Địa phương "tăng tốc" làm nhà ở xã hội

VI ANH• 26/12/2023 03:00

Các địa phương trên cả nước đang tích cực đẩy mạnh việc phát triển nhà ở xã hội theo Đề án “Đầu tư xây dựng ít nhất 1 triệu căn hộ nhà ở xã hội cho đối tượng thu nhập thấp".

>>Hàng loạt địa phương kêu gọi đầu tư dự án nhà ở

Tháng 4/2023, Phó Thủ tướng Chính phủ Trần Hồng Hà ký Quyết định 338/QĐ-TTg phê duyệt Đề án “Đầu tư xây dựng ít nhất 1 triệu căn hộ nhà ở xã hội cho đối tượng thu nhập thấp, công nhân khu công nghiệp giai đoạn 2021 – 2030”. Đề án đặt ra mục tiêu đến năm 2030, tổng số căn hộ các địa phương hoàn thành là 1.062.200 căn. Trong đó, giai đoạn 2021 - 2025 hoàn thành 428.000 căn; giai đoạn 2025-2030 hoàn thành 634.200 căn.

Tuy nhiên, còn khoảng cách xa so với mục tiêu bởi đã quá nửa thời gian của giai đoạn 2021-2025, cả nước mới chỉ đạt 4,7% kế hoạch đề ra.

Nguồn cung mới chỉ đáp ứng 20% nhu cầu của công nhân lao động.

Nguồn cung nhà ở xã hội mới chỉ đáp ứng 20% nhu cầu của công nhân lao động

Địa phương "tăng tốc"

Ông Nguyễn Văn Đính - Chủ tịch VARS lý giải rằng, mặc dù cơ quan Chính phủ có những chỉ đạo và ban hành chính sách quyết liệt để thu hút doanh nghiệp tham gia vào phát triển, kịp thời giải quyết vướng mắc theo thẩm quyền. Tuy nhiên, tại một số địa phương, công tác triển khai vẫn còn hạn chế và ảnh hưởng đến kết quả thực thi. Đặc biệt, một số khó khăn và vướng mắc trong việc phát triển nhà ở xã hội, nhà ở công nhân vẫn tồn tại, tạo ra trở ngại trong quá trình triển khai, khiến cho nguồn cung nhà ở xã hội trở nên "nhỏ giọt".

Có thể thấy, việc thực hiện chương trình phát triển nhà ở xã hội, nhà ở công nhân khu công nghiệp những năm qua kết quả đạt được còn khiêm tốn là bởi khó khăn từ khâu chuẩn bị đầu tư cho đến thực hiện. Cụ thể, các dự án thường gặp vướng mắc về cơ sở pháp lý như thực hiện quy định phương pháp định giá đất chưa thống nhất; quy hoạch sử dụng đất đã được công bố nhưng chưa có kế hoạch sử dụng đất hàng năm của cấp huyện. Trong khi đó, khâu thực hiện phải đối mặt với trở ngại trong phối hợp giữa các sở, ban, ngành, địa phương. Chưa kể, cơ chế, chính sách ưu đãi và hỗ trợ tiếp cận nguồn vốn giá rẻ chưa cụ thể, thủ tục còn rắc rối.

>>Bất động sản công nghiệp: Tránh bẫy tăng trưởng nóng

Mặc dù vậy, qua số liệu từ Sở Xây dựng cho thấy, tốc độ phát triển phân khúc này cũng đã khả quan hơn. Cụ thể, trong năm 2021, cả nước chỉ có 3.046 căn hộ hoàn thành xây dựng và 2.127 căn hộ đủ điều kiện bán nhà ở hình thành trong tương lai. Tuy nhiên, đến năm 2022, những con số trên đã tăng lần lượt gấp đôi và gấp bốn lần với 6.196 căn hoàn thành xây dựng và 8.245 căn hộ đủ điều kiện bán nhà ở hình thành trong tương lai.

Bên cạnh đó, chính quyền địa phương cũng đã bắt đầu "tăng tốc". Trong năm 2021 và 2022, mỗi năm cả nước chỉ có 9 dự án được cấp phép mới với quy mô khoảng gần 6.000 căn hộ. Trong khi đó, riêng quý 3/2023, thị trường đã có tới 12 dự án với quy mô 12.679 căn hộ được chấp thuận chủ trương đầu tư.

Kỳ vọng từ những chính sách mới

Phân khúc nhà ở xã hội được kỳ vọng sẽ là giải pháp “cứu cánh” cho doanh nghiệp bất động sản giữa bối cảnh dòng tiền tắc nghẽn, thị trường bất động sản gặp khó khăn, tiềm ẩn nhiều nguy cơ và rủi ro. Bởi vậy, các chuyên gia kỳ vọng sửa đổi mới đây từ các chính sách trong lĩnh vực này sẽ giúp gỡ khó cho các doanh nghiệp và giúp đạt được các mục tiêu đề ra.

Nhiều kỳ vọng rằng các chính sách mới sẽ giúp nguồn cung nhà ở xã hội tăng trong thời gian tới.

Đặc biệt, việc thông qua Luật Nhà ở sửa đổi mới đây, với nhiều quy định “gỡ khó” cho người mua lẫn chủ đầu tư phát triển dự án nhà ở xã hội, sẽ tạo sức hấp dẫn và thu hút thêm doanh nghiệp tham gia phát triển phân khúc này, cũng như tăng khả năng tiếp cận cho người thu nhập thấp.

Theo đó, tại Luật Nhà ở vừa được Quốc hội thông qua, chủ đầu tư phát triển nhà ở xã hội sẽ nhận được hàng loạt ưu đãi với cơ chế thông thoáng hơn. Điển hình như việc dành 20% quỹ đất nhà ở xã hội sẽ thuộc trách nhiệm quy hoạch của từng địa phương; chủ đầu tư dự án nhà ở xã hội sẽ được miễn tiền sử dụng đất, tiền thuê đất đối với toàn bộ diện tích đất của dự án; chỉ áp biên lợi nhuận với phần diện tích nhà ở xã hội... Đáng chú ý, Luật Nhà ở mới còn có điểm tiến bộ, gỡ khó cho người dân, đó là bãi bỏ điều kiện cư trú với đối tượng được mua, thuê mua nhà ở xã hội.

Các chuyên gia đánh giá rằng, đây chính là những động lực quan trọng để tạo đà cho phân khúc nhà ở xã hội, nhà giá rẻ dành cho người thu nhập thấp bứt phá trong thời gian tới.