Giới kinh doanh Mỹ đánh giá cao nỗ lực cải cách của Việt Nam, từ năng lượng sạch đến AI, bất chấp biến động thuế quan của chính quyền Tổng thống Mỹ Donald Trump.

Giữa bất ổn thuế quan gây chậm trễ nhiều quyết định đầu tư trên toàn cầu, các doanh nghiệp Mỹ tại Việt Nam kỳ vọng rằng những cải cách trong nước — từ năng lượng sạch, tài chính đến số hóa hành chính và khung pháp lý cho AI — sẽ giúp họ đánh giá mức độ rủi ro và tính ổn định của dòng vốn trong thập kỷ tới.
Với các tập đoàn Mỹ, thị trường Việt Nam tiếp tục giữ sức hấp dẫn dài hạn. Tuy nhiên, khả năng chuyển hóa tiềm năng thành quyết định đầu tư thực tế sẽ phụ thuộc đáng kể vào tốc độ và chiều sâu của các cải cách thể chế.
Bà Virginia Foote, Chủ tịch Công ty Tư vấn Bay Global Strategies (Mỹ), nói với Diễn đàn Doanh nghiệp: “Thuế quan là yếu tố khách quan. Điều Việt Nam nên làm là cải thiện chất lượng chính sách nội địa — thứ sẽ quyết định doanh nghiệp nước ngoài có muốn mở rộng hay không.”
Để tiếp tục tạo sức hút, Việt Nam đã thúc đẩy một loạt cải cách nhằm tạo ra môi trường ổn định, hiện đại và tăng khả năng dự đoán cho nhà đầu tư nước ngoài. Việt Nam đã 7 năm liền nằm trong nhóm ba điểm đến FDI hàng đầu — một thành tích đáng chú ý trong bối cảnh dòng vốn toàn cầu suy giảm.
“Chúng tôi sẽ cắt giảm khoảng 30% thủ tục hành chính từ nay đến cuối 2025,” bà Bùi Thu Thủy, Phó Cục trưởng Cục Đầu tư nước ngoài (Bộ Tài chính), nói trong khuôn khổ Thượng đỉnh Kinh doanh Việt Nam- Hoa Kỳ ngày 12/11.

Trước các doanh nghiệp của cả hai nước, bà Thủy nhấn mạnh định hướng chuyển sang mô hình quản trị dựa trên nền tảng số của Việt Nam. Đại diện Bộ Tài chính cũng cho biết phía Việt Nam nhận thức rõ các lo ngại về năng lượng sạch và đang hoàn thiện cơ chế để đảm bảo mức giá cạnh tranh và khả năng kết nối doanh nghiệp với nguồn điện xanh.
Cùng với Nghị quyết 57/NQ-TW về đột phá phát triển khoa học, công nghệ, đổi mới sáng tạo và chuyển đổi số quốc gia, Nghị quyết 70/NQ-TW về bảo đảm an ninh năng lượng quốc gia đến năm 2030, tầm nhìn đến năm 2045 được xem là nền tảng mở đường cho các mô hình hợp tác phát triển điện tái tạo — điều mà nhiều doanh nghiệp Mỹ đánh giá là “không thể thiếu” khi cân nhắc đầu tư mở rộng.
Trong lĩnh vực tài chính, các nhà đầu tư Mỹ ghi nhận tiến bộ của Việt Nam nhưng các chuyên gia cho rằng cần tiếp tục đẩy nhanh tốc độ chuẩn hóa hệ thống theo thông lệ quốc tế.
Ông Nguyễn Việt Cường, Phó Tổng Giám đốc Vietcombank cho biết, nhu cầu vốn lớn trong giai đoạn tới đòi hỏi hệ thống ngân hàng chuyển đổi mạnh mẽ.
“Hệ thống ngân hàng Việt Nam cần chuyển mình hướng đến tiêu chuẩn quốc tế và số hóa quy trình để đáp ứng dòng vốn của nhà đầu tư một cách an toàn,” ông Cường nói.
Vietcombank cũng đóng vai trò kết nối các doanh nghiệp Mỹ có nhu cầu sử dụng năng lượng tái tạo, đặc biệt là các công ty công nghệ cao, với nguồn cung điện sạch trong nước. “Chúng tôi sẵn sàng kết nối các doanh nghiệp Mỹ với nhà sản xuất điện xanh để phục vụ phát triển của họ,” ông cho biết.
Song song, Việt Nam cũng đang xây dựng mô hình trung tâm tài chính tại TP HCM và Đà Nẵng, thử nghiệm sandbox cho fintech và củng cố cơ chế trọng tài nhằm tiệm cận môi trường pháp lý mà nhà đầu tư Mỹ quen thuộc.

Với các doanh nghiệp công nghệ Mỹ, khả năng tham gia vào hạ tầng AI là yếu tố quyết định. Bà Liên Nguyễn, Giám đốc Quan hệ Chính phủ và Chính sách công của Google Việt Nam, đánh giá Nghị quyết 57/NQ-TW là một chính sách mang tính đột phá, nhưng nhấn mạnh nhu cầu cấp thiết về hành động cụ thể.
“Chúng tôi rất mong đợi những chính sách cụ thể hơn,” bà nói, đặc biệt là những chính sách cho phép khu vực tư nhân, bao gồm cả doanh nghiệp Mỹ, tham gia xây dựng hạ tầng AI thông qua mô hình hợp tác công – tư (PPP).
Đại diện Google đã đề xuất ưu tiên ba lĩnh vực: hạ tầng AI, mở rộng ứng dụng AI trong doanh nghiệp – Chính phủ – xã hội, và môi trường pháp lý thuận lợi cho đổi mới sáng tạo. Về quản lý rủi ro, bà Liên cho rằng Chính phủ cần duy trì thái độ cởi mở để doanh nghiệp nước ngoài có thể tham gia góp ý trong quá trình xây dựng Luật AI, đặc biệt trong phân loại và quản lý các ứng dụng rủi ro.
Về nhân lực, phía Google khuyến nghị thành lập một cơ quan điều phối chuyên trách về đào tạo nhân lực AI và đầu tư đủ nguồn lực tài chính để bảo đảm quy mô và hiệu quả chương trình.
Trong lúc thương mại quốc tế tiếp tục biến động, doanh nghiệp Mỹ giữ thái độ thận trọng nhưng không bi quan. Thay vì tập trung vào thuế quan — một biến số bên ngoài, các công ty đang theo dõi sát sao tiến độ thực thi các cải cách nội địa của Việt Nam. Với các công ty Mỹ, nếu các cải cách được thực hiện nhất quán, Việt Nam sẽ luôn nắm lợi thế trong dòng dịch chuyển FDI toàn cầu.
“Dù đã trải qua một năm nhiều biến động, tôi vẫn thấy doanh nghiệp của Việt Nam và Mỹ tiếp tục hợp tác. Tôi tin xu hướng này sẽ còn tiếp tục, vấn đề là phải cùng nhau tìm ra cách làm hiệu quả nhất,” ông Adam Sitkoff, Giám đốc điều hành AmCham tại Hà Nội nói với Diễn đàn Doanh nghiệp.