Dùng thị trường điều tiết đầu tư nhà ở xã hội

Bộ trưởng Phạm Hồng Hà cho biết, trên thế giới phát triển NOXH phải đảm bảo hai yếu tố, một là đảm bảo nguồn cung - trước hết phải có nguồn cung cơ bản; thứ hai là bảo đảm về vốn. Trong khi Việt Nam đang thiếu cả hai yếu tố trên.

Cân nhắc ưu đãi cho DN

- Trong thời gian từ năm 2013 – 2016 chúng ta đã thực hiện rất tốt việc giải ngân gói 30.000 tỷ đồng, giúp hàng triệu người dân tiếp cận được quỹ nhà ở xã hội giá hợp lý. Tuy nhiên cho đến thời điểm này là gần 2 năm, nguồn vốn tiếp theo cho loại hình nhà ở này vẫn đang “dậm chân tại chỗ”, thưa Bộ trưởng?

Đúng là hiện nay chúng ta mới có hơn 4 triệu m2 NOXH, so với yêu cầu mới giải quyết được 40% NOXH. Vừa qua, sau khi kết thúc gói 30.000 tỷ đồng ưu đãi tín dụng, việc triển khai xây dựng NOXH có chậm lại.

Luật Nhà ở năm 2014 và Nghị định số 100/2015/NĐ-CP của Chính phủ đã đưa ra đầy đủ quy định, chính sách về phát triển và quản lý nhà ở xã hội. Tuy vậy, do nền kinh tế còn nhiều khó khăn, nguồn ngân sách nhà nước dành cho đầu tư phát triển còn hạn hẹp, việc bố trí nguồn vốn để tiếp tục thực hiện chính sách hỗ trợ nhà ở xã hội hiện nay chưa đáp ứng được nhu cầu rất lớn của người dân có thu nhập thấp. Hiện nay, trong kế hoạch đầu tư công trung hạn giai đoạn 2016- 2020 mới bố trí được khoảng 1.200 tỷ đồng, đây là lượng vốn thấp so với nhu cầu.

  Bộ Xây dựng đã cơ bản hoàn thành đề án “Đánh giá tình hình, dự báo xu hướng, đề xuất các giải pháp thị trường, cơ chế chính sách quản lý để thúc đẩy thị trường bất động sản phát triển ổn định, lành mạnh”.

Về nguồn cung, hiện nhiều doanh nghiệp chưa mặn mà trong việc thực hiện nhà ở xã hội trong khi phân khúc nhà cho thuê còn được hỗ trợ nhiều hơn.

Trong tình hình mới, Bộ Xây dựng sẽ cân nhắc lại các ưu đãi cho doanh nghiệp vì như vậy sẽ khó đảm bảo tính minh bạch, đồng thời không đảm bảo nguồn tín dụng, nguồn vốn lâu dài cho phát triển NOXH.

Về lâu dài chúng ta phải trở lại nguyên lý của thị trường và theo thông lệ quốc tế, cần có quy định rành rẽ về tín dụng cho vấn đề này. Khi đã giải quyết được nguồn cung sản phẩm, giải quyết được khâu vốn rồi, thì phát triển NOXH sẽ nhiều thuận lợi.

- Trước mắt, để giải quyết nguồn vốn cho NOXH, Bộ Xây dựng đã đưa ra các giải pháp gì, thưa ông?

Để nâng cao hiệu quả nguồn vốn cho NOXH hiện có, Bộ Xây dựng đã kiến nghị Thủ tướng Chính phủ chỉ đạo Bộ KH&ĐT báo cáo Ủy ban Thường vụ Quốc hội điều chỉnh cơ cấu phân bổ kế hoạch vốn đã giao thực hiện phát triển NOXH theo hướng giảm nguồn vốn đã giao cho Ngân hàng Chính sách xã hội để dành khoảng 500 tỷ đồng giao các ngân hàng thương mại hỗ trợ lãi suất để cho vay.

Theo đó, các ngân hàng sẽ huy động được khoảng 16.000 tỷ đồng từ nguồn lực xã hội để cho vay; đồng thời xem xét bổ sung thêm nguồn vốn cho nhà ở xã hội để đáp ứng nhu cầu thực tế theo đề xuất của Ngân hàng Nhà nước và Ngân hàng Chính sách xã hội. Từ đó, sẽ tháo gỡ được khó khăn về nguồn vốn cho vay, sẽ thúc đẩy mạnh mẽ hơn việc đầu tư xây dựng NOXH trong thời gian tới.

Thị trường hết nóng - lạnh bất thường

- Cùng với phát triển NOXH, Bộ Xây dựng sẽ đưa ra các giải pháp gì để thị trường phát triển bền vững?
Hiện nay, Bộ Xây dựng đã cơ bản hoàn thành đề án “Đánh giá tình hình, dự báo xu hướng, đề xuất các giải pháp thị trường” giúp bình ổn thị trường, không để thị trường phát triển quá nóng hoặc rơi vào tình trạng trầm lắng, đóng băng.

Bên cạnh đó Bộ cũng đưa ra giải pháp dùng chính thị trường để điều tiết thị trường. Ví dụ như kiểm soát thuế, lãi suất, nguồn cung tín dụng; giải pháp về sử dụng đất. Về thuế sẽ đánh vào những người đầu cơ nhà đất, đánh vào căn nhà thứ hai. Đây là biện pháp điều tiết với những người thu nhập cao để nhà nước lấy nguồn đó một phần hỗ trợ nhà ở cho người nghèo, người thu nhập thấp.

- Cuối năm 2017, Bộ trưởng khẳng định việc cải cách hành chính sẽ là ưu tiên hàng đầu. Xin Bộ trưởng có thể chia sẻ một vài định hướng về mục tiêu này trong năm 2018?

Đúng vậy! Năm 2018 là năm bản lề, có ý nghĩa lớn trong việc hoàn thành Chương trình công tác toàn khóa của ngành. Trong đó Bộ Xây dựng đặc biệt quan tâm đến cải cách hành chính theo chỉ đạo của Thủ tướng Chính phủ, nhất là về điều kiện kinh doanh, giấy phép. Theo đó, Bộ phấn đấu giảm thời gian cấp giấy phép xây dựng và các thủ tục liên quan từ 166 xuống còn 120 thủ tục (giảm 46 ngày). Bộ cũng bảo đảm tiến độ xây dựng 2 dự án luật rất quan trọng: Luật Quản lý phát triển đô thị và Luật Kiến trúc.

Bộ Xây dựng phối hợp với các Bộ,ngành liên quan để hoàn chỉnh Luật Quy hoạch. Ngoài ra, Bộ đã chủ động rà soát, hoàn thành hồ sơ đề nghị xây dựng Luật sửa đổi, bổ sung một số điều của Luật Xây dựng, Luật Nhà ở, Luật Kinh doanh bất động sản, Luật Quy hoạch đô thị.

Nếu các luật được thông qua đồng bộ, đây thực sự là cuộc cách mạng, cuộc đấu tranh nội bộ để cùng xây dựng Chính phủ kiến tạo.

- Xin cảm ơn Bộ trưởng!

Ông Phạm Ngọc Vũ – Tổng Giám đốc Công ty Đất Phố Nha Trang: Thay vì bán đứt nên chuyển sang cho thuê Không nên giảm các ưu đãi cho doanh nghiệp làm NOXH bởi chi phí đầu tư cho NOXH không chỉ cao mà lợi nhuận mang lại rất ít, trong khi chính sách hỗ trợ cho doanh nghiệp phát triển phân khúc này cũng chưa thực sự thỏa đáng, doanh nghiệp không được hưởng nhiều từ các ưu đãi này. Cụ thể, nhà nước miễn tiền sử dụng đất cho doanh nghiệp nhưng doanh nghiệp lại không được cộng khoản này vào giá bán NOXH. Như vậy về bản chất, nhà nước miễn tiền đất cho dân, còn doanh nghiệp thì không được gì.Tương tự về thuế, doanh nghiệp làm nhà ở xã hội được miễn giảm thuế GTGT, thuế thu nhập nhưng khoản miễn giảm này cũng được khấu trừ vào giá, nên về cơ bản, doanh nghiệp không có lợi. Còn với chính sách UBND tỉnh hỗ trợ xây dựng hạ tầng kỹ thuật, vấn đề nằm ở chỗ địa phương nào quan tâm, ngân sách dư dả thì dự án mới được hưởng. Còn địa phương không có tiền, không quan tâm thì không có. Thêm vào đó, nguồn vốn tín dụng ưu đãi cho các doanh nghiệp làm NOXH chưa được các Bộ, ngành thống nhất. Để chờ nguồn vốn này, các doanh nghiệp thực sự khó khăn, còn đi vay thương mại để làm NOXH chi phí sẽ đội lên… Rất nhiều người cứ nói doanh nghiệp đã được hưởng nhiều ưu đãi rồi nhưng đấy là cái gián tiếp thôi, còn cái trực tiếp thì người mua hưởng. Để khuyến khích doanh nghiệp đầu tư nhà ở xã hội, Nhà nước nên tạm ngưng việc xây dựng nhà ở xã hội dạng bán đứt cho khách hàng mà chuyển sang dạng cho thuê.