Doanh nghiệp Quảng Ninh: Biến "nguy" thành "cơ" bằng nội lực

Thế nhưng, thay vì chùn bước, cộng đồng doanh nghiệp Đất Mỏ đã và đang thể hiện một sức bật mạnh mẽ. Bằng sự linh hoạt, đổi mới sáng tạo, đặc biệt là sự đồng hành quyết liệt từ chính quyền tỉnh, các doanh nghiệp đã biến "nguy" thành "cơ", khẳng định vai trò tiên phong trong việc duy trì chuỗi sản xuất, việc làm, và góp phần quan trọng vào đà tăng trưởng ấn tượng của tỉnh.

Sự chủ động từ doanh nghiệp

Cộng đồng doanh nghiệp Quảng Ninh, với đặc thù đa ngành từ Than khoáng sản, Du lịch đến Công nghiệp chế biến, đã phải đối mặt với những cơn "bão" kinh tế dồn dập như suy giảm đơn hàng xuất khẩu, biến động giá nguyên liệu, và sự phục hồi chậm của thị trường dịch vụ sau đại dịch.

Tuy nhiên, thay vì co cụm, các doanh nghiệp đã chủ động thực hiện chiến lược tái cấu trúc và thích ứng thúc đẩy chuyển đổi số như: Các đơn vị du lịch đẩy mạnh bán hàng trực tuyến, số hóa quy trình vận hành để cắt giảm chi phí; Ngành than và chế tạo tập trung vào cải tiến công nghệ, nâng cao chất lượng nhân lực, và tối ưu hóa chuỗi cung ứng nhằm gia tăng năng lực cạnh tranh. Đặc biệt nhiều doanh nghiệp xuất khẩu, đa ngành tìm kiếm các thị trường ngách, tập trung khai thác nhu cầu nội địa và chuỗi giá trị cao.

Ông Phạm Văn Thể - Chủ tịch Hiệp hội Doanh nghiệp tỉnh: Từ sau dịch COVID19 đến nay mỗi lĩnh vực đều phải chịu những ảnh hưởng riêng biệt. Ngành Du lịch - Dịch vụ dù đã có sự phục hồi mạnh mẽ sau dịch, nhưng những biến động về lạm phát toàn cầu, suy giảm chi tiêu của khách quốc tế và sự cạnh tranh gay gắt về giá đã khiến nhiều doanh nghiệp lữ hành, khách sạn tiếp tục chật vật tìm kiếm lợi nhuận bền vững.

Tiếp đến là ngành Than khoáng sản, ngành này phải đối mặt với áp lực kép: một mặt là nhu cầu đảm bảo an ninh năng lượng quốc gia, mặt khác là yêu cầu nghiêm ngặt về chuyển đổi xanh, bảo vệ môi trường và tối ưu hóa chi phí khai thác trong điều kiện tài nguyên ngày càng khó khăn.

Đặc biệt, các Doanh nghiệp chế biến - chế tạo và xây dựng. Do Sự suy yếu của thị trường xuất khẩu, đặc biệt là các thị trường lớn như Mỹ và EU, cùng với sự khó khăn chung của thị trường bất động sản trong nước đã làm giảm đáng kể các đơn hàng và nhu cầu đầu tư. Nhiều doanh nghiệp phải cắt giảm sản xuất, nợ xấu gia tăng và thiếu hụt vốn lưu động. Bên cạnh đó, thách thức chung là "vốn" và "thủ tục hành chính". Việc tiếp cận vốn vay ngân hàng trở nên khó khăn hơn do tiêu chuẩn siết chặt, trong khi một số vấn đề về quy hoạch và thủ tục đất đai vẫn còn là rào cản khiến các dự án đầu tư bị trì hoãn, làm chậm chu kỳ quay vòng vốn của doanh nghiệp.

Trước bối cảnh đó, doanh nghiệp Quảng Ninh đã không khoanh tay chờ đợi mà chủ động thực hiện một cuộc "tái cơ cấu và chuyển đổi" toàn diện, đi kèm với sự đồng hành mạnh mẽ của chính quyền địa phương. Đến nay, trên địa bàn tỉnh có 13.260 doanh nghiệp có phát sinh thuế đang hoạt động, trong đó doanh nghiệp khu vực kinh tế tư nhân chiếm gần 98% tổng số doanh nghiệp trên địa bàn tỉnh. Hiện toàn tỉnh có 1.213 HTX, trong đó 807 HTX đang hoạt động.

Đồng hành cùng doanh nghiệp

Quảng Ninh nổi tiếng là một trong những địa phương dẫn đầu cả nước về chỉ số năng lực cạnh tranh cấp tỉnh (PCI), thể hiện sự quyết tâm trong việc cải thiện môi trường đầu tư kinh doanh. Tỉnh đã triển khai nhiều giải pháp "gỡ khó" kịp thời như: Tổ chức thường xuyên các hội nghị đối thoại, trực tiếp lắng nghe và giải quyết các kiến nghị liên quan đến đất đai, quy hoạch và thủ tục đầu tư. Tỉnh xác định việc "lấy sự hài lòng của doanh nghiệp làm thước đo hiệu quả công việc."

Theo ông Nguyễn Văn Mạnh – PGĐ Công ty Công nghiệp Nhật Mạnh: Thời gian qua, chính quyền địa phương Quảng Ninh luôn đồng hành cùng doanh nghiệp. Các sở, ban, ngành, địa phương đã quan tâm tạo điều kiện thuận lợi để doanh nghiệp, HTX tiếp cận đất đai, nhất là quỹ đất tại các khu, cụm công nghiệp và diện tích thu hồi từ các dự án treo, chậm tiến độ. Từ đó, có phương án để doanh nghiệp tư nhân tiếp cận nguồn vốn tín dụng, đa dạng hóa hình thức hỗ trợ, khuyến khích ứng dụng khoa học - công nghệ trong sản xuất, kinh doanh; đẩy mạnh cải cách hành chính, đào tạo nguồn nhân lực, hỗ trợ hộ kinh doanh chuyển đổi thành doanh nghiệp…

Đặc biệt, thực hiện chính sách của Trung ương về bãi bỏ lệ phí môn bài, miễn thuế thu nhập doanh nghiệp cho doanh nghiệp vừa và nhỏ trong 3 năm đầu thành lập, Thuế tỉnh đã tập trung tuyên truyền chính sách thuế đến người nộp thuế; rà soát trạng thái hoạt động của người nộp thuế, thống kê và phân loại người nộp thuế (doanh nghiệp, hộ kinh doanh) phải nộp lệ phí môn bài.

Đồng thời, rà soát nghĩa vụ lệ phí môn bài phải nộp năm 2025 để đôn đốc các trường hợp chưa nộp vào NSNN, xử lý nộp thừa, nợ ảo đảm bảo đúng nghĩa vụ về lệ phí môn bài của người nộp thuế và không còn tình trạng người nộp thuế còn nợ khi triển khai chính sách về bãi bỏ lệ phí môn bài.

Theo Sở Công thương: Để hỗ trợ đồng hành cùng doanh nghiệp Sở đã chủ trì tổ chức thành công Hội chợ OCOP Quảng Ninh - Thu Đông 2025 và Triển lãm - Hội chợ sắc thu Quảng Ninh năm 2025. Sở cũng đã xây dựng, thực hiện Kế hoạch triển khai công tác bình ổn thị trường đảm bảo cung ứng hàng hóa thiết yếu trên địa bàn tỉnh những tháng cuối năm 2025 và dịp Tết Nguyên đán Bính Ngọ 2026.

Đặc biệt, Sở đã vận hành, nâng cấp, duy trì hoạt động Sàn giao dịch thương mại điện tử OCOP Quảng Ninh (https://ocopquangninh.com.vn) hỗ trợ các HTX, doanh nghiệp, cá nhân mở gian hàng trên sàn thương mại điện tử, mở rộng thị trường tiêu thụ cho các sản phẩm hàng hóa. Đến nay, trên sàn có 437 sản phẩm OCOP từ 3 sao trở lên của 184 doanh nghiệp, HTX… trong tỉnh bán sản phẩm trên sàn.

Được biết, hiện trên địa bàn tỉnh có 4 doanh nghiệp sản xuất xi măng và trước những khó khăn của các doanh nghiệp về việc tiêu thụ do nhu cầu nội địa giảm, thị trường xuất khẩu gặp nhiều rào cản, chi phí đầu vào liên quan đến giá than, điện, nhiên liệu có nhiều biến động…, tỉnh đã chỉ đạo Sở Xây dựng, Sở NN&MT, các Ban Quản lý dự án hỗ trợ doanh nghiệp sản xuất xi măng hoàn thiện các thủ tục có thể sử dụng rác thải sinh hoạt và vật liệu thải trong quá trình triển khai các dự án đầu tư công theo mô hình kinh tế tuần hoàn theo đúng quy định.

Sở Xây dựng rà soát các dự án đầu tư trong và ngoài ngân sách để các doanh nghiệp xi măng trên địa bàn tiếp cận giới thiệu, tiêu thụ sản phẩm xi măng thương phẩm sản xuất trên địa bàn…

Bên cạnh đó, để tháo gỡ vướng mắc cho các dự án ngành Than, nhất là về thủ tục đầu tư, cấp phép, thuê đất, quy hoạch, GPMB, tỉnh đã tổ chức làm việc với các sở, ngành, địa phương, cùng đại diện TKV, Binh đoàn 19 để rà soát toàn bộ các kiến nghị, vướng mắc, đồng thời thống nhất chủ trương cho phép điều chỉnh quy hoạch trong kỳ gần nhất đối với các dự án đang triển khai nhưng chưa phù hợp quy hoạch hoặc chưa có quy hoạch, với điều kiện không gây ảnh hưởng tiêu cực đến môi trường và đời sống dân sinh…

Sự "vượt khó" của doanh nghiệp Quảng Ninh không chỉ là việc khắc phục hậu quả, mà là quá trình tái định vị và nâng cao khả năng chống chịu trước các cú sốc trong tương lai. Để phát triển bền vững, các doanh nghiệp cần tiếp tục: Ưu tiên sử dụng năng lượng sạch, giảm thiểu rác thải và thân thiện với môi trường, phù hợp với định hướng phát triển của tỉnh. Đặc biệt trong lĩnh vực dịch vụ, nâng cao trải nghiệm khách hàng là yếu tố then chốt để cạnh tranh. Đảm bảo lợi ích hài hòa giữa doanh nghiệp, người lao động và cộng đồng.