Hoạt động xuất khẩu duy trì đà tăng trưởng tích cực trong 9 tháng đầu năm và được dự báo sẽ tiếp tục tăng trưởng trong quý cuối cùng của năm 2024.
Theo số liệu từ Tổng cục Thống kê, tính chung trong 9 tháng năm 2024, kim ngạch xuất khẩu hàng hóa sơ bộ đạt 299,63 tỷ USD, tăng 15,4% so với cùng kỳ năm trước. Trong đó, khu vực kinh tế trong nước đạt 83,47 tỷ USD, tăng 20,7%, chiếm 27,9% tổng kim ngạch xuất khẩu; khu vực có vốn đầu tư nước ngoài (kể cả dầu thô) đạt 216,16 tỷ USD, tăng 13,4%, chiếm 72,1%.
Về nhập khẩu, trong 9 tháng năm 2024, kim ngạch nhập khẩu hàng hóa sơ bộ đạt 278,84 tỷ USD, tăng 17,3% so với cùng kỳ năm trước, trong đó khu vực kinh tế trong nước đạt 100,85 tỷ USD, tăng 18,8%; khu vực có vốn đầu tư nước ngoài đạt 177,99 tỷ USD, tăng 16,5%.
Về thị trường xuất, nhập khẩu hàng hóa 9 tháng năm 2024, Mỹ là thị trường xuất khẩu lớn nhất của Việt Nam với kim ngạch ước đạt 89,4 tỷ USD. Trong khi, Trung Quốc là thị trường nhập khẩu lớn nhất của Việt Nam với kim ngạch ước đạt 105 tỷ USD. Trong 9 tháng năm 2024, xuất siêu sang Mỹ ước đạt 78,5 tỷ USD tăng 31% so với cùng kỳ năm trước; xuất siêu sang EU ước đạt 25,9 tỷ USD, tăng 20,8%; xuất siêu sang Nhật Bản 1,9 tỷ USD, tăng 28,8%; nhập siêu từ Trung Quốc 61,4 tỷ USD, tăng 70,1%; nhập siêu từ Hàn Quốc 22,6 tỷ USD, tăng 9,2%; nhập siêu từ ASEAN 6,2 tỷ USD, tăng 9,3%.
Tính chung 9 tháng năm 2024, cán cân thương mại hàng hóa sơ bộ xuất siêu 20,79 tỷ USD (cùng kỳ năm trước xuất siêu 22,1 tỷ USD). Trong đó, khu vực kinh tế trong nước nhập siêu 17,38 tỷ USD; khu vực có vốn đầu tư nước ngoài (kể cả dầu thô) xuất siêu 38,17 tỷ USD.
Nhận định về tình hình xuất khẩu hàng hóa của Việt Nam trong quý IV/2024, Công ty Chứng khoán KBSV kỳ vọng, hoạt động xuất khẩu duy trì được đà tăng trưởng nhờ: Thứ nhất, xuất khẩu sang Mỹ mặc dù có thể giảm nhẹ so với mức cao điểm vào tháng 7 và tháng 8, tuy nhiên vẫn duy trì đà tăng trưởng tích cực nhờ vào nhu cầu tiêu dùng bền vững ở Mỹ; Doanh số bán lẻ Mỹ trong tháng 8 ghi nhận mức tăng 0,1% so với tháng trước và 2,1% so với cùng kỳ, cho thấy tiêu dùng của người dân chưa có tín hiệu suy giảm bất chấp những lo ngại về tỷ lệ nợ tiêu dùng đang ở mức cao.
Bên cạnh đó, báo cáo thất nghiệp tháng 9/2024 tiếp tục giảm tháng thứ hai liên tiếp. Cụ thể: tỷ lệ thất nghiệp tháng 9 là 4,1% giảm từ mức 4,3% trong tháng 7, điều này giúp xoa dịu những lo ngại về rủi ro suy thoái kinh tế ở Mỹ.
Thứ hai, lạm phát giảm giúp các Ngân hàng Trung ương lớn bắt đầu cắt giảm lãi suất và xu hướng này sẽ tiếp tục trong quý IV/2024. Lạm phát thấp sẽ giúp tăng thu nhập thực của hộ gia đình từ đó thúc đẩy chi tiêu.
Bên cạnh đó, chi phí lãi vay giảm giúp tăng nhu cầu đầu tư mở rộng sản xuất của các doanh nghiệp, đồng thời tăng room vay nợ tiêu dùng của người dân trong ngắn hạn, hỗ trợ cho chi tiêu;
Thứ ba, triển vọng sáng của ngành công nghiệp bán dẫn toàn cầu đang mở ra cơ hội cho các mặt hàng xuất khẩu chủ lực của Việt Nam. Theo dự báo của WSTS (thống kê ngành chất bán dẫn thế giới), con số này sẽ đạt mức kỷ lục 588,36 tỷ USD vào năm 2024, tăng 13% so với cùng kỳ năm trước.
“Việt Nam, với lợi thế từ nhiều doanh nghiệp lớn như Itel, Samsung Electro-Mechanics, Technologies AG..., đang tận dụng cơ hội này để đẩy mạnh xuất khẩu các sản phẩm điện tử, điện thoại, linh kiện và máy móc, vốn chiếm tới 44% tổng kim ngạch xuất khẩu của cả nước”, chuyên gia của KBSV đánh giá.
Bên cạnh đó, Công ty Chứng khoán này cũng nhận thấy một số rủi ro có thể xảy ra gây ảnh hưởng tiêu cực đến hoạt động xuất khẩu của Việt Nam bao gồm: Rủi ro địa chính trị khiến giá dầu, giá cước vận tải, giá nguyên liệu đầu vào sản xuất tăng cao; Các NHTW hạ lãi suất chậm hơn dự kiến, ảnh hưởng đến nhu cầu tiêu dùng tại các quốc gia lớn.
Đối với rủi ro liên quan đến cuộc bầu cử ở Mỹ, KBSV cho rằng, kết quả của cuộc bầu cử và sự khác biệt trong chính sách thương mại của hai Đảng sẽ chưa tác động quá lớn đối với hoạt động xuất khẩu của Việt Nam, do: Chiến tranh thương mại Mỹ - Trung năm 2018 – 2019 đã khiến các doanh nghiệp Mỹ dịch chuyển cơ cấu nhập khẩu sang Việt Nam và một số quốc gia khác;
Chính sách của cả hai Đảng đều thúc đẩy đầu tư sản xuất quay trở về Mỹ, tuy nhiên do chi phí sản xuất cao, việc chuyển sản xuất trở lại Mỹ khó có thể đe dọa nghiêm trọng đến các mặt hàng xuất khẩu của Việt Nam;
Ngoài ra, trong kịch bản, Donald Trump làm Tổng thống, ông áp thuế 60% các mặt hàng nhập khẩu từ Trung Quốc – mức cao hơn đáng kể so với quốc gia khác (10%). Đây có thể cơ hội Việt Nam tăng cường xuất khẩu sang thị trường Mỹ, tuy nhiên, Việt Nam cần có những giải pháp phù hợp để giảm thiểu rủi ro bị cáo buộc thao túng tiền tệ.