Dự thảo Luật Điện lực (sửa đổi): Cần đảm bảo tính thống nhất

Theo đó, nhất trí cần thiết phải sửa đổi một cách toàn diện Luật Điện lực với những căn cứ đã được nêu trong Tờ trình của Chính phủ, tuy nhiên, tham gia góp ý về chính sách phát triển điện lực quy định tại Điều 5 Dự thảo Luật. Đại biểu Cầm Thị Mẫn - Đoàn đại biểu Quốc hội tỉnh Thanh Hóa cho rằng, Điều 5 Dự thảo Luật được cấu thành bởi 15 khoản với những nội dung mang tính nguyên tắc và những nội dung thể hiện các chính sách cụ thể của Nhà nước về phát triển điện lực.

Trong đó có một số nội dung, chính sách đã giao cho Chính phủ căn cứ tình hình thực tiễn để quy định chi tiết. Tuy nhiên, về cơ bản các chính sách được Dự thảo Luật quy định một cách khái quát chung nhất để thể chế hóa quan điểm, chính sách của Nhà nước về điện lực song lại chưa có quy định việc giao cơ quan có thẩm quyền quy định chi tiết các chính sách này. Điều này có thể dẫn đến việc các chính sách này khó có thể đi vào cuộc sống khi luật có hiệu lực.

Do vậy, để đảm bảo sự thống nhất trong cách hiểu và áp dụng pháp luật; tính hiệu quả, sự công khai, minh bạch đối với từng chính sách, tránh tạo ra cơ chế xin - cho, tiêu cực, lãng phí, đặc biệt là bảo đảm tính khả thi của điều luật, đại biểu đề nghị cần rà soát lại các nội dung tại Điều 5 để xác định rõ những nội dung, nhóm chính sách nào cần giao quy định chi tiết và cơ quan có thẩm quyền được giao quy định chi tiết.

Liên quan đến vấn đề này, tham gia góp ý Dự thảo Luật, đại biểu Nguyễn Duy Thanh - Đoàn Đại biểu Quốc hội tỉnh Cà Mau cũng cho hay, tại điểm c, khoản 2 Điều 5 Dự thảo Luật quy định: “Nhà nước độc quyền vận hành lưới điện truyền tải điện, trừ lưới điện truyền tải điện do các thành phần kinh tế ngoài Nhà nước đầu tư xây dựng”.

Quy định như vậy sẽ mâu thuẫn với khoản 5, Điều 5 của Dự thảo là: “Xóa bỏ mọi độc quyền, rào cản bất hợp lý, thực hiện xã hội hóa tối đa trong đầu tư, khai thác sử dụng dịch vụ cơ sở vật chất của hệ thống truyền tải điện quốc gia trên cơ sở bảo đảm quốc phòng, an ninh. Thu hút mọi thành phần kinh tế tham gia đầu tư xây dựng công trình nguồn điện, lưới điện theo quy hoạch phát triển điện lực, phương án phát triển mạng lưới cấp điện, kế hoạch thực hiện quy hoạch phát triển điện lực, hoạt động phát điện, phân phối điện, bán buôn điện, bán lẻ điện. Các thành phần kinh tế ngoài Nhà nước được vận hành lưới điện do mình đầu tư xây dựng theo quy định của pháp luật”.

Trong khi đó, hiện nay, có khoảng 95% lưới điện quốc gia do Nhà nước đầu tư thì khó có thể thực hiện xã hội hóa như khoản 5 Điều 5 của Dự thảo Luật mong muốn.

Vì vậy, đại biểu Nguyễn Duy Thanh đề nghị sửa lại điểm c, khoản 2 Điều 5 Dự thảo Luật Điện lực (sửa đổi) theo hướng: “Nhà nước độc quyền vận hành lưới điện truyền tải cao áp và siêu cao áp”.

Không chỉ có vậy, theo đại biểu, Dự thảo Luật còn nhiều quy định, thể hiện sự độc quyền của ngành Điện lực.

Chẳng hạn như điểm b, khoản 4 Điều 33 Dự thảo Luật quy định: “Trước khi đầu tư nguồn điện tại khoản 1 điều này, tổ chức, cá nhân có trách nhiệm thỏa thuận với đơn vị mua điện về tỷ lệ sản lượng điện dư và giá bán điện dư theo quy định của pháp luật. Đơn vị mua điện căn cứ nhu cầu và điều kiện vận hành hệ thống điện để quyết định việc huy động sản lượng điện dư”.

Hay như tại điểm c, khoản 4 Điều 33 quy định: “Bên bán điện chịu trách nhiệm lắp đặt hệ thống đo đếm nếu bên bán điện lựa chọn phát sản lượng điện dư”.

Về những nội dung này, đại biểu Nguyễn Duy Thanh cho hay, giữa doanh nghiệp và điện lực là phải hợp tác bình đẳng, đề nghị bỏ các cụm từ: “có trách nhiệm” và “chịu trách nhiệm’’ trong Dự thảo.