là công khai giá bán để khách hàng nhận biết, việc này hiện đã được thực hiện qua Cổng thông tin công khai giá bán và giá trúng thầu trang thiết bị y tế. Pháp luật về giá không có quy định cho phép cơ quan nhà nước đặt ra yêu cầu doanh nghiệp phải công khai giá vốn của sản phẩm.

Thứ hai, quy định này chưa hợp lý và khả thi khi khó khăn trong việc kê khai: một số nội dung như chi phí chung, lợi nhuận dự kiến, giá vốn sản xuất… rất khó xác định chính xác và không có công thức chuẩn xác để xác định. Theo VCCI, việc này dẫn đến doanh nghiệp sẽ không biết công khai mức như thế nào cho đúng bởi theo phản ánh của doanh nghiệp khi thực hiện đăng ký giá, việc kê khai các nội dung này rất phức tạp và có nhiều cách hiểu khác nhau giữa doanh nghiệp và cơ quan Nhà nước;

Bất lợi với doanh nghiệp: chi phí sản xuất, kinh doanh (nói chung) là bí mật của doanh nghiệp trong việc cạnh tranh với các đối thủ trên thị trường. Theo VCCI, việc yêu cầu doanh nghiệp công khai các nội dung này sẽ tạo điều kiện để các doanh nghiệp khác nắm bắt được, từ đó có thể dẫn đến bất lợi với doanh nghiệp nói riêng và môi trường kinh doanh nói chung;

Việc công khai giá CIF và chi phí sản xuất cũng tạo ra sự so sánh không công bằng giữa các doanh nghiệp: doanh nghiệp có thể kinh doanh nhiều mặt hàng, nhưng có thể chỉ một số là có lợi thế cạnh tranh hơn hẳn với đối thủ (chẳng hạn: tìm được nguồn hàng tốt, ưu đãi riêng từ đơn vị xuất khẩu, nhập khẩu song song…), còn các mặt hàng khác kém hoặc không có lợi thế cạnh tranh (nhưng vẫn cần để duy trì đơn hàng với khách). Theo VCCI, việc công khai chi phí qua một cổng thông tin có thể dẫn đến tình trạng so sánh không công bằng, trung thực, tập trung vào một số mặt hàng, từ đó ảnh hưởng đến uy tín của doanh nghiệp;

Tạo gánh nặng thủ tục hành chính cho doanh nghiệp: các nội dung dự kiến công khai tương đối nhiều, trong đó một số nội dung dễ dàng thay đổi như giá CIF, giá vốn sản xuất, các khoản thuế phí, chi phí. Theo VCCI, việc này khiến doanh nghiệp phải liên tục cập nhật để phù hợp với giá cả thực tế, từ đó tạo ra gánh nặng thực thi quy định;

Từ đó, VCCI cho rằng, nếu như Đề xuất này nhằm giải quyết tình trạng hiện nay khi các đơn vị, cơ sở y tế gặp khó khăn trong việc xác định mức giá phù hợp khi thực hiện đấu thầu mua sắm trang thiết bị y tế thì có thể giải quyết qua một trong số các hình thức như:

Đăng ký giá - Điều 26 Luật Giá cho phép cơ quan nhà nước kiểm tra yếu tố hình thành giá (với các thông tin về giá tương tự như Đề xuất) khi giá mặt hàng đó có biến động bất thường. Việc kiểm tra yếu tố hình thành giá sẽ đảm bảo khả năng kiểm soát của Nhà nước với giá cả mặt hàng đó mà vẫn giữ bí mật cho các doanh nghiệp;

Yêu cầu công khai trực tiếp với tư cách bên mua - Đơn vị, cơ sở y tế hoàn toàn có quyền yêu cầu các doanh nghiệp cung cấp thông tin, trong đó có giá CIF trong quá trình thương thảo hợp đồng mua sắm thiết bị. Việc này sẽ giúp cơ sở y tế có thêm thông tin trong việc tiến hành hoàn tất mua sắm theo phương thức chỉ định thầu.

Trên cơ sở đã nêu, VCCI đề nghị cơ quan soạn thảo cân nhắc lại việc áp dụng quy định này.