Vingroup, FPT, Hoa Sen, Becamex, VinaCapital, CMC, VNG, MoMo, CT Group... góp tiền ủng hộ quỹ đầu tư mạo hiểm nhằm hỗ trợ các hoạt động đổi mới sáng tạo và phát triển khởi nghiệp.
Tại buổi gặp gỡ cộng đồng khoa học công nghệ, khởi nghiệp sáng tạo diễn ra chiều 9/12, Bí thư Trung ương Đảng, Bí thư Thành ủy TPHCM Trần Lưu Quang cho biết, TPHCM sẽ tính toán cách thức hỗ trợ thuế để kêu gọi quỹ đầu tư mạo hiểm vào thành phố khởi nghiệp, đổi mới sáng tạo.
Theo Bí thư Thành ủy, muốn kêu gọi quỹ đầu tư mạo hiểm nước ngoài vào TPHCM đầu tư lĩnh vực khoa học công nghệ, khởi nghiệp sáng tạo thì phải có chính sách ưu đãi về thuế, nhưng việc miễn giảm thuế thuộc thẩm quyền của cơ quan Trung ương. Tuy nhiên, HĐND TPHCM có thể hỗ trợ một phần thuế cho quỹ đầu tư mạo hiểm như cách hỗ trợ một số lĩnh vực khác đã áp dụng.
Ông đánh giá việc hỗ trợ này với kỳ vọng giúp thành phố thu lại khoản lớn hơn, tạo niềm hứng khởi cho cộng đồng doanh nghiệp để làm những điều lớn lao hơn.
Trước đó, đề xuất lên Bí thư Thành ủy, ông Don Lam, Tổng Giám đốc Tập đoàn VinaCapital, cho rằng thành lập Quỹ đầu tư mạo hiểm TPHCM theo mô hình PPP, đóng vai trò vốn mồi nhằm thu hút thêm nguồn lực tư nhân và quốc tế.
Để thu hút các quỹ đầu tư, ông Don Lam cho rằng thành phố cần tăng cường đối thoại, kêu gọi sự tham gia của các quỹ quốc tế và có những chính sách cụ thể như miễn giảm thuế, cải cách mạnh mẽ thủ tục hành chính nhằm tạo môi trường thuận lợi hơn cho đầu tư vào công nghệ.
Tại buổi gặp, nhiều doanh nghiệp đã chung tay ủng hộ lập quỹ đầu tư mạo hiểm với tổng kinh phí 150 tỷ đồng. Trong đó, Tập đoàn Vingroup đóng góp 50 tỷ đồng, các tập đoàn khác như Hoa Sen, FPT, Becamex, VinaCapital, CMC, VNG, MoMo, CT Group… cùng đóng góp với mỗi tập đoàn 10 tỷ đồng.
Quỹ đầu tư mạo hiểm theo kế hoạch được lập bằng ngân sách Nhà nước hỗ trợ các hoạt động đổi mới sáng tạo và phát triển khởi nghiệp. Thành phố cũng lên kế hoạch sẽ tập trung đầu tư phát triển bốn mô hình trung tâm đổi mới sáng tạo để xây dựng chính sách phát triển gồm: Đại học Quốc gia TPHCM, Khu Công nghệ cao TP HCM, Tập đoàn Becamex và khu vực trung tâm TP HCM cũ với những doanh nghiệp mở đường như Tập đoàn FPT, Tập đoàn CMC.
Trong đó, việc TP Hồ Chí Minh thành lập quỹ đầu tư mạo hiểm bằng ngân sách Nhà nước, nhằm hỗ trợ các hoạt động đổi mới sáng tạo và phát triển khởi nghiệp trên địa bàn có ý nghĩa cột mốc khi đây là lần đầu Thành phố cho phép chính quyền chủ động quản lý và đầu tư mạo hiểm cho các dự án công nghệ, khởi nghiệp và đổi mới sáng tạo.
Ông Trương Gia Bình, Chủ tịch HĐQT Tập đoàn FPT cũng chia sẻ tại buổi gặp gỡ, Liên minh Kinh tế Tầng thấp, gồm FPT và các doanh nghiệp liên quan đang phối hợp với TP HCM đặt mục tiêu hình thành ngành công nghiệp UAV quy mô 10 tỷ USD trong 10 năm tới và tạo khoảng một triệu việc làm. Để đạt mục tiêu này, Việt Nam phải duy trì tốc độ tăng trưởng kinh tế 60–70% mỗi năm, gấp đôi tốc độ trung bình của thế giới. “Chúng tôi đang mơ ước xây dựng một thủ phủ máy bay không người lái tại Việt Nam”, ông Trương Gia Bình chia sẻ.
Theo chia sẻ của Chủ tịch HĐQT FPT, ông được đối tác Nhật Bản chia sẻ, quốc gia này đang chuẩn bị công bố 17 công nghệ chiến lược trong năm nay. Nhật Bản cũng đang điều chỉnh chính sách hợp tác quốc tế, chuyển từ mô hình hợp tác đơn tuyến sang mở rộng sang các quốc gia Đông Nam Á, trong đó Việt Nam được xác định là ưu tiên số một. Một trong những hướng được Nhật Bản đặc biệt quan tâm là kinh tế tầng thấp, dù việc triển khai hiện còn gặp nhiều khó khăn do hệ thống thể chế và thủ tục của Việt Nam chưa hoàn thiện.
Ông Trương Gia Bình cho biết ông đã chủ động đề nghị đối tác Nhật Bản sang Việt Nam triển khai thử nghiệm các mô hình trước, và khi Việt Nam hoàn thiện khung pháp lý thì có thể áp dụng trở lại tại Nhật Bản. “Đối tác Nhật Bản không chỉ nhắm đến hợp tác song phương, mà hướng tới sản xuất UAV cho toàn cầu”, ông Trương Gia Bình nói.
Tuy nhiên, theo Chủ tịch HĐQT FPT, điểm nghẽn lớn nhất hiện nay là sự thiếu vắng gần như hoàn toàn về thể chế. Việt Nam chưa có định nghĩa về sandbox, chưa có quy chuẩn – quy phạm kỹ thuật, chưa có giấy phép hay chứng chỉ xuất xứ dành cho lĩnh vực UAV. Trong khi đó, Nhật Bản sẵn sàng hỗ trợ Việt Nam xây dựng toàn bộ khung pháp lý này.
Ông đề nghị TPHCM cho phép FPT tham gia trực tiếp vào quá trình xây dựng sandbox thí điểm của Thành phố như một bước đi trước khi mở rộng ra quy mô quốc gia.
Hiện quy mô ngành UAV tại Việt Nam mới khoảng 100 triệu USD mỗi năm, nhưng mục tiêu đặt ra là tăng gấp 100 lần trong một thập kỷ. Theo ông Trương Gia Bình, Việt Nam sở hữu lợi thế lớn về chi phí lao động và năng lực phát triển phần mềm, đây là những yếu tố có thể giúp cạnh tranh toàn cầu. “Phần mềm là lĩnh vực chúng ta có thể thắng trên gần như bất kỳ sân chơi nào. Tôi tin kinh tế tầng thấp cũng sẽ như vậy”, ông Trương Gia Bình khẳng định.
Trong phần trao đổi, Bí thư Thành uỷ TPHCM - Trần Lưu Quang đặt câu hỏi về phạm vi và trọng tâm của kinh tế tầng thấp: liệu tập trung vào sản xuất UAV hay ứng dụng UAV trong đời sống hằng ngày. Trả lời câu hỏi này, ông Trương Gia Bình cho rằng về dài hạn, UAV sẽ là một phần trong năng lực phòng thủ quốc gia, cơ hội lớn nhất của Việt Nam nằm ở sản xuất để phục vụ thế giới vì ở giai đoạn hiện tại, thị trường thế giới đang rất khan hiếm nguồn cung, Về ứng dụng, Chủ tịch HĐQT FPT cho biết nông nghiệp là lĩnh vực có tiềm năng lớn nhất, với nhiều mô hình thực tế đã triển khai thành công.. Các mô hình giao hàng bằng UAV cũng khả thi nếu Việt Nam xây dựng được hệ thống địa chỉ số chuẩn cho mọi điểm giao nhận.
Phát biểu kết luận buổi đối thoại, Bí thư Thành ủy TPHCM nhấn mạnh phát triển khoa học - công nghệ là việc phải làm, không chỉ cho thành phố mà còn cho cả nước. Đây là nhiệm vụ rất khó, bởi TPHCM còn phải giải quyết nhiều nhiệm vụ sát sườn, cấp bách hơn, nhất là 4 nhiệm vụ do Trung ương giao: ngập nước, kẹt xe, ô nhiễm, không ma túy. Tuy nhiên, nếu phát triển khoa học - công nghệ tốt sẽ quay trở lại hỗ trợ, giúp thành phố giải quyết những vấn đề đang gặp khó.
Ông Trần Lưu Quang cho rằng lãnh đạo TPHCM phải có sự quan tâm đặc biệt đến lĩnh vực khoa học - công nghệ. Vấn đề thể chế không chỉ là câu chuyện ưu đãi và ưu tiên, mà còn có cả cải cách thủ tục hành chính để tạo điều kiện cho đổi mới sáng tạo.
