Dự án Luật Xây dựng (thay thế): Cần làm rõ mức biến động bất thường về giá

Theo đó, việc xây dựng Luật Xây dựng (thay thế) nhằm tiếp tục thể chế hóa chủ trương, chính sách của Đảng, Nhà nước, hoàn thiện pháp luật về kinh tế thị trường định hướng xã hội chủ nghĩa, theo hướng xây dựng môi trường pháp lý thuận lợi, thông thoáng, minh bạch, an toàn, chi phí tuân thủ thấp.

Đồng thời, hướng tới việc cải thiện môi trường đầu tư, kinh doanh, đơn giản hóa thủ tục hành chính trong hoạt động đầu tư xây dựng, tạo điều kiện thuận lợi, minh bạch, bình đẳng cho người dân và doanh nghiệp; khắc phục những hạn chế, bất cập trong thực tiễn công tác đầu tư xây dựng; bảo đảm sự đồng bộ, thống nhất của hệ thống pháp luật.

Cụ thể, Dự thảo Luật (thay thế) được xây dựng đưa ra lấy ý kiến gồm 8 Chương và 97 Điều, sửa đổi, bổ sung một số nội dung cụ thể về quy định phân loại dự án; hình thức quản lý dự án; hoàn thiện quy định về quản lý chi phí đầu tư xây dựng theo hướng xác định chi phí đầu tư xây dựng phù hợp với thông lệ quốc tế, pháp luật có liên quan và thực tiễn.

Ngoài ra, sửa đổi, bổ sung các chính sách nhằm đáp ứng yêu cầu hội nhập quốc tế, phát triển khoa học, công nghệ, đổi mới sáng tạo, chuyển đổi số trong hoạt động xây dựng; sửa đổi quy định về lập, thẩm định, phê duyệt dự án đầu tư xây dựng theo hướng đơn giản hóa thủ tục hành chính…

Đánh giá cao định hướng chính sách đã được đề xuất, tuy nhiên, bên cạnh những điểm tích cực, góp ý hoàn thiện, không ít ý kiến cũng đề nghị cơ quan soạn thảo cân nhắc một số nội dung tại Dự thảo.

Tham gia góp ý, ông Nguyễn Quốc Hiệp - Chủ tịch Hiệp hội nhà thầu xây dựng Việt Nam (VACC) đề nghị, cần làm rõ mức độ biến động bất thường về giá.

Theo ông Nguyễn Quốc Hiệp, thời gian qua, giá nguyên, vật liệu tăng cao, có những vật liệu tăng gấp 3 lần như cát, sỏi… gây ảnh hưởng lớn đến chi phí, vì vậy, cơ quan soạn thảo xem xét, nghiên cứu quy định cụ thể, chi tiết các điều kiện bất khả kháng.

Cùng với nội dung đã nêu, liên quan đến quy định quyền, nghĩa vụ và trách nhiệm của nhà thầu thi công xây dựng, Chủ tịch VACC đề nghị, quy định “nhà thầu chính chịu trách nhiệm thanh toán cho nhà thầu phụ theo đúng hợp đồng đã ký, không phụ phụ thuộc tiến độ thanh toán”.

Trong khi đó, tham gia góp ý Dự án Luật, Đại tá Nguyễn Lê Quang - Phó Cục trưởng Cục Quản lý xây dựng và doanh trại, Bộ Công an cũng đề nghị, bổ sung quy định “Bộ trưởng Bộ Công an quy định về thẩm quyền, trình tự thẩm định, phê duyệt thiết kế xây dựng phù hợp yêu cầu đặc thù quản lý ngành đối với công trình xây dựng phục vụ an ninh”; bổ sung “công trình xây dựng trên đất an ninh, đất quốc phòng” thuộc trường hợp được loại trừ không phải có giấy phép xây dựng trước khi khởi công xây dựng công trình…

Ngoài các vấn đề nêu trên, liên quan đến quy định về miễn cấp phép xây dựng tại Dự thảo Luật, một số ý kiến cũng đề nghị, cần miễn giấy phép xây dựng cho dự án nhà ở xã hội

Theo ông Lê Hữu Nghĩa - Phó Chủ tịch Hiệp hội Bất động sản TP Hồ Chí Minh (HOREA), hiện nay dự án nhà ở xã hội nhận được sự quan tâm lớn của Nhà nước để khuyến khích phát triển. Tuy nhiên, một trong những điều chưa thuận lợi cho dự án nhà ở xã hội là nhà ở xã hội vẫn phải xin cấp phép và khiến thủ tục bị kéo dài.

Nghị quyết đặc thù về phát triển nhà ở xã hội (Nghị quyết 201/2025/QH15) miễn thủ tục thẩm định báo cáo nghiên cứu khả thi đầu tư xây dựng tại cơ quan chuyên môn đối với dự án nhà ở xã hội. Chủ đầu tư, người quyết định đầu tư tự tổ chức thẩm định, phê duyệt báo cáo nghiên cứu khả thi (thiết kế cơ sở) và chịu trách nhiệm bảo đảm tuân thủ quy định của pháp luật về xây dựng.

Tuy nhiên, sau khi chủ đầu tư làm xong khâu này thì đến khâu cấp phép xây dựng chủ đầu tư vẫn phải nộp đầy đủ hồ sơ về báo cáo nghiên cứu khả thi kèm các giấy tờ liên quan để cơ quan cấp phép xây dựng rà soát, thẩm duyệt lại.

“Việc này về bản chất là cơ quan duyệt cấp phép sẽ duyệt thiết kế cơ sở và duyệt cấp phép xây dựng chung một lần chứ không phải miễn thiết kế cơ sở. Như vậy, có thể dẫn đến tình huống là khi cơ quan chức năng thẩm duyệt có thể yêu cầu chủ đầu tư sửa chữa, bổ sung thiết kế cơ sở, phát sinh thêm rắc rối về thủ tục nhiều hơn cho chủ đầu tư”, vị này chia sẻ.