Đổi mới cách tiếp cận nhà đầu tư chiến lược TP.HCM khu vực Bà Rịa - Vũng Tàu trước đây

Cách tiếp cận nhà đầu tư chiến lược, đặc biệt trong bối cảnh cạnh tranh thu hút đầu tư ngày càng khốc liệt, quá trình phát triển khu vực Bà Rịa - Vũng Tàu trước đây là một chiến lược thu hút nhà đầu tư hiệu quả.

Từ vùng đất tiềm năng đến trung tâm công nghiệp và logistics năng động

TP. Hồ Chí Minh khu vực Bà Rịa - Vũng Tàu vẫn còn là những vùng đất đang trong quá trình đô thị hóa, công nghiệp hóa. Với lợi thế là một vùng ven biển, giáp biển Đông, nằm trên tuyến hàng hải quốc tế, nhưng chưa được khai thác tối đa.

Với tầm nhìn chiến lược: Nhà nước xác định rõ vai trò chiến lược của khu vực Bà Rịa - Vũng Tàu trước đây là một trung tâm công nghiệp nặng, dầu khí, cảng biển và logistics.

Sự phát triển của cụm cảng Cái Mép - Thị Vải, với tiêu chuẩn quốc tế, là cú hích lớn. Cảng nước sâu này giờ đây nằm trong top cảng trung chuyển hàng hóa lớn nhất khu vực.

Khi TP.HCM đối mặt với giới hạn mở rộng, các nhà đầu tư bắt đầu nhìn ra khu vực vệ tinh như Bà Rịa - Vũng Tàu. Từ đó hình thành xu hướng “liên kết vùng” giữa đô thị trung tâm và các đô thị phụ trợ, chia sẻ chức năng:

TP.HCM giữ vai trò trung tâm tài chính, R&D, dịch vụ cao cấp, khu vực Bà Rịa - Vũng Tàu trở thành “hậu phương” về sản xuất công nghiệp, logistics, cảng biển và năng lượng.

Cụm cảng Cái Mép - Thị Vải là điểm đến hàng đầu của các nhà đầu tư logistics như Maersk, MSC, PSA... Với độ sâu tự nhiên hiếm có và kết nối trực tiếp với hơn 19 quốc gia, cụm cảng Cái Mép - Thị Vải là một trong những cảng nước sâu duy nhất tại Việt Nam đón tàu trọng tải trên 200.000 DWT. Thiết lập những tuyến kết nối trực tiếp đến các thị trường trọng điểm như Châu Âu, Mỹ và Đông Bắc Á. Điều này giúp giảm đáng kể thời gian và chi phí vận tải. Đây là cơ hội vàng để các nhà đầu tư logistics và công nghiệp phụ trợ xây dựng chuỗi giá trị cạnh tranh toàn cầu – ngay từ điểm trung chuyển chiến lược của Đông Nam Á.

Nhiều khu công nghiệp hiện đại mọc lên: Phú Mỹ, Mỹ Xuân, Long Sơn...Các tập đoàn lớn đã chọn nơi đây làm điểm đến chiến lược: Hyosung, SCG, Posco, Heineken...

Câu chuyện của TP.HCM khu vực Bà Rịa Vũng Tàu cho thấy khi có sự kết hợp giữa chính sách đúng đắn, hạ tầng kết nối, và nhà đầu tư tiên phong, vùng đất có thể bứt phá mạnh mẽ.

Bên cạnh đó, khu vực “Bà Rịa – Vũng Tàu trước đây có thế phát triển nhóm nhà đầu tư lĩnh vực năng lượng tái tạo (gió, mặt trời, hydro). Song song phát triển nhóm nhà đầu tư bất động sản nghỉ dưỡng – du lịch cao cấp.

“Vũng Tàu – Hồ Tràm: Thiên đường nghỉ dưỡng mới cho du khách cao cấp châu Á.” Chỉ cách TP.HCM chưa đầy 2 giờ di chuyển, kết hợp với đường ven biển tuyệt đẹp, khu vực này đang vươn mình trở thành trung tâm du lịch nghỉ dưỡng 5 sao mới – hội tụ các thương hiệu quốc tế như Melia, Novaworld, The Grand... Cơ hội cho nhà đầu tư đón đầu làn sóng du lịch cao cấp đang gia tăng mạnh mẽ từ Hàn Quốc, Trung Quốc, Singapore.

Câu chuyện thành công nổi bật thực tế về nhà đầu tư khu vực Bà Rịa ‒ Vũng Tàu

Có thể nhắc tới những dự án/nhà đầu tư tiêu biểu như: Cảng LNG Cái Mép – Thị Vải (AG&P & Hai Linh); Đây là một trong những dự án LNG lớn tại miền Nam, công suất nhập LNG khoảng 3 triệu tấn/năm, có vai trò cung cấp nhiên liệu cho khu vực công nghiệp như Phú Mỹ, cho nhà máy điện Hiep Phước.

Long Sơn Petrochemical Complex (SCG, Thái Lan). Dự án hóa dầu Long Sơn (thuộc Tập đoàn SCG) là một trong những dự án công nghiệp lớn tại Bà Rịa ‒ Vũng Tàu. Năm 2025, dự án được điều chỉnh tăng vốn đầu tư thêm khoảng USD 400 triệu để mở rộng quy mô.

Việc này thể hiện niềm tin của nhà đầu tư lớn vào tiềm năng thị trường hóa dầu/hoá chất Việt Nam, đặc biệt khi tỉnh và quốc gia đang thúc đẩy năng lượng sạch và sản xuất công nghiệp công nghệ cao.

Nhà máy sợi carbon Hyosung (Hàn Quốc). Tập đoàn Hyosung đã công bố kế hoạch đầu tư nhà máy sản xuất sợi carbon tại khu vực Bà Rịa ‒ Vũng Tàu trước đây, với giá trị khoảng USD 1 tỷ. Việc đầu tư vào sợi carbon thể hiện xu hướng công nghiệp hóa cao, hướng đến xuất khẩu và sáng tạo công nghệ.

Sun Group & các dự án bất động sản, đô thị, nghỉ dưỡng. Các dự án nghỉ dưỡng & dịch vụ của các nhà đầu tư nước ngoài & trong nước được xúc tiến mạnh mẽ.

Hấp dẫn đầu tư trong các khu công nghiệp: Có những dự án FDI như: nhà máy sản xuất linh kiện cơ khí (My Xuan A Industrial Park), nhà máy dệt – may (GC Sportswear, My Xuan B1), Ponhan Valve tại Dat Do 1 Industrial Park.

Việc này cho thấy mức độ đa dạng ngành (công nghiệp phụ trợ, may mặc, cơ khí) và quy mô vốn không phải lúc nào cũng siêu lớn nhưng mang lại hiệu quả cao, sử dụng lao động, góp phần vào chuỗi cung ứng quốc tế.

Có thể khẳng định, với vị trí chiến lược + hạ tầng cảng & logistics được nâng cấp: cảng Cái Mép ‒ Thị Vải, cảng quốc tế, đường kết nối cao tốc, đường ven biển …giúp rút ngắn chi phí vận tải, tăng tính kết nối quốc tế.

Chính sách thu hút FDI rõ ràng, ưu đãi, cải cách hành chính: việc cấp giấy chứng nhận đầu tư, các dự án lớn được chấp thuận nhanh, có hỗ trợ từ tỉnh và Trung ương.

Đa dạng hóa ngành đầu tư: không chỉ công nghiệp nặng, mà cả công nghiệp phụ trợ, hoá chất, năng lượng, bất động sản, dịch vụ du lịch nghỉ dưỡng. Việc có nhà máy sợi carbon, hóa dầu, cảng LNG, khu đô thị nghỉ dưỡng đều trong cùng một khu vực tăng sức hấp dẫn tổng thể.

1 thành phố - 3 trung tâm”: Động lực mới cho thương mại TP.HCM

Khu thương mại tự do gắn với cảng biển tại khu vực Bà Rịa - Vũng Tàu đang được thúc đẩy để sớm được phê duyệt, kỳ vọng sẽ tạo ra lực bẩy mang tính đột phá cho ngành thương mại TP.HCM.

Khu vực Bà Rịa - Vũng Tàu từ lâu đã là cửa ngõ xuất nhập khẩu toàn cầu của miền Nam, sở hữu cụm cảng nước sâu Cái Mép - Thị Vải.

Đây cũng là khu vực đang phát triển mạnh các trung tâm logistics cảng biển, kho lạnh, kho ngoại quan và dịch vụ logistics xuyên biên giới, phục vụ trực tiếp xuất khẩu công nghiệp và nông sản, đồng thời hỗ trợ lưu thông hàng hóa giữa miền Nam và thị trường ASEAN.

Cụm cảng nước sâu Cái Mép - Thị Vải hiện có 7 bến cảng container, nhưng theo số liệu thống kê, lượng hàng đã vượt quá công suất thiết kế. Trung bình 4 năm vừa qua, lượng hàng container đạt trung bình gần 9 triệu Teu/năm. Đáng chú ý, năm 2024, con số này đã tăng vọt lên 10,98 triệu Teu, cho thấy nhu cầu cấp thiết về mở rộng và nâng cấp hạ tầng.

Mới đây, Dự án đầu tư xây dựng cảng tổng hợp và container Cái Mép Hạ có tổng vốn đầu tư 50.820 tỷ đồng đang được liên danh Tập đoàn Geleximco - Công ty cổ phần Vận tải và Thương mại quốc tế (ITC) và Tổng công ty Đầu tư và Kinh doanh vốn nhà nước (SCIC) đề xuất để được chấp thuận chủ trương đầu tư.

Theo Bộ Xây dựng, đây là dự án cần thiết, khi lượng hàng container thông qua các cảng tại khu vực Cái Mép đã vượt quá công suất thiết kế, đồng thời cũng phù hợp với quy hoạch tổng thể phát triển hệ thống cảng biển Việt Nam.

Theo đó, Dự án có diện tích sử dụng đất hơn 351 ha, được đầu tư với công suất thông qua cảng đạt 10,8 triệu Teu/năm. Mục tiêu, xây dựng cảng tổng hợp và container với chức năng là cảng cửa ngõ kết hợp trung chuyển quốc tế, quy mô gồm 17 bến cảng với tổng chiều dài khoảng 5,9 km, trong đó có bến tiếp nhận tàu trọng tải lên đến 250.000 tấn.

Dự án cảng Cái Mép Hạ không chỉ là một công trình hạ tầng, mà còn là nền tảng vững chắc để hiện thực hóa tầm nhìn chiến lược: hình thành Khu thương mại tự do gắn với cảng biển, như đã được đề ra trong Nghị quyết Số 24-NQ/TW của Bộ Chính trị về phát triển kinh tế xã hội, bảo đảm quốc phòng an ninh vùng Đông Nam bộ đến năm 2030, tầm nhìn đến năm 2045.

Ngay sau khi Nghị quyết 24 có hiệu lực, tỉnh Bà Rịa – Vũng Tàu (trước đây) đã xây dựng đề án Nghiên cứu khu thương mại tự do gắn với cảng biển tại khu vực Cái Mép Hạ (FTZ ) với quy mô khoảng 3.749 ha.

Đề án hướng tới xây dựng một FTZ thế hệ mới, kết nối cảng nước sâu Cái Mép - Thị Vải với sân bay Long Thành và hành lang kinh tế xuyên Á, đặt mục tiêu đưa TP.HCM trở thành cửa ngõ giao thương quốc tế hàng đầu Đông Nam Á.

Vừa qua, Sở Công Thương TP.HCM đã kiến nghị Đoàn Đại biểu Quốc hội xem xét, thúc đẩy để Đề án FTZ Cái Mép Hạ sớm được phê duyệt (trước đó, ngày 21/5/2025 Đề án đã được UBND tỉnh Bà Rịa - Vũng Tàu cũ trình Thủ tướng). Đồng thời, kiến nghị ban hành chiến lược phát triển FTZ như một công cụ chính sách quan trọng giai đoạn 2021-2030.

Khu Thương mại tự do Cái Mép Hạ kỳ vọng sẽ trở thành động lực chiến lược, góp phần nâng tầm vị thế kinh tế biển và logistics của TP.HCM, đồng thời mở rộng cơ hội hội nhập sâu hơn vào chuỗi cung ứng toàn cầu.

Theo TS. Đỗ Thiên Anh Tuấn - Trường Chính sách Công và Quản lý Fulbright, trên cơ sở các lợi thế sẵn có, tầm nhìn cho TP.HCM giai đoạn 2025-2045 là trở thành trung tâm thương mại, dịch vụ và logistics quốc tế hàng đầu.

Xây dựng mô hình cấu trúc: “1 thành phố 3 trung tâm”. Theo đó, TP.HCM cũ sẽ đóng vai trò trung tâm bán lẻ - tiêu dùng cao cấp; Bình Dương cũ sẽ là trung tâm logistics và thương mại công nghiệp; Bà Rịa - Vũng Tàu cũ trở thành trung tâm thương mại - cảng biển xuất nhập khẩu chiến lược.

Cấu trúc này sẽ giúp TP.HCM phát huy được tối đa tiềm năng sau sáp nhập, đồng thời tạo ra các cực tăng trưởng thương mại đặc thù, nâng cao hiệu quả quy hoạch không gian và điều phối đầu tư thương mại liên vùng.