Đừng kỳ vọng lãi suất tăng

LÊ MỸ• 23/03/2024 02:34

Mặc dù thị trường ngân hàng đang có một số biến động đáng lưu ý, đặc biệt có cả sự biến động từ tỷ giá và lãi suất liên ngân hàng, song vẫn còn kỳ vọng giảm lãi suất.

Diễn biến tỷ giá đến tháng 1 năm 2024. Nguồn WiGroup

>>> Áp lực tỷ giá không ảnh hưởng đến triển vọng môi trường tín nhiệm 2024

Lãi suất thị trường có điều chỉnh

Thị trường ngân hàng trong tháng 1/2024 ghi nhận lãi suất tiền gửi huy động của các ngân hàng thương mại vẫn tiếp tục đà giảm, đang ở mức thấp nhất trong 20 năm qua.

Dữ liệu của WiGroup ghi nhận trong tháng 1, mức lãi suất trung bình giảm về khoảng 4,73% đến 4,98%. Mức giảm mạnh nhất được ghi nhận ở nhóm các ngân hàng thương mại (NHTM) quốc doanh do nguồn vốn của hệ thống vẫn đang rất dồi dào và mức lãi suất kỳ hạn ngắn đang có tốc độ giảm nhanh hơn so với kỳ hạn dài.

Tuy nhiên sang tháng 2/2024, thị trường đã có một số biến động và phân hóa điều chỉnh lãi suất đáng chú ý. Một số NHTM đã điều chỉnh tăng lãi suất huy động, điển hình như Techcombank, Sacombank, ACB, HDBank… Nhưng thực tế hầu hết đều là điều chỉnh kỳ hạn ngắn dưới 6 tháng. Trường hợp ACB thì điều chỉnh lãi suất ở các kỳ hạn với mức cộng thêm không còn, còn HDBank điều chỉnh lãi suất tiền gửi kỳ hạn 13 tháng, lên 8,1%/ năm dành cho khách hàng gửi số tiền tối thiểu 300 tỷ đồng.

Theo đó, NHNN vẫn thống kê mặt bằng lãi suất tiếp tục có xu hướng giảm. Và việc điều chỉnh lãi suất tiền gửi tăng theo các chuyên gia vẫn có tính cá biệt, giải quyết thanh khoản ngắn hạn cục bộ, hoặc là nhằm tăng huy động có điều kiện và ít phổ biến với đa số khách hàng… hướng đến giữ chân các khoản tiền gửi giá trị lớn và củng cố việc kiểm soát chỉ số LDR.

Một số NHTM điều chỉnh tăng lãi suất huy động nhưng chủ yếu ở kỳ hạn ngắn. Ảnh: Đỗ Tâm

Lãi suất liên ngân hàng, tỷ giá biến động

Minh chứng thêm cho nhận định lãi suất trên thị trường 1 thay đổi chỉ mang tính mùa vụ và giải quyết thanh khoản ngắn hạn của 1 số ngân hàng, trên thị trường 2, lãi suất liên ngân hàng cũng ghi nhận biến động nhưng không đáng kể.

Cụ thể dữ liệu tiền tệ ghi nhận sau kỳ nghỉ Tết nguyên đán, NHNN đã có 2 phiên liên tiếp bơm ròng thanh khoản cho hệ thống ngân hàng qua kênh cho vay cầm cố giấy tờ có giá (OMO), 2 phiên bơm ròng tạm thời hi hữu. Cùng với đó, lãi suất vay mượn giữa các ngân hàng kỳ hạn qua đêm cũng tăng lên. Đáng chú ý đến 22/2, lãi suất liên ngân hàng kỳ hạn qua đêm đã bật tăng lên đến mức 3,85% - là mức cao nhất của kỳ hạn này kể từ tháng 5/2023.

>>>Fed: Sẽ tiến tới cắt giảm lãi suất ở thời điểm nào đó trong năm

Ông Trần Ngọc Báu - TGĐ WiGroup phân tích rằng việc tăng lãi suất liên ngân hàng chủ yếu do chênh lệch giá vàng SJC và thế giới cao, tạo áp lực đầu cơ vàng ăn chênh lệch giá, từ đó tác động lên nhu cầu USD và đẩy lãi suất qua đêm lên cao. Đây cũng là một trong những phần nguyên nhân đẩy tỷ giá VND/USD leo thang trong tháng 2/2024, bên cạnh lo ngại Fed có thể lùi thời điểm hạ lãi suất FFR, khiến đồng bạc xanh tăng mạnh và chênh lệch lãi suất giữa 2 thị trường tăng thêm áp lực cho tỷ giá.

Tuy nhiên cập nhật thêm là đến đầu tháng 3/2024, lãi suất liên ngân hàng đã rơi về mức rất thấp khiến NHNN đã phải triển khai các phiên hút ròng qua tín phiếu, nhằm giảm chênh lệch lãi suất và giãn áp lực cho tỷ giá.

Như vậy ở đây không phải là vấn đề nhu cầu thanh khoản hay bù đắp dự trữ của các TCTD. Thanh khoản hệ thống vẫn dồi dào với tăng trưởng tiền gửi cao từ nền tảng của quý IV/2023 theo đó tiếp tục được dự báo là cơ sở để các TCTD giữ mặt bằng lãi suất huy động và cho vay thấp hiện tại.

Lãi suất vay còn giảm

Tại thời điểm cuối tháng 1/2024, NHNN thống kê lãi suất tiền gửi và cho vay bình quân các giao dịch phát sinh mới của các ngân hàng thương mại là 3,38%/năm và 6,84%/năm, giảm lần lượt khoảng 0,15 điểm phần trăm và 0,25 điểm phần trăm so với cuối năm 2023.

Về mặt chủ trương, Phó Thống đốc NHNN Đào Minh Tú khẳng định trong năm 2024, ít nhất trong nửa đầu năm, NHNN tiếp tục duy trì các mức lãi suất điều hành như hiện nay. Chủ trương điều hành rõ ràng khiến các kỳ vọng tăng lãi suất đều dự báo rơi vào nửa cuối năm 2024. Từ đây đến đó, động lực cho các ngân hàng tiếp tục tiết giảm chi phí và giảm lãi suất vay nhằm thúc đẩy tăng trưởng tín dụng, hỗ trợ doanh nghiệp và nền kinh tế phục hồi vẫn còn dư địa.

Nhiều ngân hàng theo đó hiện vẫn tiếp tục đẩy mạnh giảm lãi suất cho vay. Đơn cử như tại Agribank đã dành gần 60.000 tỉ đồng để triển khai 5 chương trình tín dụng lãi suất thấp dành cho khách hàng cá nhân và khách hàng doanh nghiệp. Hay Vietcombank tiếp tục triển khai các chương trình cho vay ưu đãi ngay từ đầu năm 2024, với lãi suất chỉ từ 5,3% -6,5% /năm dành cho vay ngắn, trung và dài hạn, đối tượng thụ hưởng SMEs…

Đối với gói cho vay hỗ trợ lãi suất chuyên biệt theo ngành, Phó Thống đốc NHNN Đào Minh Tú nhấn mạnh trên kết quả giải ngân 100% chương trình 15.000 tỷ, NHNN đang đề nghị các NHTM tăng hạn mức cho doanh nghiệp để mở rộng quy mô, đẩy tín dụng gía rẻ vào các ngành lâm, thủy sản…

Các chuyên gia kỳ vọng với khả năng cải thiện NIM của các TCTD trong năm nay khi bán lẻ tăng, áp lực lãi dự thu giảm và tiết kiệm chi phí, mặt bằng lãi suất cho vay còn có thể giảm thêm từ 0,7-1%/năm.