Điều kiện lập cơ sở giáo dục nghề nghiệp vốn nước ngoài: Chưa sàng lọc được nhà đầu tư chất lượng!

Chính phủ vừa ban hành Nghị định15/2019/NĐ-CP quy định chi tiết một số điều và biện pháp thi hành Luật giáo dục nghề nghiệp, trong đó quy định điều kiện cho phép thành lập cơ sở giáo dục nghề nghiệp có vốn đầu tư nước ngoài. Nghị định có hiệu lực từ ngày 20/3/2019.

Trong đó, đáng chú ý là điều kiện cho phép thành lập cơ sở giáo dục nghề nghiệp có vốn đầu tư nước ngoài quy định, có địa điểm xây dựng cơ sở vật chất bảo đảm diện tích đất sử dụng tối thiểu của trung tâm giáo dục nghề nghiệp là 1.000 m2; của trường trung cấp là 10.000 m2 đối với khu vực đô thị và 20.000 m2 đối với khu vực ngoài đô thị; của trường cao đẳng là 20.000 m2 đối với khu vực đô thị và 40.000 m2 đối với khu vực ngoài đô thị.

Ngoài ra, còn phải kể đến điều kiện vốn đầu tư thành lập bằng nguồn vốn hợp pháp, không bao gồm giá trị về đất đai, cụ thể như sau: Đối với trung tâm giáo dục nghề nghiệp tối thiểu là 5 tỷ đồng; đối với trường trung cấp tối thiểu là 50 tỷ đồng; đối với trường cao đẳng tối thiểu là 100 tỷ đồng.

Đáng chú ý, nghị định cũng quy định cụ thể điều kiện cho phép thành lập phân hiệu của trường trung cấp, trường cao đẳng có vốn đầu tư nước ngoài gồm: Có đề án thành lập phân hiệu, trong đó nêu rõ sự cần thiết thành lập; tên gọi, phạm vi hoạt động; kế hoạch xây dựng, phát triển và ngành, nghề, trình độ, quy mô đào tạo tương ứng với từng giai đoạn phát triển phân hiệu và các minh chứng kèm theo; có hợp đồng hoặc thỏa thuận về nguyên tắc thuê cơ sở vật chất phù hợp và ổn định trong thời gian ít nhất là 05 năm; mức đầu tư ít nhất phải đạt 25% các mức: với trung tâm giáo dục nghề nghiệp tối thiểu là 5 tỷ đồng; đối với trường trung cấp tối thiểu là 50 tỷ đồng; đối với trường cao đẳng tối thiểu là 100 tỷ đồng.

Chia sẻ với Diễn đàn Doanh nghiệp liên quan đến các điều kiện cho phép thành lập cơ sở giáo dục nghề nghiệp có vốn đầu tư nước ngoài, Luật sư Trần Dự - thành viên Công ty kiểm toán E&Y nhận định: “ Ngay từ đầu khi những văn bản này còn đang ở giai đoạn “thai nghén” của hoạt động soạn thảo, chúng tôi cũng đã có ý kiến. Cá nhân tôi cho rằng, những rào cản tương đối hình thức này là vấn đề hoàn toàn không nên có”.

Theo đó, Luật sư Trần Dự cho biết, nhìn ở góc độ của cơ quan chủ quản, nhà nước thì đây được xem là những tiêu chuẩn để “sàng lọc” nhà đầu tư.

Nhà nước quy định điều kiện kinh doanh như vậy là không muốn có quá nhiều đối tượng – những nhà đầu tư tư nhân không có năng lực tham gia vào thị trường, làm rối loạn thị trường và khó quản lý.... thay vào đó muốn có những nhà đầu tư chất lượng tham gia vào thị trường.

“Về mặt nguyện vọng mà nói thì hoàn toàn hợp lý, không có gì sai trong trường hợp này”, Luật sư Trần Dự khẳng định.

Mặt khác, nhìn ở khía cạnh sàng lọc các đối tượng tham gia vào thị trường, trước tiên, những yếu tố như năng lực, trí tuệ, khả năng giảng dạy, trình độ kinh nghiệm, trí thức.... là những yếu tố định tính, không sàng lọc được. Vì vậy, các quy định mới hướng đến những tiêu chí “cứng” để sàng lọc như diện tích đất hoặc tổng mức đầu tư phải có là bao nhiêu? Đây là những tiêu chí không liên quan đến trình độ, chất lượng của doanh nghiệp, nhà đầu tư có thể tham gia vào thị trường giáo dục.

Chính vì vậy, theo chúng tôi, những tiêu chí này ngay từ đầu là không nên, vì nó sẽ hạn chế rất nhiều đơn vị có khả năng cung cấp chất lượng, sản phẩm, dịch vụ tốt tuy nhiên vì giới hạn về nguồn vốn, đất đai mà không thể gia nhập thị trường đầu tư giáo dục. Ngược lại, có nhiều đơn vị họ “lấn sân”, ví dụ như làm bất động sản, hoặc những ngành nghề khác, không có chuyên môn về giáo dục nhiều, tuy nhiên, họ đáp ứng được tiêu chuẩn về đất, tiền thì họ vẫn có được giấy phép. Điều này có nguy cơ làm cho thị trường bị bóp méo thị trường hơn.