Gửi bình luận
Nhu cầu năng lượng ngày càng tăng và sự phát triển cơ sở hạ tầng của Đông Nam Á tạo ra lực hút vốn đầu tư lớn.
Khi kinh tế toàn cầu tiếp tục chịu sức ép từ căng thẳng thương mại và bất ổn địa chính trị, các nhà đầu tư đang tìm kiếm cơ hội đầu tư mới. Trong bối cảnh đó, sự chuyển mình mạnh mẽ của Đông Nam Á trong lĩnh vực đầu tư năng lượng và hạ tầng toàn cầu trở nên đặc biệt đáng chú ý.
Theo ông Rahul Agrawal, Giám đốc phụ trách cơ sở hạ tầng năng lượng tại Actis, Singapore, Đông Nam Á không bị ràng buộc bởi các hệ thống năng lượng cũ kỹ như phương Tây. Điều này tạo ra cơ hội lớn để xây dựng mô hình năng lượng của tương lai ngay từ đầu.
Ông cho biết: "Nguồn vốn được rót vào hôm nay sẽ định hình cách 700 triệu người dân thắp sáng nhà cửa, di chuyển hàng hóa và kết nối với thế giới trong ngày mai. Câu hỏi đặt ra là ai đủ quyết tâm đồng hành giúp Đông Nam Á tiến đến tương lai đó?"
Theo Temasek và Google, nền kinh tế số của Đông Nam Á được ước tính đạt giá trị giao dịch hàng hóa (GMV) 263 tỷ USD vào năm 2024. Với dân số trẻ và có xu hướng ưu tiên kỹ thuật số, nhu cầu dữ liệu gia tăng nhanh chóng đang thúc đẩy yêu cầu mở rộng hạ tầng dữ liệu và dung lượng lưu trữ.
Những dịch vụ số đòi hỏi hệ thống điện năng lớn đã kéo theo nhu cầu mở rộng các trung tâm dữ liệu trên toàn khu vực, trong đó Singapore và Malaysia đang dẫn đầu.
Mặt khác, Đông Nam Á được dự báo sẽ chiếm 25% nhu cầu năng lượng toàn cầu từ nay đến năm 2035 do tốc độ đô thị hóa nhanh. Indonesia, Việt Nam và Philippines đang chứng kiến sự gia tăng các dự án hạ tầng quy mô lớn nhằm đáp ứng dân số tăng và du lịch phát triển. Ở các vùng xa và nông thôn, các nỗ lực công nghiệp hóa cũng đang tập trung vào việc mở rộng khả năng tiếp cận điện ổn định.
Cơ quan Năng lượng Quốc tế cho biết Đông Nam Á là một trong hai khu vực trên thế giới (bên cạnh Trung Đông) có mức phát thải tăng song song với tăng trưởng GDP.
Những nhu cầu mở rộng đó đã thúc đẩy làn sóng đầu tư vào năng lượng sạch. Sau COP28, 8 trong số 10 thành viên ASEAN đã đưa ra cam kết phát thải ròng bằng 0 vào giữa thế kỷ. Để đạt được các mục tiêu này, các quốc gia buộc phải đa dạng hóa nguồn năng lượng.
Địa hình Đông Nam Á đem đến nguồn tài nguyên phong phú cho năng lượng sạch. Malaysia, Philippines, Thái Lan, Việt Nam và Indonesia có nguồn bức xạ mặt trời dồi dào quanh năm và tiềm năng điện mặt trời quy mô lớn. Việt Nam và Philippines, nhờ đường bờ biển dài và địa hình đồi núi, cũng sở hữu lợi thế phát triển các dự án điện gió trên bờ và ngoài khơi.
Về thủy điện, Lào đang định vị mình như “cục pin" của Đông Nam Á. Tuy nhiên, khung hợp tác với các nước láng giềng dọc những con sông xuyên biên giới, như sông Mekong, vẫn đang được hoàn thiện.
Năng lượng địa nhiệt cũng có tiềm năng lớn, đặc biệt tại Indonesia, quốc gia nằm trên vành đai lửa Thái Bình Dương. Ngoài ra, nhu cầu về các dự án pin lưu trữ, dù độc lập hay tích hợp cùng hệ thống điện tái tạo, đang tăng nhanh.
Tiềm năng này đã phần nào được hiện thực hóa qua các dự án của Actis, nhà đầu tư vào hạ tầng bền vững, ví dụ như MTerra Solar, cơ sở điện mặt trời kết hợp lưu trữ pin tại Philippines, hay Levanta Renewables, nền tảng năng lượng tái tạo trên toàn Đông Nam Á.
Tuy nhiên, ông Agrawal chỉ ra, tại nhiều quốc gia trong khu vực, hạ tầng lưới điện vẫn còn sơ khai. Khi lưới điện cần được nâng cấp để tích hợp hiệu quả các nguồn năng lượng tái tạo có tính gián đoạn, khu vực này có cơ hội “nhảy cóc” lên hệ thống thế hệ mới thay vì duy trì mô hình cũ.
Điều này mở ra cơ hội để các nhà đầu tư tài trợ cho các tài sản lưới được thiết kế phù hợp với công nghệ mới mà không bị ràng buộc bởi chi phí thừa kế.
Hơn nữa, các hệ thống làm mát chiếm tỷ trọng lớn trong mức tiêu thụ năng lượng của khu vực. Những công nghệ làm mát tiên tiến mở ra cơ hội đầu tư bền vững hấp dẫn cho doanh nghiệp.
Hệ thống làm mát còn là yếu tố trọng yếu trong các trung tâm dữ liệu, lĩnh vực đang bùng nổ nhanh chóng tại châu Á. Từ tháng 1/2025 đến nay, châu Á đã công bố gần 13 dự án trung tâm dữ liệu mới, đòi hỏi hơn 180 tỷ USD vốn đầu tư. Tổng nhu cầu vốn của khu vực châu Á – Thái Bình Dương trong năm nay gần chạm ngưỡng 750 tỷ USD.
Hầu hết các chính phủ Đông Nam Á đều coi hạ tầng là trụ cột trong chiến lược phát triển kinh tế, cũng như nhận thức rõ rằng nguồn lực công không thể đáp ứng toàn bộ nhu cầu.
Vai trò trung lập của Đông Nam Á trên trường quốc tế cũng giúp khu vực trở thành nền tảng đối thoại giữa các cường quốc, như đã thấy tại hội nghị thượng đỉnh ASEAN gần đây. Nhiều sáng kiến hợp tác đã được thúc đẩy, từ kế hoạch hành động năng lượng tái tạo của ASEAN đến các khuôn khổ hợp tác ba bên về hạ tầng số.
Bằng cách phát triển năng lượng tái tạo ở những nơi từng phụ thuộc vào than, kết hợp với lưu trữ pin và công nghệ lưới điện tiên tiến, khu vực có thể vượt qua những vấn đề thường gặp với nguồn năng lượng gián đoạn để xây dựng hệ thống năng lượng hiện đại, bền vững hơn.
"Tổng hòa các yếu tố trên cho thấy Đông Nam Á đang trở thành điểm đến chiến lược cho dòng vốn đầu tư vào hạ tầng và năng lượng tái tạo", ông Agrawal cho biết.
