Điều gì đằng sau cuộc "tháo chạy" của lãnh đạo cấp cao Apple?

Với việc các giám đốc điều hành cấp cao, những kiến trúc sư của thành công hiện tại, đồng loạt rời đi, tương lai của gã khổng lồ công nghệ này, đặc biệt là trong cuộc đua trí tuệ nhân tạo (AI), đang bị đặt dưới dấu hỏi.

Trong vòng chỉ vài tuần, một loạt các lãnh đạo cấp C-suite báo cáo trực tiếp cho CEO Tim Cook đã thông báo rời công ty, bao gồm các vị trí quan trọng như Tổng cố vấn (General Counsel) và trưởng bộ phận các vấn đề chính phủ. Đáng chú ý hơn, các trụ cột kỹ thuật như người đứng đầu bộ phận AI và thiết kế giao diện cũng đã từ chức.

Đỉnh điểm của sự lo lắng nội bộ là tin tức về việc Johny Srouji, Phó Chủ tịch Cấp cao về Công nghệ Phần cứng và là kiến trúc sư của nỗ lực chip nội bộ nổi tiếng của Apple, đang nghiêm túc cân nhắc việc rời đi. Srouji, người mà sự ra đi được cho là sẽ là một cú sốc lớn đối với công ty, đã thảo luận với Cook và chia sẻ với đồng nghiệp về ý định tìm kiếm cơ hội mới.

Nguyên nhân đa chiều

Cuộc "di cư" này không chỉ là một hiện tượng đơn lẻ mà là sự kết hợp phức tạp của nhiều yếu tố. Một phần của sự biến động phản ánh thực tế nhân khẩu học của một đội ngũ lãnh đạo đã gắn bó với Apple trong nhiều thập kỷ.

Nhiều giám đốc điều hành kỳ cựu đang bước vào hoặc sắp bước vào độ tuổi nghỉ hưu. Sự ra đi của Jeff Williams (COO lâu năm) và thông báo nghỉ hưu sắp tới của Tổng cố vấn Kate Adams cùng Phó chủ tịch Lisa Jackson là những ví dụ điển hình.

Bản thân Cook cũng vừa bước sang tuổi 65, mặc dù các nguồn tin thân cận cho rằng ông khó có thể rời ghế CEO ngay lập tức. Tuy nhiên, sự ra đi của họ đã tạo ra những lỗ hổng lớn và một cuộc chuyển giao quyền lực cần thiết.

Thế nhưng, phần lớn sự chảy máu chất xám lại tập trung vào các tài năng trẻ hơn và chủ chốt trong lĩnh vực công nghệ, đặc biệt là AI.

Đây là những người bị thu hút bởi các đối thủ, bao gồm Meta Platforms và OpenAI, với những gói bồi thường "khủng" và cam kết về một tương lai công nghệ đột phá. Sự hấp dẫn của các công ty khởi nghiệp nhanh nhẹn và các gã khổng lồ đang dẫn đầu cuộc đua AI đã làm lu mờ sự ổn định truyền thống của Apple, khiến công ty phải vật lộn trong việc giữ chân nhân tài. Theo Bloomberg, Tim Cook hiện đang tìm cách đối phó bằng cách đưa ra các gói bồi thường mạnh mẽ hơn nhằm giữ chân các nhân viên chủ chốt.

Một vấn đề quan trọng hơn cả là sự bất mãn về chiến lược AI. Việc Apple Intelligence, nền tảng AI tạo sinh của công ty, bị chậm trễ và chỉ cung cấp các tính năng "dưới mức mong đợi", cùng với sự chậm trễ kéo dài của phiên bản Siri được đại tu, đã gây ra sự thất vọng nội bộ. Việc phần mềm này phải phụ thuộc nặng nề vào Google Gemini để lấp đầy khoảng trống năng lực được xem là một sự thừa nhận công khai về việc Apple đang bị tụt lại phía sau.

Chính điều này đã dẫn đến sự ra đi của những lãnh đạo như John Giannandrea, Trưởng bộ phận AI, và Alan Dye, Phó chủ tịch thiết kế giao diện, người đã chuyển sang đơn vị Reality Labs của đối thủ Meta. Dye được cho là rời đi vì mong muốn tích hợp AI sâu hơn vào sản phẩm, một điều mà ông cảm thấy Apple đã không theo kịp.

Mảng nào chịu ảnh hưởng nhất?

Sự ra đi của các chuyên gia hàng đầu không chỉ thay đổi cơ cấu quyền lực tại nhà sản xuất iPhone, mà còn thách thức các dự án tương lai của Apple trên nhiều lĩnh vực.

Trước hết, AI và máy học có thể là mảng chịu thiệt hại nặng nề nhất. Sự ra đi của Giannandrea chỉ là phần nổi. Toàn bộ tổ chức AI đã chứng kiến sự sụp đổ khi Ruoming Pang (Trưởng bộ phận mô hình AI), cùng với hàng chục nhà nghiên cứu AI hàng đầu khác, rời bỏ công ty để gia nhập Meta và OpenAI.

Ngay cả nhóm phần mềm robot AI, chịu trách nhiệm phát triển các sản phẩm tương lai như robot để bàn (tên mã J595) và bot di động, cũng mất đi lãnh đạo Jian Zhang (chuyển sang Meta) và chứng kiến nhiều kỹ sư khác đi theo. Sự ra đi hàng loạt này không chỉ làm giảm năng lực nghiên cứu mà còn khiến tinh thần nhân viên trong bộ phận này suy giảm.

Để khắc phục, quyền lực AI đã được tái phân bổ, với Craig Federighi, Trưởng bộ phận phần mềm, trở thành Trưởng bộ phận AI trên thực tế. Apple cũng buộc phải thuê ngoài, chiêu mộ Amar Subramanya, một cựu nhân viên của Google và Microsoft, làm Phó chủ tịch AI để báo cáo trực tiếp cho Federighi.

Ở bộ phận Thiết kế và giao diện người dùng, sự ra đi của Alan Dye là một đòn giáng mạnh vào di sản thiết kế vốn là niềm tự hào của Apple.

Dye, người đã dành 19 năm ở Apple, không chỉ chịu trách nhiệm về giao diện hệ điều hành mà còn giám sát thiết kế phần mềm cho các sản phẩm thế hệ mới như robot để bàn. Cuộc "đào tẩu" của ông sang Meta, đối thủ cạnh tranh gay gắt trong lĩnh vực thực tế ảo, là một sự kiện đáng chú ý. Thậm chí, một số nhà thiết kế giao diện khác cũng đã rời đi, bao gồm Billy Sorrentino (chuyển sang Meta).

Những sự ra đi này làm dấy lên lo ngại về khả năng Apple duy trì ưu thế thẩm mỹ và tính đột phá trong thiết kế, nhất là khi nhóm thiết kế phần cứng cũng đã bị "quét sạch" trong nửa thập kỷ qua, với nhiều người đi theo cựu thiết kế trưởng Jony Ive hoặc chuyển sang các công ty khác.

Mặc dù mảng phần cứng và chip có sự ổn định hơn, nhưng nguy cơ mất Johny Srouji là mối đe dọa lớn nhất đối với sự vượt trội về chip của Apple. Hệ thống chip nội bộ (Apple Silicon) là tài sản quý giá nhất của công ty, mang lại lợi thế hiệu suất đáng kể so với các đối thủ. Cook đã nỗ lực giữ chân Srouji bằng cách đề nghị một gói lương thưởng lớn và gợi ý thăng chức lên vai trò Giám đốc Công nghệ (CTO), một vị trí có thể khiến ông trở thành giám đốc điều hành quyền lực thứ hai. Nguy cơ ra đi của Srouji cho thấy ngay cả những trụ cột kỹ thuật vững chắc nhất cũng đang tìm kiếm cơ hội hoặc tầm ảnh hưởng lớn hơn.

Trong bối cảnh Cook duy trì rằng Apple đang nghiên cứu dòng sản phẩm sáng tạo nhất trong lịch sử, bao gồm iPhone gập và robot, việc công ty chưa ra mắt một danh mục sản phẩm thành công mới trong một thập kỷ đã khiến họ dễ bị tổn thương trước các đối thủ tập trung vào AI. Cuộc khủng hoảng nhân sự hiện tại là một lời cảnh báo rõ ràng rằng Apple không chỉ phải cạnh tranh về sản phẩm mà còn phải chiến thắng trong cuộc chiến giành giật nhân tài để đảm bảo vị thế của mình trong kỷ nguyên AI sắp tới.